فرارو- الکل طبی یکی از متداول ترین مواد ضدعفونی و تمیزکننده در خانه هاست، اما برخلاف تصور عموم، استفاده از آن برای همه سطوح و کاربردها بی خطر نیست.

به گزارش فرار به نقل از ساوثرن لیوینگ، الکل طبی یا الکل ایزوپروپیل برای بسیاری از افراد یک تمیزکننده و ضدعفونی کننده ی مؤثر است؛ ابزاری پرکاربرد برای از بین بردن لکه هایی مانند جوهر، بوی نامطبوع یا باقی مانده چسب بر روی سطوح مختلف. اما پیش از آن که با پنبه ی آغشته به الکل سراغ لکه ی روی پیراهن مورد علاقه تان بروید، باید بدانید که الکل طبی، برخلاف تصور رایج، یک پاک کننده همه کاره نیست و برای هر سطحی مناسب نیست.

ماهیت حلال مانند این ماده، در حالی که به تجزیه لکه ها و آلودگی ها کمک می کند، می تواند به مواد مختلفی مانند رنگ، چوب، پارچه های حساس، سنگ طبیعی و حتی دستگاه های الکترونیکی آسیب برساند. در ادامه، به بررسی 9 موردی می پردازیم که نباید با الکل طبی تمیز شوند و همچنین راهکارها و محصولات جایگزینی که می توانید به جای آن استفاده کنید.

الکل طبی شباهت زیادی به ایزوپروپیل الکل دارد، اما این دو کاملاً یکسان نیستند. ایزوپروپیل الکل، شکلی خالص از الکل است و به دلیل غلظت بالا و نبود رقیق کننده، برای استفاده در کمک های اولیه خانگی ایمن محسوب نمی شود. این نوع الکل بیشتر در صنایع مختلف برای تولید عطر، رنگ و محصولات آرایشی به کار می رود. در مقابل، الکل طبی معمولاً ترکیبی از حدود 70٪ ایزوپروپیل الکل، آب و گاهی مواد افزودنی دیگر است. این ترکیب برای استفاده های خانگی رایج است؛ از پاک کردن آینه ها گرفته تا ضدعفونی کردن سطوح.

هشدار: الکل طبی به شدت قابل اشتعال است و نباید در نزدیکی منابع حرارتی یا شعله باز استفاده شود.

الکل طبی می تواند پوشش های محافظ مانند وارنیش یا رنگ را از سطح چوب جدا کرده و آن را بی دفاع در برابر رطوبت و آسیب قرار دهد. این ماده باعث تغییر رنگ، کدر شدن و حتی ایجاد ترک در سطح چوب می شود. از آنجایی که الکل خاصیت خشک کننده دارد، چوب را نیز خشک و شکننده می کند.

جایگزین: برای تمیز کردن مبلمان چوبی یا کف پوش های چوبی، از پاک کننده های مخصوص چوب استفاده کنید که بافت چوب را حفظ می کنند.

دیوارها و مبلمان رنگ شده نیز نباید با الکل طبی پاک شوند. این ماده می تواند باعث تجزیه رنگ شده، ظاهر سطح را تغییر دهد و منجر به کدر شدن یا لکه دار شدن رنگ شود.

جایگزین: یک پارچه ی مرطوب همراه با صابون ملایم و آب، گزینه ای ایمن تر و مؤثرتر برای تمیز کردن این سطوح است.

سطوحی که با لاک، شلاک یا وارنیش پوشانده شده اند ممکن است کمی مقاوم تر باشند، اما همچنان در معرض خطر آسیب توسط الکل قرار دارند. این ماده می تواند موجب ترک خوردگی، کدر شدن یا تخریب لایه بیرونی شود.

جایگزین: پیش از استفاده از الکل، در یک نقطه ی پنهان تست کنید، یا به جای آن از صابون ملایم و آب برای تمیزکاری استفاده کنید.

