فرارو- اگر رفتار اخیر بازار ارز و به خصوص قیمت دلار شما را سردرگم کرده، مطمئن باشید تنها نیستید.

به گزارش فرارو؛ قیمت دلار از یک سال پیش هزار بازی درآورده و هر آتشی که حتی به عقل جن نمی رسید، سوزانده است. از رکوردشکنی های مدام ابتدای سال 1404 گرفته تا کرنش ناگهانی در پی انتشار خبر مذاکره ایران و آمریکا (اواخر فروردین) و بعد شل کردن و آهسته راندن در میانه جنگ 12 روزه ایران و اسراییل. از هفته پیش هم دوباره فیلش یاد هندوستان کرده و به سمت کانال 90 هزار تومان خیز برداشته است. اگر وقایعی از این دست حوصله تان را سر نبرده باشد و تا الان روند بازار را پی گرفته باشید، حتما می دانید دلار اکنون، دلار در وضعیت الاکلنگی قیمتی گرفتار شده است؛ جایی که اخبار مثبت و منفی سیاسی (حتی اگر خرد و ناچیز باشند) می توانند به سرعت مسیر نرخ ارز را تغییر می دهند اما سوال مهم این است که در ادامه، بازار به کدام سمت حرکت خواهد کرد؟

بازار ارز در یک سال گذشته، شاهد رشد خیره کننده و بی سابقه قیمت دلار بوده است. در 20 مرداد 1403، دلار حدود 59 هزار و 410 تومان ارزش داشت اما درست یک سال بعد، در 20 مرداد 1404، این نرخ به حدود 93 هزار تومان رسیده است. این افزایش بیش از 50 درصدی، دلیلی جز هیجانات اقتصادی و سیاسی ندارد.

روند صعودی دلار در این مدت تحت تأثیر عوامل مختلفی شدت گرفته است اما چند نقطه عطف مهم در این مسیر وجود داشت که درک آن ها کمک می کند تصویر روشن تری از وضعیت فعلی داشته باشیم.

تقاضای برای ارز با نزدیک شدن به پایان سال و تعطیلات نوروز، همیشه افزایش پیدا کرده است اما در ابتدای سال 1404، این تقاضا با موجی از انتظارات تورمی شدید همراه شد. در نتیجه قیمت دلار به طور بی سابقه ای بالا رفت و در ابتدای سال 1404 به رکورد تاریخی 105 هزار و 550 تومان دست پیدا کرد.

روند صعودی با انتشار خبرهای مثبت سیاسی متوقف شد. اواخر فروردین خبر مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا منتشر شد. بازار ارز خیلی زود واکنش سریع و مثبتی نشان داد. قیمت دلار تنها به خاطر احتمال احتمال کاهش تحریم ها تا 80 هزار و 835 تومان عقب رفت.

خوش بینی ایجاد شده دوام چندانی نداشت. مذاکرات کش دار عموما به خاطر توقعات بی جا و غیر منصفانه آمریکایی ها بی نتیجه باقی می ماند و با شروع جنگ 12 روزه ایران و اسراییل، بازار رسما ملتهب شد. ریسک های ژئوپلیتیکی به شدت روی قیمت ارز تاثیر می گذارند و سرمایه گذاران در چنین شرایطی حق خودشان می دانند به سمت دارایی های امن مانند دلار هجوم بیاورند اما حتی در میانه جنگ، قیمت دلار عیب رفتار کرد و نتواست پا را از مرز 83 هزار و 535 تومان فراتر بگذارد تا رکورد تاریخی 18 فروردین دست نخورده باقی بماند.

پس از اعلام آتش بس، هیجانات فروکش کرد. بازار ارز نفسی کشید و قیمت دلار تا 82 هزار و 870 تومان عقب نشست.

پس از پایان جنگ، بازار ارز وارد یک دوره شوریدگی و سرگشتگی شد. نه می تواند به رکورد قبلی خود در ابتدای سال برسد و نه انگیزه ای برای بازگشت به کانال های پایین تر دارد. این وضعیت، نوعی الاکلنگ قیمتی را در کانال 80 و 90 هزار تومان رقم زده است.

قیمت دلار اول مرداد 1404، روی پله 87 هزار990 تومان ایستاده بود و در بیستمین روز مرداد، بدون هیچ دلیل خاصی به 93 هزار تومان رسید. این نوسانات نشان می دهد که بازار چشم به راه یک محرک قدرتمند جدید نشسته بلکه تکلیفش را با خودش بداند.

