تام لهرر، موسیقی دان و طنزپرداز مشهور آمریکایی که در دوران جنگ سرد با نیش خندهای هوشمندانه و نبوغ پیانونوازانه اش به شهرتی افسانه ای رسید، در 97 سالگی درگذشت. او پیش از کناره گیری از دنیای هنر و بازگشت به دانشگاه، با ترانه هایی تند و کنایه آمیز، از فجایع بشری تا کشتار کبوتران را به سخره گرفت.

به گزارش خبرآنلاین، بنا بر گزارش نیویورک تایمز و به گفته دوستش، دیوید هردر، لهرر روز شنبه در خانه اش در کمبریج، ماساچوست درگذشت.

ترانه های طعنه آمیز لهرر، که با مهارتی خیره کننده در پیانو همراه می شد و علاقه اش به موسیقی های نمایشی تند برد وی را منعکس می کرد، در دهه های 1950 و 60 تماشاگران را مجذوب خود ساخت.

اما تام لهرر حتی چیزی فراتر از مجموعه ای از ویژگی ها بود. او که در 19 سالگی از دانشگاه هاروارد فارغ التحصیل شد و بعدها در مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) به تدریس پرداخت یکی از نوابغ علمی به حساب می آمد.

لهرر بسیار زودتر از زمانهٔ خود، به موضوعاتی همچون آلودگی محیط زیست و گسترش تسلیحات هسته ای پرداخت و با طنزی گزنده و قافیه هایی دیوانه وار، اثری ماندگار از خود بر جای گذاشت.

او همچنین در موضوعاتی بی ربط اما سرگرم کننده، از جمله قتل، اختلافات زناشویی، شیمی و نفرت شخصی اش از کبوتران، نیز به طرز بی رحمانه ای بامزه بود.

یکی از ترانه های شاخص تام لهرر با نام مسموم کردن کبوترها در پارک ، زوجی عاشق را تصویر می کرد که در روزی بهاری مشغول تفریح خاصی هستند: نابودی کبوترها با استفاده از سم استریکنین.

در ترانه ای دیگر به نام ارتش ترانه بومی ، لهرر به طرزی طعنه آمیز اعتراضات اجتماعی دهه 1960 را به سخره می گیرد.

اما پشت این شوخی ها، روحیه ای پیگیر و فعال نهفته بود. از جمله در آهنگ نفر بعدی کیست؟ درباره سلاح های هسته ای، یا آلودگی که با تمسخری تلخ هشدار می داد: می توانی از جدیدترین خمیردندان استفاده کنی، بعد دهانت را با فاضلاب صنعتی بشوری.

چشمه بی پایان نبوغ کنایه آمیز و بدبینانه لهرر، از سال 1953 تا 1965 تماشاگران را مجذوب خود کرد؛ تا زمانی که به نظر می رسید این چشمه خشک شده باشد. هرچند در سال 1972 او برای مدت کوتاهی به صحنه برگشت، این بار در یک برنامه تلویزیونی مخصوص کودکان به نام شرکت برق .

گفته می شد که لهرر زمانی آهنگ سازی را رها کرد که پیش گویی های اجتماعی اش به واقعیت پیوستند. البته برخی می گویند که به خاطر اعتراض به اعطای جایزه صلح نوبل به هنری کیسینجر در سال 1973 کار را کنار گذاشت.

اما لهرر در مصاحبه ای با وب سایت طنز پیاز در سال 2000، این شایعات را رد کرد و گفت: من خیلی قبل تر از آن از کار دست کشیدم.

او گفت که ترک موسیقی برایش ناگهانی نبوده: در 20 سال، 37 آهنگ نوشتم. این که شغل تمام وقت نمی شود. بعضی وقت ها می نوشتم، بعضی وقتا نمی نوشتم. البته سهم دومی بیشتر بود.

او با طنازی همیشگی اش گفته بود: من از نوجوانی مستقیم به سمت پیری رفتم، تلاش کردم بزرگ سالی را دور بزنم.

با این که بیشتر آهنگ های لهرر کارهای کاملاً اوریجینال بودند، یکی از معروف ترین آثارش اقتباسی شگفت انگیز بود: بازخوانی سرسام آور نام تمام 118 عنصر جدول تناوبی با آهنگ یک سرلشکر مدرن از اپرت دزدان دریایی پنزانس ساخته گیلبرت و سالیوان.

دنیل ردکلیف، بازیگر مجموعه هری پاتر در سال 2010، پیش از اجرای آهنگ معروف عناصر در یک برنامه کمدی بریتانیایی، گفت: از نظر من، تام لهرر باهوش ترین و بامزه ترین مرد قرن بیستم است و در واقع قهرمان من به حساب می آید.

اجرای همین قطعه، یکی از دلایلی بود که کمدین موسیقی دان، ویرد اَل یانکویچ ، نقش خود را در فیلم زندگینامه ای طنزآلودش به ردکلیف سپرد.

یانکویچ روز یک شنبه در اینستاگرام نوشت: آخرین قهرمان موسیقایی زنده ام هنوز هم قهرمان منه، اما متأسفانه دیگه زنده نیست. آرام بخواب ای آقای بزرگ، بزرگ، تام لهرر.

تام لرر در 9 آوریل 1928 در خانواده ای یهودی و سکولار در منطقه اپر ایست ساید منهتن به دنیا آمد. او در دبیرستان های ممتاز هوریس من و لومیس چافی تحصیل کرد و در سن 15 سالگی وارد دانشگاه هاروارد شد. سه سال بعد با مدرک ریاضی و با رتبه بسیار بالا فارغ التحصیل شد.

او بعدها در مؤسسات معتبری چون مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT)، دانشگاه هاروارد، کالج ولسلی و دانشگاه کالیفرنیا در سانتا کروز، به تدریس ریاضیات پرداخت.