برنامه توسعه مشاغل خانگی از سال 1390 در کشور آغاز شده و امسال چهاردهمین سال اجرای خود را می گذراند. بر همین اساس در راستای حمایت از توسعه مشاغل خانگی، دولت سهم اعتبار این رسته شغل ها در سال جاری را به 7000 میلیارد تومان افزایش خواهد داد تا مشاغل خانگی از جایگاه ویژه ای در سیاست های توسعه اشتغال برخوردار شود.

به گزارش ایسنا، کسب و کارهای خانگی به دلیل انعطاف پذیری، کاهش هزینه ها و امکان ایجاد تعادل بین کار و زندگی، اهمیت زیادی دارند. این مشاغل به ویژه برای زنان، افراد معلول و کسانی که دنبال فرصت های شغلی پاره وقت هستند، مفید است. مشاغل خانگی در عین ایجاد فرصت های شغلی بسیار و پایدار به کاهش بیکاری و تقویت اقتصاد محلی کمک می کنند.

مشاغل خانگی در بسیاری از کشورها از جمله کانادا، چین، استرالیا و هند به صورت گسترده دنبال می شوند. این کشورها به کارآفرینی و مشاغل خرد و کوچک اهمیت بسیار می دهند و شرایط مساعدی را برای توسعه مشاغل خانگی فراهم کرده اند.

طبق آمارها در سال 1401بیش از 93 هزار و 400 نفر در ایران مجوز مشاغل خانگی دریافت کرده اند که 91 درصد در قالب مستقل و 9 درصد پشتیبان بوده اند.مشاغل خانگی در عین اینکه به افراد این این امکان را می دهند که خلاقیت و نوآوری خود را در تولید محصولات یا ارائه خدمات به کار گیرند، طیف گسترده ای از فرصتهای شغلی را که در خانه قابل انجام است، شامل می شوند. این مشاغل به شکل آنلاین و دیجیتال مانند تولید محتوا، طراحی گرافیک و برنامه نویسی تا مشاغل سنتی تر مثل آشپزی، مراقبت از کودکان در منزل را شامل می شود.

فاطمه سخایی ـ رییس دبیرخانه ستاد ساماندهی مشاغل خانگی با اشاره به پیش بینی سهم مشاغل خانگی در برنامه هفتم توسعه می گوید: در این برنامه به طور مشخص، مشاغل خرد، کوچک و خانگی به مدت پنج سال مورد تأکید قرار گرفته و تمامی دستگاه های اجرایی مرتبط موظف به سیاستگذاری و اقدام در این راستا هستند.

به گفته وی در حال حاضر مجوز بیش از 500 رشته مشاغل خانگی به صورت آنی و آنلاین از طریق سامانه مشاغل خانگی وزارت کار قابل صدور است.برخی از رشته ها به دلیل آنکه با سلامت مردم در ارتباط است مثل مواد غذایی و خوراکی به تایید تخصصی سازمان غذا و دارو نیاز دارد.

سخایی درعین حال به روند پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی اشاره کرد و گفت: افراد متقاضی دریافت وام می توانند از طریق درگاه ملی مجوزها ثبت نام کرده و با ورود به سامانه مشاغل خانگی نسبت به اخذ مجوز اقدام کنند. متقاضیان پشتیبان اعم از حقیقی یا حقوقی نیز می توانند با ثبت نیروهای تحت پوشش خود و تکمیل فرم های خوداظهاری، تسهیلات مناسبی در این زمینه دریافت کنند.

قانون مشاغل خانگی در ایران از سال 1389 به تصویب رسید و از آن زمان تاکنون بیش از 2 میلیون و 112 هزار نفر مجوز مشاغل خانگی دریافت کرده اند که نشان دهنده استقبال عمومی از این طرح است. یکی از علل تمایل افراد به راه اندازی کسب و کارهای خانگی، کم هزینه و زودبازده بودن و حذف بروکراسی های اداری است.

طبق آمارها در سال 1401بیش از 93 هزار و 400 نفر در ایران مجوز مشاغل خانگی دریافت کرده اند که 91 درصد در قالب مستقل و 9 درصد پشتیبان بوده اند.

پیشتر احمد میدری ـ وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از افزایش بودجه مشاغل خانگی خبرداده و گفته بود: سال گذشته 2000 میلیارد تومان از محل تسهیلات مشاغل خانگی به صنایع دستی و گردشگری اختصاص یافت و امسال پیش بینی می شود که این رقم به حدود 4000 میلیارد تومان برسد.توزیع سهم دستگاه ها از این تسهیلات بر عهده وزارت اقتصاد است و بر اساس توافقات حاصله در سال جاری سهم اعتبار مشاغل خانگی از 5000 به 7000 میلیارد تومان افزایش خواهد یافت.

وی از اختصاص خط اعتباری برای تولیدکنندگان پوشاک و صنایع دستی خبر داده و گفته بود: در ابتدا خط اعتبار 100 میلیون تومانی برای این امر دیده شده که در صورت خوش حسابی متقاضیان قابل افزایش است. این خط اعتباری به شکل زنجیره ای شامل تأمین کنندگان مواد اولیه،کارگاه ها و فروشگاه ها می شود و از طریق پلتفرم های اینترنتی و با همکاری بانک های عامل در اختیار فعالان قرار می گیرد.

کارشناسان بازار کار بر این باورند که با تسهیل در فرایند صدور مجوزها و تسهیلات مشاغل خانگی این کسب و کارها به سهم بیشتری در ایجاد اشتغال پایدار در کشور دست یابند.

طبق آمارها 30 درصد اقتصاد کشورهای دنیا به مشاغل خرد و خانگی اختصاص دارد، اما این عدد در کشور ما بالا نیست با این حال وزارت کار در تلاش است مشاغل خانگی را به جایگاه و نقطه مطلوب برساند چنانچه سید مالک حسینی ـ معاون اشتغال وزیر کار اعلام کرده در سال 1403 بیش از 3197 میلیارد تومان تسهیلات مشاغل خانگی پرداخت شده و 157 هزار نفر از این رهگذر به بازار کار به طور غیر رسمی اضافه شدند.

در حال حاضر صدور مجوز مشاغل خانگی به شکل آنی و لحظه ای است و افراد برای ثبت درخواست خود باید به سامانه ملی مشاغل خانگی وزارت کار به نشانی mkh.mcls.gov.ir مراجعه و مراحل ثبت نام خود را دنبال کنند.