سنگ هایی مانند گرانیت، مرمر و تراورتن دارای ساختار متخلخل هستند و در تماس با الکل طبی، براقی طبیعی خود را از دست می دهند. استفاده مداوم از این ماده می تواند پوشش محافظ روی این سطوح را تخریب کرده، باعث کدر شدن، خش افتادگی و جذب بیشتر لکه شود.

جایگزین: برای تمیز کردن سنگ های طبیعی، از شوینده های مخصوص این سطوح یا ترکیب آب و صابون ملایم استفاده کنید.

الکل طبی چربی طبیعی موجود در چرم را از بین می برد و باعث خشک شدن، ترک خوردگی و تغییر رنگ آن می شود. همچنین برخی پارچه های ظریف مانند ابریشم، پشم یا ریون ممکن است در تماس با الکل دچار تغییر رنگ یا انقباض شوند.

جایگزین: برای چرم، از تمیزکننده و نرم کننده مخصوص چرم استفاده کنید. در صورت اجبار، ابتدا الکل را روی نقطه ای نامشهود تست کرده و از استفاده مداوم خودداری کنید. در مورد پارچه ها نیز برچسب مراقبت محصول را بررسی کرده و از تمیزکننده های مناسب با نوع بافت استفاده کنید.

لاستیک هایی که در درب یخچال، فر یا ماشین لباس شویی استفاده می شوند برای آب بندی حیاتی هستند. اگرچه الکل می تواند کپک و آلودگی را پاک کند، اما استفاده مداوم باعث خشک شدن و شکنندگی لاستیک خواهد شد.

جایگزین: ترکیب آب و صابون ملایم، محلول رقیق شده ی سفیدکننده یا تمیزکننده های چندمنظوره برای این نوع سطوح مناسب تر است.

هرچند الکل طبی برای ضدعفونی کردن صفحه کلید مفید است، اما هرگز نباید مستقیماً روی صفحه نمایش تلویزیون، لپ تاپ یا گوشی اسپری شود. این سطوح اغلب دارای پوشش هایی مانند پوشش ضدبازتاب نور هستند که در تماس با الکل آسیب می بینند.

جایگزین: از پارچه میکروفایبر، آب مقطر یا دستمال های مخصوص تمیز کردن وسایل الکترونیکی استفاده کنید.

برخلاف باورهای قدیمی، الکل طبی برای تمیز کردن مستقیم زخم ها مناسب نیست. این ماده می تواند سلول های سالم پوست را تخریب کرده و روند ترمیم را کند نماید.

جایگزین: از الکل برای ضدعفونی کردن اطراف زخم یا ابزارهایی مانند پنس استفاده کنید و نه برای خود زخم.

برای پاک کردن ظروف نگهدارنده شفاف یا برداشتن برچسب ها، استفاده از الکل توصیه نمی شود. این ماده می تواند با ساختار پلاستیک واکنش نشان داده، باعث ترک های سطحی، کدر شدن یا شکنندگی در طول زمان شود.

جایگزین: از آب و صابون ملایم استفاده کرده و سطح را به خوبی خشک کنید تا از ایجاد لکه های آب جلوگیری شود.

علاوه بر قابل اشتعال بودن، بخارات ناشی از الکل طبی می توانند باعث مشکلات تنفسی، سردرد و سرگیجه شوند. بنابراین هرگز از این ماده در فضای بسته استفاده نکنید. پنجره ها را باز کرده یا از تهویه مناسب (مثل پنکه) بهره ببرید. اگرچه الکل طبی برای بسیاری از کارهای روزمره مفید و کاربردی است، اما استفاده ی نادرست از آن می تواند آسیب های جدی به وسایل منزل، پوست و سلامتی شما وارد کند. با شناخت موادی که نباید با الکل تمیز شوند و استفاده از جایگزین های مناسب، می توان ضمن حفظ بهداشت، طول عمر وسایل را نیز افزایش داد.