هشت سال از تعهدشان به عنوان سربازمعلم گذشته ولی نه تنها کارت پایان خدمت برای آن ها صادر نشده، بلکه در سیستم های دولتی مشخصات برخی از این جوان ها به عنوان سربازفراری ثبت شده و برای برخی دیگر هم پیامک اعزام به سربازی فرستاده اند. با این حال سازمان نظام وظیفه و وزارت آموزش و پرورش پاسخ روشنی درباره این وضعیت نمی دهند.

به گزارش شرق، این روایت مشابه بسیاری از فارغ التحصیلان ورودی سال های 91 و 92 کارشناسی دانشگاه فرهنگیان و تربیت دبیر شهیدرجایی است که پس از فارغ التحصیلی به جای خدمت سربازی، دو برابر زمان تحصیل خود، طبق قول آموزش و پرورش در این وزارتخانه مشغول به خدمت شدند تا کارت پایان خدمت آن ها صادر شود. ولی حالا بیش از هشت سال از خدمت آن ها می گذرد و کارتی برایشان صادر نشده است و برخی مجبورند به سربازی اعزام شوند.

هرچند بارها مسئولان در مصاحبه های مختلف از برطرف شدن این مشکل صحبت کرده اند اما باز هم خبری از صدور کارت پایان خدمت آن ها نیست. مثلا وزیر آموزش و پرورش فروردین امسال از مرتفع شدن مشکل خدمت سربازی متعهدان دانشگاه فرهنگیان خبر داده بود اما در همان روزها مشکل پابرجا بود و پیگیری های این افراد به جایی نرسید. پس از آن در سوم اردیبهشت سخنگوی وزارت آموزش و پرورش خبر داد که تا آخر اردیبهشت افراد متعهد به خدمت فرم الکترونیکی روی سامانه مرکز نیروی انسانی و امور اداری را تکمیل کنند که البته آن هم نتیجه بخش نبود و بسیاری از سربازمعلم ها باور دارند که این روند تنها اتلاف وقت بوده چون نام و مشخصات تمام آن ها در سیستم ها موجود است و نیاز به بارگذاری مجدد آن نبوده است.

همچنین ثبت نام در این فرم الکترونیکی دردسر جدیدی برای آن ها رقم زده است و بسیاری از این سربازمعلم ها بعد از تکمیل این فرم، با پیامک های اعزام برای سربازی مواجه شده اند. شرایط به قدری پیچیده شد که سخنگوی وزارت آموزش و پرورش همان زمان نسبت به وضعیت این جوان ها با ابراز شرمندگی گفته بود؛ ما در آموزش و پرورش شرمنده شما هستیم که بابت دریافت نکردن کارت پایان خدمت اذیت شدید، فرمی را که سال 95 طراحی شده، حوزه نظام وظیفه متوقف کرده بود و آموزش و پرورش در این موضوع قصوری نداشته است .

براساس قانونی که از دهه ها پیش وجود داشته، فارغ التحصیلان مراکز تربیت معلم، بعد از مدت زمان تعهد به خدمت، کارت پایان خدمت سربازی دریافت می کردند. این تعهد در دهه 90 به شکل دو برابر طول تحصیل درآمد؛ یعنی فردی که برای دوره لیسانس چهار سال تحصیل کرده بود باید هشت سال در آموزش و پرورش خدمت می کرد تا بتواند کارت پایان خدمت دریافت کند.

همین وعده، انگیزه اصلی بسیاری از دانش آموزان ممتاز برای ورود به دانشگاه فرهنگیان بود. به گفته یکی از این معلمان به شرق ، ورودی های سال 91، عموما رتبه های دو و سه رقمی کنکور بودند: ما از خانواده های متوسط به پایین بودیم. آینده شغلی و معافیت از سربازی برایمان مهم بود. حالا بعد از این همه سال، احساس می کنیم فریب خورده ایم . طبق گفته این معلم ها، بر اساس اصلاحیه قانون نظام وظیفه مصوب 1390، معافیت از خدمت سربازی برای معلمان مشروط به گذراندن یک دوره آموزشی 45روزه بود.

