اظهارات دو مقام ارشد ایرانی راجع به موضوع سلاح حزب الله، در روزهای گذشته با واکنش تند وزارت خارجه لبنان روبه رو شد. دستگاه دیپلماسی لبنان در دو بیانیه جداگانه در واکنش به اظهارات سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه و علی اکبر ولایتی، مشاور امور بین الملل مقام رهبری، از آن ها خواست در امور داخلی و حاکمیتی لبنان دخالت نکنند. دولت این کشور هفته گذشته، خلع سلاح حزب الله را تصویب کرد.

به گزارش هم میهن، سلاح حزب الله، بار دیگر موضوع داغ صحنه سیاست لبنان شده است. این مسئله که در بازه های زمانی مختلف به بهانه های گوناگون مورد توجه قرار گرفته، این بار به بهانه موافقت هیئت وزیران این کشور با طرح ایالات متحده برای خلع سلاح مقاومت روی میز برگشت. در طرح آمریکایی، خلع سلاح حزب الله پیش زمینه انجام اقدامات بعدی مانند عقب نشینی اسراییل از پنج نقطه جنوبی، مذاکرات غیرمستقیم برای تعیین تکلیف موضوع زندانیان و حل مسائل مرزی است. لبنان از شامگاه دوشنبه هفته گذشته که این طرح در دستور کار قرار گرفت، درگیر برخی ناآرامی های خیابانی و درگیری های سیاسی است.

در این میان، چهار نفر از مقامات ارشد کشورمان نیز درباره موضوع خلع سلاح اظهارنظر کردند که دو مورد آن با واکنش تند وزارت خارجه لبنان روبه رو شد. سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه، علی اکبر ولایتی، مشاور مقام رهبری و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، ایرج مسجدی، معاون هماهنگ کننده نیروی قدس و علی باقری، دبیر شورای راهبردی روابط خارجی هر کدام به نحوی نسبت به این مسئله واکنش نشان دادند.

عراقچی در یک برنامه تلویزیونی، در پاسخ به سوال مجری راجع به این موضوع گفت: این برای اولین بار نیست که تلاش می شود حزب الله لبنان خلع سلاح شود و توانمندی حزب الله در این زمینه از کار انداخته شود. دشمنان دیده اند که در صحنه عمل سلاح مقاومت چه کارهایی می تواند انجام دهد. او همچنین تاکید کرد: ما از هر تصمیمی که حزب الله بگیرد، حمایت می کنیم و دخالتی در این زمینه نداریم.

ایرج مسجدی نیز در حاشیه مراسمی راجع به این اقدام گفته بود: سناریوی خلع سلاح حزب الله لبنان طرحی شکست خورده از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی است. آنان به دنبال خلع سلاح مقاومت در لبنان هستند، اما این آرزو را به گور خواهند برد. سلاح مقاومت، سلاح مردم لبنان برای دفاع از سرزمین شان است و این طرح نه در شورای دفاع لبنان و نه در هیچ عرصه ای به نتیجه نخواهد رسید. نیروهای مقاومت همواره آماده و مجهز هستند و جمهوری اسلامی ایران نیز برای هر نوع سناریوی احتمالی آمادگی کامل دارد.

علی اکبر ولایتی، روز شنبه در گفت وگو با تسنیم، راجع به مسائل مختلفی از دالان زنگزور تا خلع سلاح حزب الله و حشدالشعبی صحبت کرد. او درباره مسئله لبنان گفت: برای ملت لبنان و ملت های منطقه سؤال است که دولت لبنان آیا هیچ دغدغه ای درباره حراست از کشور و ملت خود ندارد که چنین طرح هایی را مطرح می کند؟ اگر حزب الله سلاح خود را زمین بگذارد، چه کسی می خواهد از جان و مال و ناموس لبنانی ها دفاع کند؟ آیا تجربه های گذشته برای برخی سیاسیون این کشور درس عبرت نشده است؟

او در بخش دیگری از صحبت هایش، با بیان اینکه این روند در لبنان فقط خواست آمریکا و اسراییل است، ادامه داد: آمریکا و اسراییل گمان می کنند در لبنان هم می توانند جولانی دیگری بر سر کار بیاورند؛ اما این خواب هرگز تعبیر نخواهد شد و لبنان مانند همیشه ایستادگی خواهد کرد. حتماً جمهوری اسلامی ایران با خلع سلاح حزب الله مخالف است؛ چراکه ایران همواره به ملت و مقاومت لبنان کمک کرده و اکنون نیز به این کمک ادامه می دهد. علی باقری نیز شامگاه شنبه در یک برنامه تلویزیونی، در پاسخ به سوال مجری، اینگونه اظهارنظر کرد: حزب الله جریان درون زای مردم لبنان است. غزه ویران شده ولی مردم و مقاومت ایستاده اند و در لبنان هم همینطور است. حزب الله بخاطر روی کار آمدن یک دولت به وجود نیامد. یک نیروی متکی به مردم است.

دستگاه دیپلماسی لبنان صبح یکشنبه در بیانیه ای به اظهارات علی اکبر ولایتی پاسخ داد. در این بیانیه، وزارت خارجه لبنان اظهارات ولایتی را نمونه ای آشکار از دخالت مستقیم و غیرقابل قبول در امور داخلی لبنان دانست. در بخشی از بیانیه آمده است: دولت لبنان تحت هیچ شرایطی به هیچ طرف خارجی، چه دوست و چه دشمن، اجازه نخواهد داد به جای مردم لبنان سخن بگوید، یا به هر شکلی قیمومیت بر تصمیمات مستقل و حاکمیتی این کشور اعمال کند.

