روزنامه خراسان در مطلبی با عنوان محک جدی توان لاریجانی به واکاوی سفر علی لاریجانی به عراق و لبنان و دستاوردهای احتمالی او در این سفرها پرداخته است.

این روزنامه در این زمینه نوشت: پس از جنگ 12روزه ایران و اسراییل، فشارهای سنگین واشنگتن برای خلع سلاح لبنان و تداوم منازعه ژئوپلیتیکی بر سر طرح موسوم به زنگزور ، سفر لاریجانی به بغداد و بیروت فرصتی است تا ایران دستاورد قدرت و بازدارندگی اش را به یک نظام امنیتی پایدار در منطقه تبدیل کند. نظامی که بتواند تهدیدها را مهار و منافع کشور را تثبیت کند. گزارش های رسمی می گویند در بغداد یک توافق امنیتی امضا می شود و سپس او با پیامی مشخص از طرف ایران راهی بیروت خواهد شد.

اگر این سفر صرفاً به بیان مواضع کلی محدود شود، دستاوردهای بازدارنده در سطح نماد باقی می ماند. اما اگر با یک بسته ابتکاری دقیق همراه شود، می تواند توازن میدان و سیاست را در عراق و لبنان به سود ثباتِ عادلانه تثبیت کند.

لاریجانی می تواند به روزرسانی و زمان بندیِ اجرای توافق امنیتی تهران بغداد درباره مسئله خلع سلاح هسته های مقاومت و جابه جایی گروهک های مستقر در اقلیم را پیگیری کند. توافقی که چارچوبش از 1402 به این سو موجود است و اکنون نیازمند سازوکارهای راستی آزمایی مشترک، نقاط تماس عملیاتی و جدول زمانیِ روشن است. هدف، کاهش هزینه های بازدارندگی در مرزهای غربی ایران و بستن پنجره های نفوذ اطلاعاتی عملیاتی به خاک کشور است.

پروژه شلمچه بصره و اتصال آن به مسیرهای عراق، سوریه و لبنان، در واقع یک سپر امنیتی است که از دل پیوند اقتصادی و جابه جایی آسان شکل می گیرد. وقتی کشورها از طریق خطوط حمل ونقل و تجارت به هم متصل می شوند، هزینه ایجاد بحران یا درگیری برای همه طرف ها بالا می رود و انگیزه برای بی ثبات کردن اوضاع کاهش می یابد.

در چنین شرایطی، این اتصال نه تنها داستان های تهدیدآمیز درباره کریدور زنگزور را بی اثر می کند، بلکه ظرفیت های زیارتی و تجاری ایران و عراق را به یک مزیت راهبردی مشترک تبدیل می نماید. مزیتی که هم امنیت را تقویت می کند و هم منافع اقتصادی ملموسی برای دو کشور به همراه دارد.

ایران امروز در موقعیتی قرار دارد که باید نتیجه سیاسی و راهبردی عملیات اخیر خود را به دست آورد و آن را به یک واقعیت پایدار در منطقه تبدیل کند. برای رسیدن به این هدف، می تواند پیشنهادهایی را برای مقابله با خلع سلاح حزب ا… ارائه کند:

یعنی لبنان نباید یک طرفه سلاح مقاومت را کنار بگذارد، بلکه هر کاهش توان دفاعی باید با امتیازهای واقعی و ملموس همراه باشد. مثلاً اگر اسراییل پروازهای شناسایی و حمله ور خود بر فراز لبنان را به شکل چشمگیر کاهش دهد، آنگاه می توان درباره برخی محدودیت ها در نمایش یا استقرار تجهیزات سنگین در مناطق حساس گفت و گو کرد. حتی می توان این بحث را به طرح هایی گره زد که خواستار خروج اسراییل از مناطق اشغالی جنوب لبنان هستند.

لبنان برای اداره کشور به انرژی، دارو و بازسازی زیرساخت ها نیاز فوری دارد. ایران می تواند با تأمین این نیازها به دولت لبنان کمک کند تا تصویرش در افکار عمومی، صرفاً یک حامی نظامی حزب ا… نباشد. این کار باعث می شود که همراهی با طرح خلع سلاح برای سیاستمداران لبنانی هزینه بر شود، زیرا مردم خواهند دید که مقاومت و حمایت های ایران مستقیم به بهبود زندگی شان گره خورده است.

