رییس مرکز ملی پیش بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا با اشاره به آغاز موج جدید گرمایی جدیدی در کشور، شیوه اندازه گیری دمای سایه را بر اساس استانداردهای جهانی هواشناسی تشریح کرد.

به گزارش ایسنا، صادق ضیاییان اظهار کرد: از هفته گذشته تا اوایل هفته جاری هوا به طور نسبی خنک شد اما از روز سه شنبه (28 مردادماه) روند افزایش دما مجدد آغاز می شود.

وی افزود: افزایش دما در اغلب مناطق کشور تا اواخر هفته ادامه خواهد داشت سپس از اوایل هفته بعد، دوباره کاهش نسبی دما مورد انتظار است.

به گفته وی در فصل تابستان فعالیت امواج گرمایی متناوب است و برهمین اساس کاهش یا افزایش نسبی دما نیز به طور متناوب تکرار می شود.

رییس مرکز ملی پیش بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا با بیان اینکه نمی توان یک موج خاص را آخرین موج تابستان در نظر گرفت، به اصلاح شکسته شدن کمر گرما اشاره و اظهار کرد: طور عامیانه می توان گفت که از اواخر مرداد و اوایل شهریور کمر گرما شکسته می شود؛ به این معنا که شدت گرمایی که در طول تابستان تجربه می شود، دیگر تکرار نمی شود.

ضیاییان تاکید کرد: آغاز روند کاهشی دما در تابستان بستگی به موقعیت جغرافیایی نیز دارد و معمولا کاهش دما در نیمه شمالی و شمال غرب زودتر آغاز می شود و بدیهی است که در نواحی جنوبی نیز هوا دیرتر خنک می شود بنابراین شرایط اقلیمی هر منطقه تعیین کننده تغییرات دمایی همان منطقه خواهد بود.

وی ادامه داد: بر اساس آمار بلند مدت، بسیاری نقاط کشور از پایان مردادماه یا اوایل شهریورماه با روند کاهشی دما مواجه می شوند. در شهر تهران نیز معمولا بیشترین دما اواخر تیر و نیمه مرداد ثبت می شود و پس از آن دما تعدیل و با کاهش نسبی همراه می شود. با این حال باید در نظر داشت که پس از نیمه مرداد نیز احتمال رخداد موج گرمایی در تهران وجود دارد. داده های پیشین نشان می دهد که تهران در گذشته حتی هفته اول شهریورماه با دمای حدودا 40 درجه را نیز تجربه کرده است.

ضیاییان در ادامه اظهار کرد: زمانی که دمای هوا از حد بالای نرمال خود در یک دوره آماری فراتر رود و این شرایط برای چند روز ماندگار شود، به آن موج گرما گفته می شود. برای مثال اگر دما از 90 درصد داده های بلندمدت همان دوره زمانی بالاتر رفته باشد، می توان هشدار گرما صادر کرد.

وی با بیان اینکه این آستانه دما در روزها، ماه ها و مناطق مختلف متفاوت است، گفت: به عنوان مثال در 10 شهریورماه ممکن است شاخص هشدار دمای 35 درجه باشد اما در 20 مردادماه دمای 40 درجه به عنوان شاخص هشدار محسوب شود بنابراین موج گرما در هر روز و هر منطقه متفاوت است و با شرایط مشابه خود در بلند مدت مقایسه می شود.

رییس مرکز ملی پیش بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا در ادامه اظهار کرد: از امروز (27 مردادماه) در شمال غرب کشور شامل استان های اردبیل، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی، زنجان، گیلان، مازندران و خراسان شمالی افزایش محسوس دما پیش بینی می شود، به طوری که در برخی نقاط افزایش دما به بیش از پنج درجه نسبت به روز قبل (26 مردادماه) خواهد رسید. همچنین در استان های غربی مانند کرمانشاه، کردستان، ایلام، خوزستان و لرستان نیز افزایش دما مورد انتظار است. دمای سایر نقاط کشور فردا با تغییر قابل توجهی روبرو نخواهند شد.

ضیاییان ادامه داد: سه شنبه (28 تیرماه) افزایش دما به استان های مرکزی و شرقی کشور از جمله تهران، قزوین، البرز، قم، اصفهان، سمنان، خراسان رضوی و خراسان جنوبی گسترش خواهد یافت و سایر استان هایی که دوشنبه (27 مردادماه) با افزایش دما مواجه شدند نیز با ماندگاری هوای گرم همراه خواهند بود.

رییس مرکز ملی پیش بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا افزود: ماندگاری هوای گرم تا چند روز ادامه خواهد داشت و طی سه شنبه دما در استان های واقع در نیمه غربی کشور از حد بالای نرمال خود در یک دوره آماری فراتر می رود و با موج گرمایی روبرو خواهند شد. این شرایط ادامه خواهد داشت و از روز چهارشنبه و پنجشنبه (29 و 30 مردادماه) نوار شمالی کشور نیز با موج گرمایی جدید همراه خواهد شد.

وی در خصوص ثبت رکوردهای دمایی نیز گفت: ممکن است برخی مناطق مانند شمال غرب کشور رکوردهای جدیدی ثبت کنند، اما به طور قطعی نمی توان گفت و تنها حدس و گمان است.

وی ضمن مقایسه واقعی و دمای احساسی و با بیان اینکه دمای احساسی تابعی از رطوبت و باد است، گفت: تفاوت دمای واقعی و دمای حسی در مناطق مختلف، متفاوت است.

ضیاییان ادامه داد: رطوبت بر احساس هوای گرم و باد بر احساس دمای سرد اثرگذار است. برای مثال در یکی از لحظات ظهر روز گذشته (26 مردادماه) در تهران دمای واقعی حدود 31 درجه و دمای احساسی 32 درجه بود اما این شرایط در مناطق مرطوب متفاوت است. به عنوان مثال در همان لحظه دمای بندرعباس 36 درجه بود اما دمای احساسی 40 درجه را تجربه می کرد؛ طی آن لحظه مشخص در اهواز نیز دما 43 درجه بود اما دمای احساسی به 44 می رسید چرا که رطوبت چندانی نداشت. به طول کلی در شهرهایی مرطوب مانند شهرهای شمال کشور، دمای احساسی گرما بیشتر از دمای واقعی است.

وی درباره چگونگی ثبت دمای ایستگاه های هواشناسی گفت: دمای بولتن های هواشناسی دمای واقعی است. دمای احساسی علاوه بر باد و رطوبت به سلامت، سن و متغیرهای دیگری نیز مرتبط است.

ضیاییان در پایان درباره شیوه سنجش دمای واقعی اظهارکرد: اصطلاح عامیانه دمای سایه همان دمایی است که سازمان جهانی هواشناسی آن را به عنوان استاندارد جهانی معین کرده است چرا که دمای هوا باید در تمام نقاط جهان به شیوه یکسان اندازه گیری شود تا قابل مقایسه باشد. به همین علت دمای واقعی که در اصطلاح عامیانه به آن دمای سایه نیز گفته می شود، در جعبه ای سفید و چوبی، در ارتفاع دو متری اندازه گیری می شود. با این روش اثر تابش مستقیم خورشید به حداقل می رسد.