این در حالی است که وزارت آموزش و پرورش به جای اعزام دانشجویان به این دوره، از ستاد کل نیروهای مسلح، معافیت گرفت و در قالب یک بخش نامه اعلام کرد که مشمولان نیازی به دوره آموزشی ندارند. این تصمیم، حالا به گره اصلی بحران تبدیل شده است. چراکه سازمان نظام وظیفه این معافیت را به رسمیت نمی شناسد و اعلام می کند کارت پایان خدمت صادر نمی شود چون دوره آموزشی طی نشده. معلمان می گویند: ما به اعتماد همان بخش نامه وزارتخانه، هشت سال خدمت کردیم. حالا که تعهد ما تمام شده، سازمان نظام وظیفه می گوید شما اصلا مشمول آن معافیت نیستید .

نداشتن کارت پایان خدمت، از محرومیت در دریافت وام بانکی و ثبت نام در آزمون های تخصصی تا نداشتن اجازه خروج از کشور را برای آن ها به همراه خواهد داشت؛ موضوعی که تمام برنامه ریزی های این جوان ها را تحت تأثیر قرار داده است. یکی از معلمان می گوید: می خواستم برای دوره تخصصی به خارج از کشور بروم. اجازه خروج ندادند. گفتند کارت پایان خدمت نداری . حتی حکم های دیوان عدالت اداری هم راهگشا نبوده اند. برخی معلمان پس از شکایت های مکرر، رأی هایی مبنی بر الزام صدور کارت دریافت کرده اند. اما به گفته خودشان، این رأی ها هم در حد کاغذ باقی مانده و اجرا نشده اند.

این معلمان، طی سال های گذشته، چندین بار مقابل وزارت آموزش و پرورش، ستاد کل نیروهای مسلح و سازمان نظام وظیفه تجمع کرده اند، اما واکنش مسئولان، اغلب سکوت یا وعده های بی نتیجه بوده است. یکی از آن ها می گوید: یوسف نوری، وزیر وقت، در مصاحبه های متعدد گفته بود که مشکل حل شده؛ با این حال فقط کافی است کلیدواژه هایی مثل مشکل کارت پایان خدمت ورودی های فرهنگیان را در گوگل جست وجو کنید، متوجه می شوید هیچ اقدامی انجام نشده است . برخی نمایندگان مجلس هم در پاسخ به پیگیری معلمان، وعده دادند که مشکل را در جلسات شورای عالی آموزش و پرورش یا با ستاد کل نیروهای مسلح طرح خواهند کرد. اما هیچ یک از این وعده ها به نتیجه نرسیده است.

از ماجرایی شکایت داشتم و به کلانتری رفتم، همان موقع به من گفتند نامتان را در سیستم زدیم، شما سربازفراری هستید . او پسر جوانی است که بهمن ماه سال قبل هشت سال تعهدش به آموزش و پرورش با عنوان معلم تاریخ، تمام شده و از کسانی است که فرم الکترونیک را تکمیل کرده، ولی تاکنون هیچ کدام از پیگیری هایش از سازمان نظام وظیفه و وزارت آموزش و پرورش به جایی نرسیده است: برای موضوعی شخصی به کلانتری رفته بودم تا شکایتی طرح کنم، در حالی که همان جا خودم مجرم شدم.

وقتی گفتند شما در سیستم ما سربازفراری هستید باورم نمی شد. هرچند با من رفتار خوبی داشتند و دستبند به من نزدند و خیلی مؤدبانه به من گفتند نمی توانم از کلانتری بیرون بروم. حدود دو ساعت آنجا بودم و پرونده من را به دادستانی دادند. گفتند خودم برای پیگیری ماجرا به دادسرا بروم در حالی که طبق قانون باید من را با سرباز و دستبند به دادسرا می بردند.

در شهر کوچکی زندگی می کنم که همه یکدیگر را می شناسیم و برخی از کارمندان کلانتری در جریان کارهای اداری پایان خدمت من بودند. برای همین رفتار خوبی با من داشتند. این احتمال وجود دارد که بعد از هشت سال خدمت، به سربازی اعزام شوم و با این حساب به دلیل غیبت در طول سال تحصیلی، شغل معلمی را هم از دست خواهم داد .