باید این پیام روشن منتقل شود که وقتی تهدیدات اسراییل و نقض حریم لبنان هر روز ادامه دارد، خلع سلاح به معنای صلح نیست، بلکه به معنای بی دفاع کردن کشور است. این استدلال باید با آمار، اسناد و نمونه های مشخص از تجاوزات اسراییل تقویت شود تا این تصور غلط که سلاح مقاومت عامل بی ثباتی است ، نتواند در فضای سیاسی و رسانه ای لبنان غالب شود.

بسته ابتکاریِ سفر لاریجانی باید سه ستون داشته باشد؛ امنیتِ مرزیِ قابل راستی آزمایی در عراق، اتصالِ بازدارنده بر بستر راه آهن و ترانزیت و موازنه دفاعیِ مشروع در لبنان. باید دید لاریجانی می تواند با شاخص های قابل سنجش و تضمین های متقابل از اولین پرونده رسمی خود در شورای عالی امنیت ملی موفق بیرون بیاید؟

سفر علی لاریجانی، دبیر جدید شورای عالی امنیت ملی، به عراق و لبنان اولین مأموریت خارجی اوست و درست در زمانی انجام می شود که منطقه غرب آسیا در اوج تنش قرار دارد؛ از درگیری های مستقیم و نیابتی ایران و اسراییل در سوریه و غزه گرفته تا تلاش های تازه آمریکا برای کم کردن نفوذ تهران در عراق. انتخاب عراق به عنوان نخستین مقصد، بی دلیل نیست؛ این کشور یکی از مهم ترین حلقه های امنیتی، سیاسی و اقتصادی ایران است و تحولاتش می تواند مسیر کل منطقه را تغییر دهد.

در بغداد، لاریجانی به دنبال حمایت قانونی و عملی از حشدالشعبی در برابر فشارها، مدیریت فضای انتخابات پارلمانی، هماهنگی سیاست ها در بحران سوریه و کنترل فعالیت گروه های مسلح مرزی مانند پژاک خواهد بود. هدف نهایی، مقابله با طرح آمریکا و اسراییل برای تغییر موازنه قدرت در عراق است.

لبنان، مقصد دوم، حساس تر از عراق است. این سفر در حالی رخ می دهد که بحث خلع سلاح حزب ا… دوباره داغ شده و فشارهای بین المللی و حرکت های مخالفان داخلی جدی تر شده اند. برنامه دیدار با رهبران حزب ا… و سایر متحدان سیاسی، تلاشی برای حفظ انسجام جبهه مقاومت و جلوگیری از تضعیف توان بازدارندگی در برابر اسراییل است.

بحران شدید مالی و سیاسی لبنان نیز به این پرونده گره خورده؛ موضوعی که شاید کمتر علنی شود، اما به احتمال زیاد در گفت وگوها جای مهمی خواهد داشت. حتی کمک های محدود ولی هوشمندانه اقتصادی از سوی ایران می تواند نقش راهبردی در حفظ قدرت حزب ا… داشته باشد.

این سفر، علاوه بر هماهنگ کردن نیروهای همسو، نیازمند مدیریت اختلافات داخلی در دو کشور میزبان هم هست؛ از رقابت های پنهان در میان گروه های شیعی عراق گرفته تا ظرافت روابط حزب ا… با متحدان مسیحی و سنی اش در لبنان. همچنین پیوند این سفر با پرونده سوریه، امنیت مرزهای مشترک و نقش ویژه بیروت به عنوان پل ارتباطی با گروه های فلسطینی، به اهمیت آن افزوده است.

اگر این مأموریت موفق شود، جایگاه ایران در بغداد و بیروت تثبیت و راه حرکت رقبا بسته تر خواهد شد و پیام روشنی از توان بازدارندگی تهران مخابره می شود. اما اگر نتیجه ای نگیرد، دروازه فرصت ها برای آمریکا، اسراییل و برخی کشورهای عربی بازتر خواهد شد. این سفر، محک جدی توان لاریجانی در مدیریت پرونده های پیچیده منطقه و بخشی مهم از معادله موازنه قدرت در غرب آسیاست.