قیمت دلار چشم به راه یک محرک قدرتمند جدید نشسته بلکه تکلیفش با خودش مشخص شود

وضعیت فعلی بازار ارز، دست پخت چند عامل کلیدی است اما بیشترین تقصیر را باید گردن نبود قطعیت در مورد مذاکرات و سیاست خارجی انداخت. تا زمانی که سرنوشت مذاکرات مشخص نشود، قیمت دلار دچار همین نوسان و سردرگمی خواهد بود و با هر خبر مثبت یا منفی به سرعت تغییر می کند.

نرخ تورم بالا، رشد نقدینگی، کسری بودجه و نبود ثبات در تصمیم گیری های اقتصادی، عوامل افزایش فشار بر پول ملی هستند و به عنوان نیروی محرک بر قیمت دلار اثر می گذارند. میزان تقاضا برای دلار نیز چه در بخش واردات و چه برای حفظ ارزش دارایی بین مردم، همچنان بالاست. نیاز واقعی در کنار تقاضای سفته بازانه، قیمت ها را به سمت بالا هل می دهد.

بانک مرکزی اگرچه با توسل به ابزارهایی مانند عرضه ارز در بازار متشکل و با هدف کنترل قیمت ها، سعی در مدیریت بازار دارد اما به عینه می بینیم قدرت این ابزارها در مقابل فشارهای کلان اقتصادی و سیاسی ناچیز است. آن وسط اما هنوز بارقه های نور به چشم می خورد. چیزی شبیه اظهارات روز دوشنبه مجید تخت روانچی درباره شروط برگشتن ایران به میز مذاکره با آمریکا. سیگنال هایی از این دست هنوز می توانند روند صعودی را در کوتاه مدت متوقف کنند و باعث امیدواری نسبت به گشایش های احتمالی شوند.

با توجه به آنچه تا الان رخ داده و احتمالات پیش رو، سه سناریوی محتمل برای آینده قیمت دلار تا پایان سال 1404 وجود دارد.

در این سناریو، مذاکرات سیاسی با آمریکا به نتیجه می رسد و بخشی از تحریم ها برداشته خواهد شد. این اتفاق، رشد درآمدهای ارزی دولت و بهبود وضعیت اقتصادی را در پی دارد. همچنین، عرضه ارز در بازار افزایش پیدا می کند و فشار انتظارات تورمی کم می شود.

قیمت دلار در صورت تحقق این سناریو، تا پایان شهریور 1404، می تواند به محدود 80 تا 83 هزار تومان بازگردد و در این محدوده تثبیت شود. با ادامه روند مثبت و بهبود شرایط اقتصادی، دلار می تواند تا پایان اسفند 1404، به حدود 75 تا 78 هزار تومان برسد اما ثبات بلندمدت در این سطح نیازمند اصلاحات اقتصادی عمیق است.

در این سناریو، فرض بر این است که مذاکرات با کندی پیش برود و شاهد هیچ توافق بزرگ و قاطعی نباشیم. سیاست های ارزی دولت به شکل فعلی ادامه پیدا می کند و بانک مرکزی موفق می شود با مدیریت عرضه و تقاضا، بازار را در یک محدوده مشخص نگه دارد. این شرایط، نوسانات الاکلنگی دلار را در کانال های فعلی همچنان شاهد خواهیم بود.

قیمت دلار تا پایان شهریور 1404 در محدوده 90 هزار تومان باقی می ماند و احتمالاً نوسانات بین 88 تا 92 هزار تومان را تجربه می کند ولی در صورت محقق نشدن گشایش سیاسی و ادامه فشارهای اقتصادی، دلار گران می شود و امکان دارد نوسانات را در محدوده 95 هزار تومان تا 98 هزار تومان به چشم ببیند.

این سناریو تا وقتی بازار در حالت انتظار قرار دارد و تا زمانی که خبری تعیین کننده منتشر نشود، محتمل ترین گزینه است.

در این سناریو، مذاکرات به طور کامل شکست می خورد و سطح تنش های سیاسی منطقه ای و بین المللی بالا می رود. فشار تحریم ها نه تنها کم نمی شود، بلکه ممکن است شدت پیدا کند. این شرایط، اعتماد به اقتصاد را از بین می برد و بیاد منتظر شکل گیری موج جدیدی از انتظارات تورمی باشیم. دولت ناچار است در این شرایط برای جبران کسری بودجه، به استقراض یا چاپ پول بیشتر روی بیاورد.

شرایطی مشابه این سناریو، باعث می شود دلار تا پایان شهریور 1404 به سرعت از کانال 90 هزار تومان عبور کرده و در محدوده 100 تا 105 هزار تومان آفتابی شود و تا پایان اسفند 1404، امکان دارد دلار را در کانال 110 تا 120 هزار تومان ببینیم. در این سناریو، شاهد ثبت رکوردهای تاریخی جدید خواهیم بود و ارزش پول ملی دوباره پایین می آید.