سیاست خارجی ما بر اساس حفظ کامل حاکمیت و استقلال تصمیم گیری داخلی استوار است و هرگونه اظهارنظر تحمیلی یا دستور از سوی هر کشور خارجی را مردود می دانیم. این وزارتخانه از مسئولین ایران خواست که در امور لبنان دخالت نکنند و به امور کشور خود بپردازند. وزارت خارجه لبنان به این موضوع نیز اشاره کرد که این گونه اظهارات هیچ توجیهی ندارد و این اولین بار نیست که مقامات ایران چنین صحبت هایی مطرح می کنند.

وزارت خارجه لبنان روز 16 مرداد هم به اظهارات عراقچی واکنش نشان داده بود. هرچند عراقچی بر این نکته تاکید داشت که حزب الله هر تصمیمی بگیرد، ایران حمایت می کند و مداخله ای در این موضوع ندارد. در این بیانیه آمده بود: اظهارات اخیر عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، که در آن به مسائل داخلی لبنان پرداخته؛ غیرقابل قبول و محکوم است.

این مسائل، به هیچ وجه به جمهوری اسلامی ایران مربوط نمی شود، تجاوز به حاکمیت، وحدت و ثبات لبنان و دخالت در امور داخلی و تصمیمات حاکمیتی آن محسوب می شود. روابط بین دولت ها، تنها می تواند بر اساس احترام متقابل و برابری، عدم دخالت در امور داخلی و تعهد کامل به تصمیمات نهادهای مشروع قانونی بنا شود. کاملاً غیرقابل قبول است که از این روابط برای تشویق یا حمایت از طرف های داخلی خارج از چارچوب دولت لبنان و نهادهای آن و با هزینه کردن از آن ها استفاده شود.

جمهوری اسلامی ایران به عنوان حامی سنتی شیعیان و گروه حزب الله در لبنان شناخته می شود در چنین شرایطی، به طور طبیعی حساسیت بر اظهارات و اقدامات تهران بیش از قبل شده است. شرایط در لبنان برای شیعیان نیز حساس است. تحلیلگران بر این باورند که اقدام دولت لبنان برای حرکت به سمت خلع سلاح حزب الله این کشور را در آستانه جنگ داخلی قرار می دهد.

چراکه موضع حزب الله نیز این است که سلاح خود را تحویل نخواهد داد. موضع حزب الله از دهه ها قبل این است که اسلحه آن به سمت اسراییل نشانه گرفته شده و علیه مردم لبنان نیست و البته آن ها بر این نکته نیز تاکید می کنند که کنار گذاشتن سلاح نتیجه پایان اشغال است نه پیش شرط آن. همچنین با موج جدیدخیز برداشتن دولت برای خلع سلاح، این مواضع از سوی حزب الله مطرح شده طراحان این موضوع به جای بازی با آتش، ارتش لبنان را به جنگنده و موشک مجهز کنند که بتواند جلوی تجاوزهای اسراییل بایستد.

پیگیری خبرنگار هم میهن از یک منبع رسانه ای در بیروت نشان می دهد که با اظهارات اخیر، فضای سیاسی علیه ایران تندتر از قبل شده است. او در پاسخ به سوالی راجع به وجود زمزمه هایی مبنی بر اخراج سفیر ایران نیز گفت این تمایل و خواست سیاسی در جریان رقیب شیعیان و حزب الله وجود دارد اما به خاطر هزینه های آن، فعلاً امکان حرکت به سمت این اقدام وجود ندارد.

اگرچه این رویدادها مربوط به روزهای اخیر است، اما فضای ضدایرانی در دولت لبنان از سال گذشته و اندکی پیش از آتش بس میان حزب الله و اسراییل بالا گرفت. این فضا بعد از شکسته شدن بن بست سیاسی در لبنان، انتخاب رییس جمهور جدید و شروع به کار دولت با پشتیبانی آمریکا و اروپا تندتر شد. به نحوی که مقامات لبنانی در مصاحبه ها و همچنین ملاقات با مقامات ارشد جمهوری اسلامی در بیروت طی سال گذشته، انتقادهای خود را به صورت علنی مطرح می کردند.

موضوع بازرسی پروازهای ایران، احضار سفیر ایران به وزارت خارجه این کشور و افزایش فشار به حزب الله از جمله اقداماتی است که طی این مدت باعث بروز مشکلاتی بین تهران و بیروت شده بود. در چنین شرایطی، اخباری نیز مبنی بر تحرکات ارتش لبنان در مناطق شیعه نشین منتشر شده است. با توجه به در نظر گرفتن احتمال واکنش شیعیان و نیروهای حزب الله به مسئله خلع سلاح، از روز گذشته اخبار می گوید که واحدهای ضدشورش ارتش در مناطقی مانند بقاع در شرق، ضاحیه جنوبی بیروت و جنوب لبنان مستقر شده اند.

این تحرکات در حالی اتفاق می افتد که اسراییل نیز به عملیات پراکنده خود به عناصر گروه های مقاومت در نقاط مختلف از جمله لبنان ادامه می دهد. تحلیلگران بر این باورند که امکان دارد در صورت بروز جنگ در لبنان، این درگیری داخلی نماند و با ورود بازیگرانی مانند آمریکا و اسراییل نیز همراه شود؛ اقدامی که دامنه درگیری را گسترده تر می کند.