فرارو- در همسایگی نزدیک ما، ممکن است سیاره ای وجود داشته باشد که شرایط سکونت در آن فراهم باشد. تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) اخیرا شواهدی از یک سیاره غول پیکر در مدار آلفا قنطورس A ، ستاره ای بسیار شبیه به خورشید، کشف کرده است.

به نقل از ساینس الرت، این سیاره احتمالی در منطقه قابل سکونت ستاره قرار دارد؛ در این سیاره احتمالا آب مایع جریان دارد و قابل سکونت است. این سیاره که فعلا با نام آلفا قنطورس Ab شناخته می شود، می تواند دید ما را نسبت به سیارات فراخورشیدی به طرز چشمگیری گسترش دهد.

انیکت سانگی، اخترفیزیکدان مؤسسه فناوری کالیفرنیا، می گوید: سیاره ای که در تصاویر جیمز وب از آلفا قنطورس A دیده شده، می تواند نقطه عطفی در تصویربرداری مستقیم سیارات فراخورشیدی باشد. آلفا قنطورس Ab این سیاره نسبت به تمام سیارات دیگری که تاکنون به صورت مستقیم تصویربرداری شده اند، به ستاره خودش نزدیک تر است. آلفا قنطورس Ab از نظر دما و سن بیشترین شباهت را به سیارات عظیم منظومه شمسی دارد و نزدیک ترین سیاره به زمین است.

سیستم آلفا قنطورس تنها 4 سال نوری با ما فاصله دارد و شامل یک جفت ستاره دوگانه (A و B) و یک ستاره کوتوله قرمز به نام پروکسیما قنطورس است. چند سیاره در اطراف پروکسیما قنطورس کشف شده و یکی از آن ها در منطقه قابل سکونت قرار دارد، اما ستارگان کوتوله قرمز اغلب ناپایدارند و احتمالا از شرایط مناسبی برای سکونت برخوردار نیستند.

چارلز بایشمن، مدیر موسسه علوم سیارات فراخورشیدی ناسا در کلتک، می گوید: نزدیکی این سیستم به زمین فرصت بی نظیری برای مطالعه دیگر سیستم های سیاره ای فراهم می کند، اما رصد سیارات آن حتی با قدرتمندترین تلسکوپ های فضایی نیز بسیار دشوار است؛ زیرا این ستارگان بسیار درخشان هستند و سریع حرکت می کنند.

تا کنون هیچ سیاره ای در اطراف آلفا قنطورس B کشف نشده، اما شواهد از وجود یک سیاره در مدار آلفا قنطورس A حکایت دارد. در سال 2021، تیمی به رهبری کوین واگنر از دانشگاه آریزونا با استفاده از تصویربرداری مستقیم اعلام کرد که نشانه هایی از وجود یک سیاره در منطقه قابل سکونت این ستاره یافته اند.

دانشمندان با استفاده از کرونگراف توانستند نور شدید آلفا قنطورس A را مسدود و نور آلفا قنطورس B را حذف کنند تا بتوانند اشیاء کم نور اطراف این ستاره ها را مشاهده کنند. با این حال در رصدهای بعدی در فوریه و آوریل 2025 هیچ نشانه ای از سیاره دیده نشد. به طوری که سانگی می گوید: با سیاره ای ناپدیدشده روبه رو هستیم!

برای حل این معما، محققان میلیون ها مدار ممکن را با شبیه سازی رایانه ای بررسی کردند و متوجه شدند که در حدود نیمی از حالت ها، سیاره آنقدر به ستاره نزدیک بوده که دیده نمی شده است. این نتیجه احتمال وجود آلفا قنطورس Ab را تقویت می کند.

به گفته محققان، این سیاره احتمالی شعاعی حدود 1 تا 1.1 برابر مشتری و جرمی بین 90 تا 150 برابر زمین (مشابه زحل) دارد و در فاصله حدود دو برابر فاصله زمین تا خورشید، یعنی در یک منطقه قابل سکونت قرار گرفته است.

می توان گفت این سیاره خود یک غول گازی است و احتمال حیات روی سطح آن کم است. اما همانند غول های گازی منظومه شمسی که قمرهایشان ممکن است شرایط قابل سکونت داشته باشند، این موضوع احتمال وجود حیات در اطراف این سیاره را منتفی نمی کند.

برای تایید وجود آلفا قنطورس Ab و بررسی چگونگی شکل گیری آن در این محیط گرانشی پیچیده، تحقیقات بیشتری لازم است. سانگی می گوید: وجود چنین سیاره ای در یک سیستم دو ستاره ای نزدیک، درک ما از شکل گیری، بقا و تکامل سیارات در محیط های پیچیده را به طور چشمگیری گسترش می دهد و دریچه ای جدید به مطالعه جهان های فراخورشیدی باز می کند.