خبرگزاری انگلیسی به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش کرد که سه کشور اروپایی عضو برجام احتمالاً روز پنج شنبه روند بازگرداندن تحریم های سازمان ملل علیه ایران را آغاز خواهند کرد.

به گزارش ایسنا، منابع دیپلماتیک عصر چهارشنبه اعلام کردند که سه کشور اروپایی عضو برجام (انگلیس، فرانسه و آلمان) احتمالاً روز پنج شنبه روند بازگرداندن تحریم های سازمان ملل علیه ایران را آغاز خواهند کرد، هرچند، امیدوارند تهران ظرف 30 روز آینده تعهداتی درباره برنامه هسته ای خود ارائه دهد تا مانع اجرای کامل این اقدام شود.

در همین راستا خبرگزاری انگلیسی رویترز نوشت: چهار دیپلمات غربی و اروپایی اعلام کردند نشست روز سه شنبه ایران و تروییکای اروپایی در ژنو اگرچه بدون دستاورد ملموس به پایان رسید، اما فضای ادامه دیپلماسی در هفته های آتی همچنان وجود دارد. این منابع افزودند که سه کشور اروپایی تصمیم گرفته اند فرآیند موسوم به مکانیزم ماشه برای بازگرداندن تحریم های سازمان ملل را فعال کنند؛ اقدامی که ممکن است از روز پنج شنبه آغاز شود.

به نوشته رویترز، روند حقوقی بازگرداندن تحریم ها 30 روز طول می کشد و شامل بخش های مالی، بانکی، انرژی و دفاعی ایران خواهد بود. یکی از دیپلمات های غربی گفته است: مذاکرات واقعی زمانی شروع خواهد شد که نامه به شورای امنیت ارسال شود.

سخنگوی وزارت خارجه آلمان نیز اعلام کرد که فعال سازی مکانیزم ماشه همچنان یکی از گزینه های اروپاست. وزارتخانه های خارجه انگلیس و فرانسه واکنشی فوری به این موضوع نشان نداده اند. ایران پیش تر هشدار داده است در صورت بازگرداندن تحریم ها، پاسخی شدید خواهد داد.

بازگشت بازرسان آژانس به ایران

این خبرگزاری در ادامه نوشت: رسانه های داخلی ایران روز چهارشنبه گزارش دادند که بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی برای نخستین بار پس از تعلیق همکاری ها در پی حملات آمریکا و رژیم صهیونیستی به تأسیسات هسته ای ایران در خردادماه، به کشور بازگشته اند. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، نیز گفته است که بازرسان وارد ایران شده اند اما هنوز توافقی درباره دامنه اختیارات یا دسترسی آنان به تأسیسات حاصل نشده است.

بر اساس این گزارش، سید عباس عراقچی وزیر خارجه ایران نیز در جلسه ای تأکید کرده که هنوز توافقی درباره نحوه ازسرگیری همکاری کامل با آژانس حاصل نشده است.

پیشنهاد اروپا و موضع ایران

رویترز نوشت: سه کشور اروپایی پیشنهاد داده اند که در صورت ازسرگیری کامل بازرسی های آژانس و ورود ایران به مذاکرات با آمریکا، اجرای مکانیزم ماشه تا 6 ماه به تعویق بیفتد. با این حال، منابع ایرانی گفته اند که چنین مذاکره ای تنها در صورتی ممکن است که واشنگتن تضمین دهد در طول گفت وگوها حمله نظامی علیه ایران انجام نخواهد شد.

گزارش خبرگزاری انگلیسی درحالی است که روز گذشته هیات دیپلماتیک ایرانی با سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس در ژنو گفت وگوهایی درباره فعالسازی سازوکار ماشه داشتند. پیشتر، سه کشور اروپایی شروطی را از جمله، ازسرگیری بازرسی های آژانس بین المللی انرژی اتمی در ایران، پاسخگویی درباره ذخایر عظیم اورانیوم غنی شده ایران و ازسرگیری دیپلماسی، از جمله با آمریکا را برای تمدید مهلت فعالسازی این سازوکار مطرح کرده بودند. موضوع نظارت آژانس در ایران بخش کلیدی این مذاکرات بوده است که جلسه قبلی آن در ژوییه در استانبول برگزار شد.

مقامات ایران تاکید کرده اند اروپا به دلیل پایبند نبودن به تعهداتش در توافق هسته ای فاقد مبنای حقوقی و اخلاقی برای فعالسازی این سازوکار مقرر در این توافق علیه ایران است.

ایران اعلام کرده است پاسخ آن به بازگردانی تحریم ها شدید خواهد بود.

نشست روز سه شنبه میان نمایندگان ایران، انگلیس، فرانسه و آلمان در سطح مدیران سیاسی وزارت خارجه، به رغم تبادل دیدگاه ها درباره قطعنامه 2231، به توافق مشخصی منجر نشد و طرفین تصمیم گرفتند رایزنی ها را ادامه دهند.

در همین راستا، خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس به نقل از یک منبع دیپلماتیک گزارش کرد: مذاکرات بدون دستیابی به نتیجه نهایی پایان یافت، اما تلاش ها برای یافتن راه حل تا پیش از پایان مهلت تعیین شده از سوی اروپایی ها ادامه خواهد داشت.

سازوکار ماشه در قطعنامه 2231 شورای امنیت گنجانده شده و به اعضای توافق اجازه می دهد در صورت ادعای عدم پایبندی یکی از طرف ها، تحریم های بین المللی علیه آن کشور را بازگردانند. این سازوکار طبق متن برجام، تنها در صورتی معتبر است که طرف های مقابل نیز به تعهدات خود پایبند باشند. به اذعان مقامات غربی و دیگر کشورهای عضو برجام، سه کشور اروپایی با عدم اجرای تعهدات اقتصادی و سکوت در برابر اقدامات آمریکا، صلاحیت استفاده از این سازوکار را از دست داده اند