نگاهی به تازه ترین اعداد و ارقام مرتبط با تورم مسکن و اجاره بها نشان می دهد که بازار مسکن پایتخت در نخستین ماه تابستان، صحنه تقابل انتظارات کاهشی خریداران و واقعیت های سرسخت قیمتی بوده است.

به گزارش ایران ، در حالی که آمارها از تداوم روند کند شدن تورم مسکن حکایت دارند، فعالان بازار از رکودی عمیق، تمدید گسترده قراردادهای اجاره و فاصله نجومی قیمت ها با توان مالی متقاضیان خبر می دهند.

تابستان امسال برای بازار مسکن تهران نه با تب خرید و فروش، که با نسیم سرد رکود و تمدید قراردادهای اجاره سپری می شود. آمارهای رسمی کاهش نرخ تورم مسکن را نشان می دهند، اما در کف بازار، خریداران با دیوار بلند قیمت ها و مستأجران با ابهام آینده مواجهند.

قیمت ها در بازار مسکن، چه در بخش خرید و فروش و چه در بخش اجاره، بعد از جنگ 12 روزه افت داشته و نمی توان آن را نادیده گرفت اما بررسی شرایط بازار نشان می دهد افت قیمت مسکن که در روزهای پس از جنگ شدت گرفته بود اکنون با سرعت کمی به عقب بازگشته به همین دلیل متقاضیانی که با ذهنیت کاهش قیمت وارد بازار شده اند، متوجه می شوند واقعیت بازار با انتظار آنان متفاوت است و بهای مسکن همچنان بسیار بالاتر از توان مالی آنان است که به گفته داوود بیگی نژاد نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک، دلیل فاصله بالای ناترازی قیمت مسکن و بودجه خانوار، جهش های قیمتی بوده که در چند سال گذشته بازار مسکن آن را تجربه کرده است.

مرکز آمار ایران تورم ماهانه مسکن و اجاره بها در تیرماه را حدود 2 درصد ثبت کرده است؛ رقمی که نسبت به ماه های قبل کاهشی بوده و روند کند شدن تورم از فروردین (40 درصد) تا تیر (38.4 درصد سالانه) را تأیید می کند. با این حال، این تورم همچنان بالاتر از نرخ عمومی (35.3 درصد) است. اما آمار تورم مسکن از فروردین تا تیرماه، نمایانگر تداوم کند شدن آهنگ رشد تورم است.

اما این ارقام به چه معناست؟ داوود بیگی نژاد، نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران، توضیح می دهد: افزایش قیمت های نجومی چند سال گذشته، چنان شکافی بین بهای مسکن و قدرت خرید ایجاد کرده که کاهش های جزیی اخیر، حتی پس از رویدادهای بین المللی، نتوانسته این فاصله را پر کند. به عبارت دیگر، انتظار کاهش معنی دار قیمت ها، رویایی بیش نیست.

فایل های موجود در پلتفرم ها یا دفاتر مشاوران املاک، نشان می دهد عرضه واحد برای فروش یا اجاره نسبت به اواخر خرداد و تیرماه، رو به افزایش است اما قیمت های پیشنهادی نسبتاً بالاتر است. شهرام نامداری، رییس اتحادیه املاک شیراز در پاسخ به این سؤال که افت نرخ تورمی که در آمار رسمی برای مسکن و اجاره بها ثبت شده، در بازار به چه صورت خود را نشان می دهد، گفت: افزایش قیمتی که هر سال در شروع فصل جابه جایی و معاملات توسط صاحب خانه ها در بازار اعمال می شد، امسال اتفاق نیفتاده است به همین دلیل می توانیم بگوییم افزایش قیمت در بازار نداریم اما نمی توانیم بگوییم قیمت ها کاهش پیدا کرده است.

وی مشخصاً با اشاره به بازار مسکن در شهر شیراز گفت: در شهر شیراز اتفاق قابل توجه در بازار مسکن، خروج اتباع و خالی شدن بسیاری از واحدهای اجاره ای است که تأثیر آن در ثبات یا کاهش قیمت اجاره دیده می شود.

