طی سال های اخیر، داروی اوزمپیک (Ozempic) با ماده ی فعال سماگلوتید (semaglutide) به یکی از پرمصرف ترین داروهای درمان دیابت نوع 2 و کاهش وزن در جهان تبدیل شده است. با وجود اثربخشی چشمگیر، گزارش هایی از عوارض جانبی نادر، به ویژه در حوزه بینایی، نگرانی هایی را در میان پزشکان و بیماران ایجاد کرده اند.

به گزارش خبرآنلاین، یکی از اصلی ترین نگرانی ها، ارتباط احتمالی اوزمپیک با عارضه نادر اما جدی نوروپاتی اپتیک ایسکمیک قدامی غیرآرتریتی (NAION) است که می تواند منجر به از دست دادن دائم بینایی شود. سازمان جهانی بهداشت (WHO) در ژوئن 2023 با انتشار بیانیه ای، جامعه پزشکی را به خطر این عارضه مرتبط با سماگلوتاید (موجود در اوزمپیک، ریبلزوس و وگووی) هشدار داده بود.

کمیته ارزیابی ریسک دارویی اروپا (PRAC) پس از بررسی گزارش ها و داده های بالینی، این عارضه را به عنوان یک اثر جانبی بسیار نادر (تا یک نفر در 10هزار نفر) طبقه بندی و توصیه به به روزرسانی اطلاعات دارویی کرده است.

اوزمپیک که توسط شرکت دانمارکی Novo Nordisk تولید می شود، از سال 2017 در ایالات متحده تأیید شد و به سرعت در سراسر جهان گسترش یافت؛ که علل محبوبیت آن به طور عمده شامل: اثربخشی بالا در کنترل قند خون و کاهش وزن، تجویز گسترده برای افراد مبتلا به دیابت و هم چنین افراد غیر دیابتی با هدف کاهش وزن، حمایت گسترده رسانه ای، از جمله تبلیغات در شبکه های اجتماعی، برنامه های تلویزیونی و تأیید از سوی سلبریتی هاست.

بر اساس آمار منتشرشده در سال 2022، فروش اوزمپیک در ایالات متحده به بیش از 6 میلیارد دلار رسید و در مجموع بیش از 8.5 میلیارد دلار در سطح جهانی ثبت شد.

در کنار موفقیت تجاری، مطالعات اخیر نگرانی هایی درباره ی ارتباط اوزمپیک با اختلالات بینایی مطرح کرده اند. مهم ترین این عوارض عبارت اند از:

1. سکته ی چشمی یا NAION (Non-Arteritic Anterior Ischemic Optic Neuropathy): نوعی اختلال نادر که در آن جریان خون به عصب بینایی کاهش می یابد و منجر به نابینایی ناگهانی، معمولاً در یک چشم، می شود.

آژانس دارویی اروپا (EMA) اکنون NAION را به عنوان یک عارضه ی بسیار نادر در برچسب داروهای حاوی سماگلوتید، از جمله اوزمپیک، درج کرده است. در مطالعات اپیدمیولوژیک اخیر در دانمارک، پژوهشگران گزارش داده اند که پس از ورود اوزمپیک به بازار، تعداد موارد NAION در بیماران دیابتی به طور قابل توجهی افزایش یافته و سهم این گروه از موارد ثبت شده بیشتر شده است. با این حال، این داده ها هنوز در حال بررسی نهایی توسط نهادهای نظارتی هستند.

2. وخامت رتینوپاتی دیابتی: کاهش سریع قند خون ناشی از مصرف اوزمپیک ممکن است باعث ناپایداری عروق شبکیه و تشدید رتینوپاتی شود. برخی بیماران دچار تاری دید، نقاط تاریک در میدان دید یا از دست دادن دید محیطی شده اند.

انجمن چشم پزشکی آمریکا (AAO) توصیه کرده است که بیماران دیابتی پیش از شروع درمان با سماگلوتید، معاینه ی کامل چشم انجام دهند و در طول درمان به طور منظم تحت نظر باشند. طبق گفته متخصصان، اکثریت قریب به اتفاق بیماران هیچ مشکلی در بینایی نخواهند داشت، اما آگاهی از علائم و پیگیری منظم ضروری است. کاهش سریع قند خون ممکن است باعث تورم عصب بینایی شود و باید با احتیاط مدیریت شود.

3. سایر اختلالات عصب بینایی: مطالعات جدید به افزایش جزیی در بروز اختلالات دیگر عصب بینایی مانند پاپیلیت و ماکولوپاتی اشاره کرده اند.

4. فلج معده: علاوه بر NAION، عوارض گوارشی مانند گاستروپارزی (فلج معده) نیز همچنان مورد توجه قرار دارد. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در گزارش های اخیر خود به خطاهایی در دوزبندی محصولات ترکیبی سماگلوتاید اشاره کرده که منجر به بستری شدن برخی بیماران شده است. این نهاد هم چنین نسبت به وجود داروهای تقلبی اوزمپیک در بازار هشدار داده که ممکن است حاوی مواد مضر یا دوزهای نادرست باشند.

تا ژوئن 2025، بیش از 1800 شکایت علیه نوو نوردیسک در دادگاه های فدرال آمریکا ثبت شده است که عمدتاً به عوارض NAION و گاستروپارزی مرتبط هستند. شاکیان ادعا می کنند که شرکت از خطرات احتمالی آگاه بوده اما اطلاعات کافی را به بیماران و پزشکان ارائه نکرده است. پرونده ها در قالب یک دعوی گروهی در دادگاه منطقه شرقی پنسیلوانیا در حال رسیدگی هستند.

وب سایت رسمی Robert King Law Firm در به روزرسانی آگوست 2025 اعلام کرده که در صورت تأیید گروهی این پرونده ها، شاکیان ممکن است جبران خسارت قابل توجهی دریافت کنند. تخمین زده می شود که هر پرونده موفق بتواند تا یک میلیون دلار غرامت داشته باشد، که مجموع آن به چند میلیارد دلار برسد. با این حال، نوو نوردیسک تاکنون به طور رسمی به این اتهامات پاسخ نداده است.