فرارو - انتصاب دبیر جدید شورایعالی امنیت ملی و صدور حکم نمایندگی مقام معظم رهبری برای او، بار دیگر یک سوال قدیمی را زنده کرد که همواره از شورای نگهبان پرسیده می شود.

به گزارش فرارو، علی لاریجانی که چند روز قبل به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی منصوب شده بود، امروز حکم نمایندگی مقام معظم رهبری در این شورای عالی را نیز گرفت. او در حال حاضر کنار سعید جلیلی، دو نماینده آیت الله خامنه ای در این نهاد بالادستی کشور هستند. در حالی که یک سال از دومین رد صلاحیت علی لاریجانی برای انتخابات ریاست جمهوری می گذرد. سوال این است: پس چرا رد صلاحیت شده بود؟!

شورای نگهبان از جمله نهادهایی ست که انتقادات مختلفی نسبت به عملکرد آن طی سال های گذشته وجود داشته است. بیشتر این انتقادات هم به موضوع رد صلاحیت داوطلبان شرکت در انتخابات مختلف به خصوص ریاست جمهوری برمی گردد. این انتقادات زمانی که اتفاقی مانند انتصاب علی لاریجانی رخ می دهد، بیشتر خودنمایی می کند. رد صلاحیت لاریجانی نخستین نمونه نیست اما تا امروز شاخص ترین نمونه است.

علی لاریجانی به عنوان رییس سه دوره مجلس، مشاور مقام معظم رهبری، عضو مجمع تشخیص و چهره اصولگرایی که همواره در چارچوب تعریف می شد، صلاحیت شرکت در دو انتخابات 1400 و 1403 را پیدا نکرد. شورای نگهبان نیز همان موقع علت رد صلاحیت او را منتشر کرد که امروز بار دیگر مورد توجه قرار گرفته. از جمله این که او مدیر و مدبر نیست. نامه اعلام دلایل رد صلاحیت او در چند روز اخیر بار دیگر در شبکه های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته و نتیجه اش این است که اگر همان را معیار قرار بدهیم، فردی که مدیر و مدبر نبود امروز جایگاهی بالا و تاثیرگذار را در اختیار گرفته است. اگر غیر از این بوده، سوال های دیگری نیز به وجود می آید. از جمله معیارهایی که برای رد یا تایید مورد توجه قرار می گیرد.

یکی از نکاتی که درباره لاریجانی این روزها شنیده می شود این است که آیا دلایل سنگینی که در دوره های گذشته ریاست جمهوری برای رد صلاحیت او استفاده شده بود، در حال حاضر مرتفع شده است؟ دلایلی مانند مواضع سیاسی و اظهارات در موضوعات و مقاطع مختلف از جمله فتنه سال 1388، حمایت از افراد رد صلاحیت شده و به کارگیری آن ها در بعضی مناصب تحت امر خود، مداخله یکی از فرزندان در قراردادهای خدماتی و ساختمانی مجلس، اقامت و ادامه تحصیل برخی منسوبین درجه یک در کشور معاند انگلیس بر خلاف مصوبه لازم الاجرای شورای عالی امنیت ملی، سفرهای متعدد اعضای خانواده به خارج از کشور از جمله اروپا و آمریکا و اقامت فرزند دیگر شما در آمریکا، عدم رعایت اصل ساده زیستی و تقلی سهیم بودن در بخش هایی از نابسنامی و وضع نامطلوب موجود در دولت مستقر (حسن روحانی).

اجازه پیدا نکردن سیاستمداران برای شرکت در انتخابات مختلف، به دو دلیل مورد توجه قرار می گیرد؛ سوابق فرد و مسئولیت های بعدی او. چهره های سیاسی شناخته شده زیادی هستند که برای انتخابات مجلس، خبرگان و ریاست جمهوری دارای صلاحیت تشخیص داده نشدند اما پس از آن در پست هایی بالا و حساس منصوب شدند. یا این که پیش از این افراد مهمی بودند اما از سوی شورای نگهبان کنار رفتند. لاریجانی در هر دو دسته قرار می گیرد.

در گروه اول، نمونه های متعددی وجود دارد. حسن روحانی در حالی برای انتخابات خبرگان رهبری در سال 1402 رد صلاحیت شد که دو دوره ریاست جمهوری، سه دوره عضویت در خبرگان، 18 سال دبیری شورای عالی امنیت ملی و ... را در کارنامه داشت. اکبر هاشمی رفسنجانی سال 1392 اجازه حضور در انتخابات ریاست جمهوری را پیدا کرد. محمود احمدی نژاد، رییس جمهور دو دوره نهم و دهم، در سه انتخابات 1396، 1400 و 1403 رد صلاحیت شد. در واقع این نام ها به اندازه ای خاص هستند که رد صلاحیت معاون اول سابق، وزرای پیشین و مانند آن ها به چشم نیاید.

در گروه دوم، نمونه های کمتر اما مهم تری هستند که لاریجانی جدیدترین نمونه محسوب می شود. مسعود پزشکیان، رییس جمهور فعلی، سال 1400 از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شده بود. سال 1402 هم برای شرکت در انتخابات مجلس دوازدهم مردود شد که بعد در آن تجدیدنظر اتفاق افتاد. سیدمحمود علوی، دو سال قبل و دو سال بعد از حضور در جایگاه وزیر اطلاعات، برای شرکت در انتخابات فاقد صلاحیت تشخیص داده شد. او که از سال 1388 عضو مجلس خبرگان رهبری بود، در سال 1390 برای انتخابات مجلس نهم به دلیل عدم التزام عملی به اسلام و نظام رد صلاحیت شد. اما دو سال بعد وزیر اطلاعات شد. سال 1394 برای شرکت در دوره پنجم خبرگان تایید صلاحیت و سال 1402 برای شرکت در دوره ششم رد صلاحیت شد.