لایحه مقابله با انتشار محتوای خبری خلاف واقع در فضای مجازی و واکنش سخنگوی دولت به آن مورد توجه رسانه ها قرار گرفته.

روزنامه هم میهن در سرمقاله خود نوشته است: می گویند شخصی یک قاطر بار شیشه برای فروش به داخل شهر می برد. مامور مالیات در ابتدای دروازه شهر، محکم به روی بار زد و پرسید چه بار داری؟ شخص گفت اگر یکی دیگر بزنی هیچ. مواظبت از اعتماد و سرمایه اجتماعی دولت خیلی سخت تر از نگهداری بار شیشه است. اگر یکی دیگر بزنید، چیزی برای حفاظت نخواهد ماند.

یکی از مهم ترین تفاوت های اصولگرایان با منتقدان وضع موجود به ویژه اصلاح طلبان این است، درحالی که اغلب تندروها متعهد به قدرت هستند، و در برابر هرگونه اقدامات حتی نادرست ولی نعمتان خود در دولت سکوت یا حمایت می کنند، در مقابل اصلاح طلبان متعهد به حقیقت هستند و وظیفه نقد دولت منسوب به خود را ترک نمی کنند؛ چه بسا در این میان برخی زیاده روی هم کنند.

این را در سیاست رسانه ای و عمومی آنان می توان به روشنی دید. از هنگامی که لایحه مقابله با انتشار محتوای خبری خلاف واقع در فضای مجازی از سوی دولت به مجلس داده شد، سیل انتقادات علیه دولت و پزشکیان سرازیر شد. حتی مرزهای متعارف نقد هم درنوردیده شد.

البته اطمینان داریم که آقای پزشکیان نه تنها این نقدها را درک می کنند و احترام می گذارند؛ بلکه برخلاف دیگران با روی باز پذیرا خواهند شد و این وجه تمایز ایشان با دیگران است. به همین دلیل هم دستور رسیدگی دوباره با حضور منتقدین را در شورای اطلاع رسانی دولت داده اند و اطمینان داریم که مسئله حل خواهد شد. طی این چند روز نقدهای گوناگونی به ابن لایحه وارد شده است که قصد تکرار آن ها را نداریم و در اینجا فقط به ذکر چند نکته شکلی بسنده می کنیم.

اولین نکته اینکه دولت محترم بهتر است همه لوایح در دست بررسی خود را پیش از نهایی شدن در اختیار افکارعمومی قرار دهد و نقدهای آنان را بخواهد و به نظرات تعدادی اندک از مدیران یا کارشناسان خود و در جلسات دربسته بسنده نکند. به ویژه در این گونه لوایح که به حقوق عمومی ملت مرتبط است. این کار باعث مشارکت عمومی می شود و دیگر کسی غافلگیر نخواهد شد. به همین دلیل یکی از بدترین مسائل این لایحه اعلان ناگهانی و غیرمنتظره بودن آن است که واکنش تندی برانگیخت.

آقای پزشکیان بارها گفته اند که ملتزم به نظرات کارشناسی هستند و طبعاً از این پیشنهاد استقبال خواهند کرد. اطلاعیه معاونت حقوقی رییس جمهور باید پیش از یا همزمان با ارسال لایحه منتشر می شد. مشکل این است که چرا کسی یا کسانی در دولت محترم نبودند که متوجه تبعات رسانه ای و سیاسی چنین لایحه ای شوند؟ یا اگر بودند چرا حرفشان شنیده نشد؟

این نشان می دهد که آقایان در چارچوبی متفاوت از جامعه تنفس می کنند و این مغایر ادعاهای اعلامی و مکرر آقای رییس جمهور است. یکی از نکاتی که نشان می دهد دست اندرکاران دولت محترم هنوز درک روشنی از وظایف خود و نحوه برخورد با افکار عمومی را ندارند، نحوه واکنش سرکار خانم سخنگوی دولت است که در پاسخ به انتقادات فراوان علیه لایحه گفتند: کسانی که نقد دارند، لایحه را کامل بخوانند. این لایحه در صورت تصویب، درباره حساب ها و کانال هایی که بیش از 90هزار نفر دنبال کننده دارند، قابل اجرا خواهد بود.

این نوعی تعریض توهین آمیز به دیگران و بدترین شکل دفاع از یک لایحه است، و نشان دهنده عدم توجه کافی سخنگوی محترم به فلسفه حقوق و جرم و مجازات وعدم شناخت کافی از ماهیت خبر در فضای مجازی و نیز از شناخت این مجلسی است که لایحه را برای تصویب به آنجا ارسال کرده اند. به علاوه، مشکل منتقدان تعداد دنبال کننده نبود.

اگر لایحه را با دقت و کارشناسی از منظر حقوقی و رسانه ای مطالعه کنند، متوجه اعوجاج و ناکارآمدی چنین لوایحی خواهند شد. ما حملات خارج از ادبیات عرفی به دولت و شخص آقای پزشکیان را نمی پذیریم؛ هرچند در این شرایط خطیر این گونه واکنش ها را کاملاً درک می کنیم.

همچنین، معتقدیم که دستور رسیدگی دادن به شورای اطلاع رسانی نشانه خوبی از رفتار دولت است و پیشنهاد می کنیم دولت محترم ابتدا استرداد لایحه را اعلام نماید، سپس جلسه ای در همین مورد بگذارد و موافقان و مخالفان گفت وگو کنند و تصویر و صوت و متن مکتوب آن را برای اطلاع عموم منتشر کنند، پس از آن هر چه خواستند تصمیم بگیرند.

در دولت روحانی هم این کار انجام می شد و لوایح قضایی و دولت پیش از تصویب در سایت دولت منتشر می شد. در شرایط کنونی که افکارعمومی ملتهب است، باید حداکثر احتیاط را نمود تا مردم بیش از این عصبانی نشوند. می گویند شخصی یک قاطر بار شیشه برای فروش به داخل شهر می برد. مامور مالیات در ابتدای دروازه شهر، محکم به روی بار زد و پرسید چه بار داری؟ شخص گفت اگر یکی دیگر بزنی هیچ.

مواظبت از اعتماد و سرمایه اجتماعی دولت خیلی سخت تر از نگهداری بار شیشه است. اگر یکی دیگر بزنید، چیزی برای حفاظت نخواهد ماند.