روزنامه هم میهن در یادداشتی با عنوان چرا روسیه طالبان را به رسمیت شناخت؟ به بررسی دلایل به رسمیت شناخته شدن طالبان از سوی مسکو پرداخته است.

این روزنامه در این زمینه نوشت: اوایل ماه ژوییه، روسیه در اقدامی که باعث شگفتی عده ای شد، تصمیم گرفت حکومت طالبان را در افغانستان به رسمیت بشناسد. این تصمیم ناشی از پذیرش ایدئولوژیک طالبان نیست بلکه نتیجه یک استراتژی ژئوپلیتیک حساب شده است.

روسیه از طریق تعامل با طالبان می خواهد منافع خود را در آسیای میانه و آسیای جنوبی تضمین کند، در مقابل نفوذ غرب ایستادگی کند و منطقه ای را که مدت هاست دچار افراطی گری و بی ثباتی است به ثبات برساند. از زمان عقب نشینی آمریکا از افغانستان در سال 2021، روسیه به دنبال پرکردن این خلأ بود تا خود را به عنوان بازیگری کلیدی در امنیت منطقه مطرح کند.

در واقع روابط مسکو و طالبان از سال 2016 آغاز شد. ماه آوریل، روسیه طالبان را از فهرست گروه های تروریستی حذف کرد تا زمینه روابط عمیق تر ایجاد شود. گام منطقی بعد، شناسایی رسمی طالبان بود و حالا پرچم جدید سفید و سیاه طالبان بر فراز سفارت افغانستان در مسکو به اهتزاز درآمده است. نگرانی اصلی همچنان امنیت است.

طالبان برخلاف داعش و القاعده، هرگز در فعالیت های تروریستی در خاک روسیه مشارکت نداشته است و به همین دلیل مسکو طالبان را با آن گروه متمایز می داند. با این حال کرملین نگران است که افراطی گری از افغانستان به منطقه آسیای میانه و به خصوص جمهوری های تاجیکستان و ازبکستان که گروه تروریستی داعش شاخه خراسان در آنجا فعال است، سرریز کند.

این تهدید از آسیای میانه فراتر است. داعش شاخه خراسان از طریق کارگران مهاجر آسیای میانه که بسیاری از آن ها اهل تاجیکستان هستند و حدود 3/1 میلیون نفر از جمعیت مهاجران به روسیه را تشکیل می دهند، به روسیه هم رسیده است. حمله تروریستی سال 2024 به تالار کروکوس سیتی در نزدیکی مسکو، توسط تاجیک های افراطی شده انجام شده بود. طالبان هم داعش شاخه خراسان را بزرگ ترین تهدید علیه حکومت خود می داند.

آن ها با موفقیت توانستند جلوی تثبیت موقعیت داعش را در سال 2021 بگیرند. اما همچنان خطر داعش شاخه خراسان به عنوان یک گروه تروریستی بین المللی با حمله های سال 2024 از مسکو تا کرمان در ایران، جدی است. طالبان که خواستار شناسایی مشروعیت بین المللی است، نشان داده که در حوزه مبارزه با تروریسم حاضر به همکاری است. شناسایی دیپلماتیک طالبان اجازه می دهد که همکاری های روسیه در این حوزه با طالبان رسمی شود.

روسیه همچنین می تواند یک ابتکار منطقه ای مبارزه با تروریسم ایجاد کند که افغانستان در کانون آن قرار داشته باشد. هرچند کشورهای منطقه آسیای میانه، به جز تاجیکستان، هنوز حکومت طالبان را رسماً نپذیرفته اند، اما آن ها هم به دلیل نگرانی مشترک از تروریسم و افراطی گری واقعیت سیاسی جاری در افغانستان را پذیرفته اند.

افغانستان در عین حال پلی میان آسیای میانه و جنوب آسیا است که می تواند به صورت بالقوه مرکزی برای تجارت و انرژی با جنوب آسیا باشد. چین و روسیه در حوزه های مختلف سرمایه گذاری فرصت های زیادی در افغانستان می بینند. قدرت های غربی از روسیه به خاطر این اقدام انتقاد کرده اند، اما با توجه به سرعت شناسایی حکومت جدید سوریه توسط غرب، این انتقادها که عمدتاً جنبه اخلاقی دارند، ریاکارانه به نظر می رسند.

برای غرب، معیارهای پذیرش احمدالشرع، رییس جمهور انتقالی روسیه که سابقه همکاری با القاعده دارد، بسیار پایین تر بود. دونالد ترامپ و امانوئل مکرون، رؤسای جمهوری آمریکا و فرانسه با او دیدار کردند؛ آن هم در حالی که همچنان گزارش های معتبر از حمله به کلیساها و بدرفتاری با زنان علوی توسط شبه نظامیان افراطی سنی وجود دارد.

حکومت جدید سوریه هیچ اقدامی برای متوقف کردن این اقدامات انجام نداده است. رفتار دوگانه غرب با سوریه افغانستان، باعث شده است که مسکو بهتر بتواند چهره خود را به عنوان یک بازیگر عملگرا و منطقی بازنمایی کند اما روابط مسکو با کابل بدون مخاطره نیست. طالبان به شدت ملی گرا است و ریشه در هویت پشتون دارد و به سادگی تسلیم هیچ قدرت خارجی، از جمله روسیه نخواهد شد.

آن ها رابطه با مسکو را به عنوان یک رشته از سیاست خارجی متنوع خود می دانند که با روابط شان با چین، ایران، آسیای میانه و خلیج فارس متوازن شده است و در آینده ممکن است برای توازن بیشتر با آمریکا و اتحادیه اروپا هم وارد رابطه شوند.

اما در حال حاضر، منافع استراتژیک این رابطه برای کرملین از مخاطرات آن بیشتر است. روسیه با شناسایی طالبان، جای پای خود را در آسیای میانه و آسیای جنوبی تقویت کرده است و سلطه دیپلماتیک غربی را به چالش کشیده است و در عین حال خود را به عنوان یک عامل تعیین کننده در معادله های قدرت در منطقه ای مطرح کرده است که آمریکا از آنجا عقب نشینی کرد.