ماچا نوعی چای سبز پودری است که از برگ های خاص گیاه Camellia sinensis تهیه می شود. برخلاف چای سبز معمولی که فقط عصاره برگ ها مصرف می شود، در ماچا کل برگ آسیاب شده وارد بدن می شود. این ویژگی باعث شده ماچا از نظر تغذیه ای غنی تر و از نظر فرهنگی برجسته تر باشد. در دهه های اخیر، ماچا از یک نوشیدنی سنتی در آیین های بودایی به یک ترند جهانی در دنیای تغذیه، زیبایی و شبکه های اجتماعی تبدیل شده است.

به گزارش خبرآنلاین، مطالعات نشان داده اند که مصرف منظم ماچا می تواند به بهبود عملکرد شناختی، افزایش متابولیسم، کاهش استرس و حتی کمک به کنترل وزن کمک کند. با این حال، پژوهشگران تأکید دارند که بسیاری از این اثرات نیازمند مطالعات انسانی گسترده تر هستند تا به طور قطعی تأیید شوند.

ماچا نخستین بار در قرن دوازدهم توسط راهبان ژاپنی از چین وارد شد و به سرعت در آیین های ذن بودایی جایگاه ویژه ای یافت. آیین های ذن بودایی (Zen Buddhism) یک مکتب بودایی است که بر مراقبه (مدیتیشن) و درک مستقیم حقیقت از طریق تجربه شخصی، به جای تکیه بر متون و تعالیم، تأکید دارد.

در قرن شانزدهم، استاد چای ژاپنی سن نو ریکی یو مراسم چای را با محوریت ماچا به یک آیین فرهنگی تبدیل کرد که بر اصول آرامش، احترام و زیبایی در سادگی تأکید داشت. این مراسم تا امروز در ژاپن با دقت و احترام برگزار می شود و ماچا همچنان نماد تعادل ذهنی و حضور آگاهانه است.

محبوبیت جهانی ماچا از حدود سال 2018 آغاز شد و در سال های اخیر با رشد شبکه های اجتماعی به اوج رسید. رنگ سبز زنده، قابلیت ترکیب در نوشیدنی ها و دسرها و ظاهر اینستاگرامی آن باعث شد که ماچا به سرعت در فیدهای تیک تاک و اینستاگرام دیده شود. هشتگ Matcha در تیک تاک بیش از 15 میلیارد بازدید دارد و ویدیوهای تهیه لاته ماچا، اسموتی و دسرهای سبزرنگ به طور گسترده منتشر شده اند.

کافه ها و برندهای نوشیدنی نیز با ارائه لاته های ماچا در لیوان های شفاف، این ترند را تقویت کرده اند. نسل جوان، به ویژه Gen Z و میلنیال ها، به دنبال جایگزین های سالم تر برای قهوه، ماچا را به عنوان نوشیدنی آرام بخش و انرژی زا انتخاب کرده اند.

ماچا به دلیل شیوه ی خاص کشت، برداشت و فرآوری، دارای غلظت بالایی از ترکیبات فعال زیستی است که تأثیرات متعددی بر سلامت جسم و ذهن دارند. مهم ترین فواید آن عبارتند از:

ماچا سرشار از کاتچین ها، به ویژه EGCG (اپی گالوکتشین گالات) است که یکی از قوی ترین آنتی اکسیدان های طبیعی شناخته شده است. این ترکیبات:

- با رادیکال های آزاد مبارزه می کنند

- به کاهش التهاب مزمن کمک می کنند

- از سلول ها در برابر آسیب های اکسیداتیو محافظت می کنند

- ممکن است در پیشگیری از برخی سرطان ها نقش داشته باشند

وجود ترکیب ال-تئانین در ماچا باعث افزایش امواج آلفا در مغز می شود که با آرامش ذهنی و تمرکز بهتر مرتبط است. مطالعات نشان داده اند که مصرف ماچا می تواند:

- حافظه کاری را تقویت کند

- سرعت پردازش ذهنی را افزایش دهد

- اضطراب را کاهش دهد بدون ایجاد خواب آلودگی

برخلاف قهوه که باعث افزایش سریع و سپس افت انرژی می شود، کافیین موجود در ماچا به دلیل همراهی با ال-تئانین به آرامی جذب می شود؛ که نتیجه آن عبارت است از:

- انرژی پایدار و طولانی تر

- عدم ایجاد لرزش یا اضطراب ناشی از کافیین

- مناسب برای فعالیت های ذهنی طولانی یا مدیتیشن

مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده اند که مصرف منظم چای سبز، به ویژه ماچا، می تواند:

- فشار خون را کاهش دهد

- سطح کلسترول LDL را پایین بیاورد

- خطر بیماری های قلبی-عروقی را کاهش دهد

ماچا به دلیل غلظت بالای کلروفیل، خاصیت سم زدایی دارد. کلروفیل می تواند:

- فلزات سنگین و سموم را از بدن دفع کند

- عملکرد کبد را بهبود بخشد

- به پاکسازی پوست کمک کند

ترکیب ال-تئانین با کافیین باعث افزایش دوپامین و سروتونین در مغز می شود که می تواند:

- خلق وخو را بهبود دهد

- احساس آرامش و رضایت ایجاد کند

- در کاهش علائم افسردگی خفیف مؤثر باشد

EGCG موجود در ماچا می تواند:

- سرعت سوخت وساز بدن را افزایش دهد

- اکسیداسیون چربی را تحریک کند

- در کنار رژیم غذایی و ورزش، به کاهش وزن کمک کند

در حالی که یک فنجان قهوه حدود 100 تا 140 میلی گرم کافیین دارد، ماچا حدود 35 تا 70 میلی گرم کافیین دارد که به دلیل حضور ال-تئانین، به صورت آهسته تر جذب می شود و باعث ایجاد انرژی پایدار بدون اضطراب یا افت ناگهانی می شود. همچنین، چون در ماچا کل برگ مصرف می شود، میزان آنتی اکسیدان ها تا سه برابر بیشتر از چای سبز معمولی است.