سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرد که بیماری سل (Tuberculosis) همچنان جایگاه مرگبار خود به عنوان کشنده ترین بیماری عفونی جهان را حفظ کرده و در سال 2024 جان 1.23 میلیون نفر را گرفته است.

براساس گزارش جهانی سل 2025، این بیماری عفونی در سال گذشته میلادی کشنده ترین بیماری عفونی بوده است. البته جهان برای اولین بار پس از همه گیری کووید-19، شاهد کاهش هم زمان موارد ابتلا به سل (نزدیک به 2 درصد) و مرگ ومیر ناشی از آن (3 درصد) بوده است. اما WHO هشدار می دهد که این دستاوردها شکننده هستند.

مدیرکل WHO دراین باره گفت: کاهش ابتلای جهانی به سل و پیشرفت در آزمایش و درمان، همگی اخبار خوشایندی هستند، اما چنین پیشرفتی به معنای پیروزی نیست. او می گوید اینکه سل به رغم قابل پیشگیری و قابل درمان بودن همچنان سالانه جان بیش از یک میلیون نفر را می گیرد، مسئله بغرنجی است.

بزرگ ترین مانع در مسیر نابودی سل کمبود بودجه است که از سال 2020 راکد مانده است. در سال گذشته میلادی فقط 5.9 میلیارد دلار برای پیشگیری، تشخیص و درمان سل در دسترس بود. این رقم درحالی است که هدف تعیین شده، رسیدن به بودجه سالانه 22 میلیارد دلاری تا سال 2027 است.

دکتر ترزا کاسایوا ، مدیر بخش HIV، سل و هپاتیت WHO، هشدار داد: کاهش بودجه و عوامل پایدار اپیدمی، دستاوردهای به دست آمده را تهدید به نابودی می کنند. اما با تعهد سیاسی، سرمایه گذاری پایدار و همبستگی جهانی می توانیم این قاتل باستانی را یک بار برای همیشه ریشه کن کنیم.

به گزارش WHO، در سال 2024 حدود 10.7 میلیون نفر به سل مبتلا شدند. بار این بیماری به شدت نابرابر است و 8 کشور 67 درصد کل موارد ابتلای جهانی را به خود اختصاص داده اند:

پنج عامل خطر اصلی که به این اپیدمی دامن می زنند عبارتند از: سوءتغذیه، آلودگی به HIV، دیابت، سیگارکشیدن و مصرف الکل. سل همچنین قاتل شماره یک افراد مبتلا به HIV است و سال گذشته باعث مرگ 150 هزار نفر در این گروه شد.

با وجود چالش های بودجه، پیشرفت در درمان امیدوارکننده بوده است. در سال 2024، 8.3 میلیون نفر جدید مبتلا به سل تشخیص داده شدند و به درمان دسترسی پیدا کردند که یک رکورد تاریخی محسوب می شود و نشان دهنده بهبود سیستم های تشخیص است. همچنین میزان موفقیت درمان از 68 درصد به 71 درصد افزایش یافته است..

با وجود تأثیر مخرب جهانی سل، بیش از یک قرن است که هیچ واکسن جدیدی برای آن مجوز نگرفته و هیچ واکسنی برای بزرگسالان وجود ندارد. اما این وضعیت ممکن است به زودی تغییر کند. درحال حاضر 18 واکسن مختلف درحال آزمایش روی انسان هستند که از این تعداد 6 واکسن در فاز 3 (مرحله نهایی قبل از درخواست تأییدیه) قرار دارند.