شدت گرد و غبار و کاهش چشمگیر بارندگی ها در خراسان جنوبی، وضعیت کیفیت هوا در بسیاری از نقاط استان وارد مرحله اضطرار شده است.

به گزارش مهر، با افزایش شدت گرد و غبار و کاهش چشمگیر بارندگی ها در خراسان جنوبی، وضعیت کیفیت هوا در بسیاری از نقاط استان وارد مرحله اضطرار شده است.

کارشناسان محیط زیست و منابع طبیعی ضمن هشدار نسبت به تداوم این روند، دلایل اصلی آن را در تغییرات اقلیمی، خشکسالی مداوم، و فعال شدن کانون های بحرانی فرسایش بادی می دانند.

آمارهای ارائه شده از سوی مسئولان نشان می دهد که تعداد روزهای آلوده در سال جاری نسبت به سال گذشته چندین برابر شده و خسارات اقتصادی ناشی از این پدیده به بیش از 84 میلیارد تومان در سال رسیده است.

در این بین برخی از شهرهای خراسان جنوبی از وضعیت نامناسب تری برخوردار هست که در این بین می توان از شهرهایی چون نهبندان و طبس تام برد که وقوع ریزد گرد و گرمای هوا و قطعی برق همزمان مشکلات مضاعفی را برای مردم به وجود آورده است.

علی خانی، مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در گفت و گو با امروز خراسان جنوبی با اشاره به تشدید پدیده گرد و غبار در استان، از افزایش روزهای ناسالم هوا در مقایسه با سال گذشته خبر داد و افزود: تغییرات اقلیمی، خشکسالی شدید و بادهای 120 روزه از سمت استان سیستان و بلوچستان، از جمله دلایل اصلی این وضعیت هستند.

وی اظهار کرد: در روزهای اخیر، وضعیت آلودگی هوا در بیرجند به گونه ای بوده که از ساعات صبح تا ظهر شرایط قابل قبول داشته ایم، اما در ساعات بعد از ظهر شاخص کیفیت هوا به مرز ناسالم و گاه خطرناک رسیده است که البته بر اساس شیوه نامه ها، این شاخص ها تنها در صورت ماندگاری 24ساعته شرایط اضطرار محسوب می شود.

خانی با اشاره به آمار ثبت شده در سال 1404 گفت: در فروردین دو روز، در اردیبهشت 4 روز، در خرداد 4 روز و تا تیرماه نیز 3 روز با وضعیت اضطرار در خراسان جنوبی ثبت شده است که در مقایسه با سال گذشته، با توجه به کاهش 40 تا 50 درصدی بارش ها، تعداد روزهای ناسالم افزایش داشته است.

وی ادامه داد: در ایستگاه های بیرجند در سال گذشته تنها دو روز شرایط اضطرار گزارش شده بود، اما در سال جاری این عدد به 13 روز رسیده است و همچنین در ایستگاه سرایان نیز یک روز کیفیت هوای نامطلوب در سال گذشته ثبت شده که در سال 1404 به 9 روز رسیده است.

خانی افزود: در ایستگاه حاجی آباد چهار روز هوا با کیفیت نامطلوب در سال گذشته ثبت شده است که این آمار در سال جاری تا به امروز چند برابر افزایش داشته است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی ضمن اشاره به نقش کانون های داخلی گرد و غبار افزود: خشکسالی های مداوم عامل اصلی شکل گیری این کانون هاست و با وجود تلاش های صورت گرفته برای نهال کاری و ایجاد کمربندهای سبز، متأسفانه به دلیل نبود حفاظت و تأمین منابع آبی مناسب، بسیاری از این طرح ها به نتیجه مطلوب نرسیده اند.

وی گفت: به راستی چقدر از داشته های منابع طبیعی خود و درختان و نهال های خود به میزان کافی محافظت و مراقبت می کنیم.

خانی با اشاره به اینکه در حوزه درخت کاری و نهال کاری در سال های گذشته اعتبار یک و نیم میلیاردی در استان داشته ایم که استفاده شده است، اظهار کرد: البته اطلاعات بیشتر در این زمینه را باید از منابع طبیعی پیگیر شد.

علیرضا نصرآبادی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی در این زمینه گفت: در حال حاضر سطح کانون های بحرانی فرسایش بادی که منجر به گرد و خاک و وقوع ریزکرد می شود، در استان به 2 میلیون و 135 هزار و 985 هکتار رسیده است.

وی با اشاره به اینکه این کانون ها در قالب 32 نقطه بحرانی در سطح استان شناسایی شده اند، اظهارکرد: بیشترین وسعت کانون های بحرانی در شهرستان طبس با حدود 583 هزار هکتار قرار دارد و پس از آن، زیرکوه با حدود 295 هزار هکتار در رتبه دوم قرار گرفته است.

نصرآبادی با اشاره به شدت فرسایش بادی در این کانون ها خاطرنشان کرد: از این میزان، حدود 603 هزار و 836 هکتار با شدت زیاد، 868 هزار و 490 هکتار با شدت متوسط و 663 هزار و 659 هکتار نیز در سطحی با شدت کم فرسایش بادی قرار دارند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی در ادامه افزود: بر اساس مطالعات انجام شده، خسارت سالانه ناشی از فعالیت این کانون ها بالغ بر 84 میلیارد تومان (845 میلیارد و 65 میلیون ریال) برآورد شده است که فشار قابل توجهی بر منابع اقتصادی و زیستی استان وارد می کند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با اشاره به اهمیت کنترل این کانون ها تأکید کرد: در حالی که سطح اراضی بیابانی استان 4.5 میلیون هکتار برآورد می شود، مدیریت منابع طبیعی، مقابله با بیابان زایی و توسعه پروژه های بیابان زدایی از اولویت های جدی در دستور کار این اداره کل قرار دارد.

نصرآبادی افزود: خسارت سالانه 84 میلیارد تومانی از ناحیه کانون های بحرانی فرسایش بادی در خراسان جنوبی ارزیابی شده است.

آنچه امروز در خراسان جنوبی رخ می دهد، تنها یک بحران زیست محیطی نیست، بلکه زنگ خطری برای سلامت، اقتصاد و آینده منطقه است. تداوم خشکسالی، بی توجهی به حفاظت از پوشش گیاهی، و کندی در اجرای طرح های مقابله با بیابان زایی، می تواند خراسان جنوبی را در مسیر بیابانی شدن قرار دهد.

اکنون زمان آن رسیده است که اقدامات پیشگیرانه و حمایت از منابع طبیعی، از مرحله شعار خارج شده و به یک اولویت واقعی تبدیل شود؛ چرا که اگر امروز کاری نکنیم، فردا برای نفس کشیدن هم دیر خواهد بود.