او از وضعیت این روزهای خود می گوید که با تمام پیگیری ها، نتیجه ای حاصل نشده است: در سال 1390 اصلاحیه ای به قانون نظام وظیفه عمومی اضافه شد؛ اینکه فارغ التحصیلان دانشگاه تربیت معلم باید حتما دوره 45روزه آموزشی سربازی را طی کنند. وزارت آموزش و پرورش باید بعد از اتمام تحصیل دانشجویان کارشناسی و قبل از به کارگیری، ما را به دوره آموزشی می فرستاد که این کار را نکردند. پس ما دو برابر تحصیل کارشناسی خود که هشت سال می شود، به آموزش و پرورش با حقوق حداقلی خدمت کردیم، ولی در آخر سازمان نظام وظیفه ابلاغیه سال 1402 را جلوی ما گذاشت که کارت پایان خدمت به ما تعلق نمی گیرد، چون دوره 45روزه آموزشی سربازی را طی نکرده ایم.

مقصر این ماجرا ما هستیم؟ خودشان باید همان زمان، قبل از به کارگیری ما در آموزش و پرورش، اعلام می کردند به دوره آموزشی برویم. الان هیچ راه حلی وجود ندارد؛ یعنی نه کارت پایان خدمت صادر می کنند و نه حتی امکان این جود دارد که بتوانیم در دوره 45روزه آموزش سربازی شرکت کنیم. در این شرایط از همه چیز محروم هستیم و کسی هم پاسخ درستی به مشکل ما نمی دهد. در ماه های گذشته چند بار تجمع کردیم. آخرین بار هفته قبل، 29 تیر، جلوی ساختمان آموزش و پرورش این تجمع و مطالبه هایمان را تکرار کردیم و باز هم هیچ کدام از مسئولان این وزارتخانه حاضر نشدند با ما دیدار داشته باشند.

در آخر هم مسئولان رده پایین گفتند به ما مربوط نیست و مشکل تان را با نظام وظیفه پیش ببرید. بنابراین ما در یتیم ترین شکل ممکن قرار گرفتیم. راه حلی هم جز شکایت به دیوان عدالت اداری پیدا نکردیم. حتی فرم الکترونیکی روی سامانه مرکز نیروی انسانی و امور اداری را هم پر کردیم، ولی مگر می شود خودشان فهرست متعهدان به خدمت را نداشته باشند؟ تمام اطلاعات در سیستم وجود دارد و این کارها اتلاف وقت است و نتیجه هم نخواهد داد .

حدود 9 سال شده که معلم مقطع ابتدایی است. جوانی 32ساله که سال گذشته تعهدش به آموزش و پرورش به عنوان خدمت سربازی تمام شده و تا الان کارت پایان خدمت برای او صادر نشده است.

این معلم توضیح می دهد که جزء اولین ورودی های مقطع لیسانس سال 1391 دانشگاه فرهنگیان بوده و بعد از فاغ التحصیلی، خدمتش را در این وزارتخانه شروع کرده است: من از سال 95 یعنی هشت سال در این سیستم معلم بودم و سال قبل باید کارت پایان خدمت را دریافت می کردم. در تمام پیگیری هایی که از سال قبل شروع کردم، هیچ پاسخی به من داده نشد. سال 1403 برای پیگیری به اداره آموزش و پرورش رفتم و گفتند این موضوع به سازمان نظام وظیفه مربوط است و باید از همان جا پیگیری کنید. از طرفی این سازمان هم جوابی به ما نمی دهد. حالا می گویند باید دوره آموزشی سربازی را می گذراندید، ولی اصلا چنین چیزی در همان ابتدا به ما گفته نشد.