به گفته رییس اتحادیه املاک شیراز، هر سال افزایش 40 تا 50 درصدی قیمت در بازار مسکن این شهر بخصوص در مرکز شهر را داشتیم اما امسال افزایش قیمت به شدت سال های قبل نیست و افت آن حدود 20 تا 30 درصد است. رییس اتحادیه املاک شیراز گفت: در این استان عموماً افزایش قیمت در حاشیه شهر بیشتر از مرکز و حدود 70 درصد است اما با خروج اتباع از شدت افزایش قیمت در حاشیه شهر کاسته شده است.

وی به این موضوع هم اشاره کرد که درصد افزایش قیمت مسکن و بخصوص اجاره بها معمولاً در مناطق پایین تر شهرها بیشتر است چون مالکان در این مناطق خود نیاز مالی دارند یا اینکه در مناطق بالاتر اجاره نشین هستند و از درآمد واحد اجاره ای، برای پرداخت اجاره بهای خود استفاده می کنند.

در سایه رکود، مستأجران و خریداران بالقوه دست بالا را دارند. نایب رییس اتحادیه املاک هم با اشاره به اینکه شرایط بازار مسکن در تمام کلانشهرها در حال حاضر همان شرایط رکودی است، گفت: مشخصه بازار مسکن امسال افزایش قدرت چانه زنی مستأجران یا خریداران است و این به خاطر شرایط کلی کشور و جنگی است که رخ داده است.
وی افزود: الان متقاضیان دست بالا را در بازار دارند، چون خریداری در بازار نیست و بیشتر واحدهای اجاره ای هم یا تمدید می شود یا نسبت به قراردادهای سال گذشته، درصد افزایش زیادی ندارد.

بیگی نژاد گفت: اما در گذشته قیمت مسکن آنقدر افزایشی بوده که کاهش قیمت آن متناسب با شرایط اقتصادی و طبیعی بازار نیست یعنی افت قیمت نتوانسته فاصله قدرت مالی خریدار را با بازار تنظیم کند.

بر اساس این گزارش، مشخصه دیگر بازار مسکن امسال، آن طور که مشاوران املاک به آن اشاره می کنند، تمدید موقت قراردادهای اجاره است. به خاطر جنگ، اکثر قراردادهایی که موعد آن خرداد یا تیر بود، تمدید شده است، تمدید قرارداد از طرف مالک و مستأجر هر دو به نوعی پذیرفته شده است. در یکی از بنگاه های شرق تهران، مالکی که برای اجاره واحد خود مراجعه کرده بود، گفت: موعد این واحد برای تخلیه 27 خرداد بود اما بدون اینکه با مستأجر صحبتی درخصوص جابه جایی یا پایان قرارداد کرده باشیم، الان که مرداد است، مستأجر خبر داده که می خواهد جابه جا شود و تا الان بدون مشکل در واحد، ساکن بود.

همراهی مالکان با مستأجران بخصوص در بازار اجاره دیده می شود و بیشتر جابه جایی ها هم به درخواست مستأجران است. البته مستأجران هم ترجیح می دهند قرارداد را تمدید کنند مگر اینکه قصد رفتن به شهر دیگری را داشته باشند که این تصمیم هم تحت شرایط بعد از جنگ است.

با وجود افزایش نسبی عرضه، معاملات خرید کماکان منجمد است. فروشندگان به جز موارد ضروری، تمایلی به تخفیف های قابل توجه ندارند. قیمت ها در مناطق مرکزی تهران برای آپارتمان های 70 متری معمولی با امکانات پایه، کماکان در محدوده 7 تا 10 میلیارد تومان است؛ رقمی که برای اکثر متقاضیان دست نیافتنی است. فعالان بازار تأکید می کنند خریداران موجود نیز عموماً توان مالی لازم را ندارند و برآوردها از تحرکات بازار مسکن، رونق معاملات را نشان نمی دهد. کارشناسان این بازار پیش بینی خود را بر تداوم رکود در بازار قرار داده اند.