اگر گفته بودند وظیفه ما بود تا قبل از شروع تعهد، دوره آموزشی برویم. هرچند گفته می شود افرادی که پارتی داشتند، کارت پایان خدمت گرفتند. به نظر من آموزش و پرورش برای خودش قانونی تصویب کرده اما باید سایر سازمان ها هم هماهنگ باشند، ولی این اتفاق نیفتاده است. از طرفی هم آموزش و پرورش نیرو کم دارد و مسئولان نگران هستند اگر افراد کارت پایان خدمت خود را بگیرند از آموزش و پرورش بیرون می روند .

یکی دیگر از این افراد هم که رتبه بالایی داشته و با اولین ورودی های دانشگاه فرهنگیان وارد دانشگاه شده، به شرق می گوید: دو سال از تعهد به کار من گذشته اما آموزش و پرورش و سازمان نظام وظیفه هنوز هیچ اقدامی برای صدور کارت پایان خدمت بنده انجام نداده اند. از سال 95 شروع به کار کردم و تا الان هنوز کارت پایان خدمت را نگرفته ام.

ما با حقوق سربازمعلمی در تمام این سال ها سر کردیم. من در شهرستان و روستاهای دورافتاده خدمت کردم و الان حقم دریافت این کارت است. بارها تجمع کردیم اما هیچ خبری نیست. با اینکه سایت های خبری پر از اخبار و مصاحبه هایی است که مسئولان گفته اند مشکل ما معلم ها برطرف شده، ولی در واقعیت این طور نیست. حتی سازمان نظام وظیفه هم با ما همکاری نکرد و من بشخصه حق خروج از کشور ندارم. ستاد کل هم گفته باید کارت پایان خدمت ما را بدهند، ولی سازمان نظام وظیفه تا الان هیچ اقدامی نکرده است.

شکایت های ما به دیوان عدالت اداری آن قدر زیاد بوده که رییس دیوان با وزیر آموزش و پرورش جلسه گذاشته، ولی آن هم نتیجه نداشته است. ما فکر می کنیم شاید از ریزش این نیروهای جوان در آموزش و پرورش نگران هستند؛ در حالی که می دانم شاید به تعداد خیلی کم بعد از دریافت کارت خود از این سازمان بیرون بروند و مابقی می خواهند معلم بمانند. خیلی از ما برای دریافت وام بانکی یا شرکت در آزمون های مختلف به کارت پایان خدمت نیاز داریم، به همین دلیل با مشکلات زیادی مواجه شده ایم .

یکی دیگر از این جوان ها که شرایط مشابه دیگر معترضان را دارد، توضیح می دهد: اردیبهشت امسال، وقتی جمعی از ما مقابل وزارت آموزش و پرورش تجمع کرده بودیم، آقای فرهادی، معاون وزیر آمد و گفت فقط ورودی های 91 و 92 معاف از دوره آموزشی هستند و اسامی برای صدور کارت به نظام وظیفه ارسال خواهد شد. من همان موقع گفتم این وقت کشی است؛ طبق آیین نامه اجرایی، وزارت آموزش و پرورش موظف بود سالی دو بار اسامی ما را به نظام وظیفه اعلام کند، اما حالا بعد از 10 سال تازه یادشان افتاده است. وزارتخانه با تأخیر چندساله، در اقدامی نمایشی، سامانه ای طراحی کرده و از معلمان خواسته اطلاعات خود را ثبت کنند.

مگر ما پرونده پرسنلی نداریم؟ مگر وزارتخانه آمار ما را ندارد؟ این کارها فقط اتلاف وقت است. جالب اینکه همان روزی که گفتند فهرست را فرستاده اند، من شخصا در وزارتخانه حضور داشتم و دیدم اسمم در فهرست نیست. تا ظهر پیگیری کردم اما هیچ کس مسئولیت اشتباه را قبول نکرد . طبق گفته های این جوان درباره ابهام در روند رسیدگی به وضعیت آن ها، اخیرا پیامکی برای آن ها ارسال شده که باید به دفاتر پلیس+10 مراجعه و فرم اعزام به خدمت پر کنند، اما هر بار که مراجعه می کنیم، کسی اطلاع ندارد. هیچ کس مسئولیت نمی پذیرد .