فرارو- بیش از شش دهه پیش، یک جمجمه اسرارآمیز در عمق یک غار یونانی کشف شد؛ جمجمه ای که به دیواره غار چسبیده بود و رازهای هزاران سال تاریخ بشر را در خود مخفی کرده بود.

به نقل از ساینس الرت، اکنون، پژوهش های جدید نشان می دهند که این جمجمه دست کم 277 هزار سال قدمت دارد و احتمالا متعلق به گونه ای منقرض شده از انسان های اولیه است که هم زمان با نئاندرتال ها در اروپا زندگی می کرده اند.

کریستوف فالغورز ، زمین شناس فرانسوی و سرپرست تیم، می گوید: بررسی ها نشان می دهند که این جمجمه متعلق به گروهی از انسان های اولیه است که هم زمان با نئاندرتال ها در اواخر دوره میانه پلیستوسن اروپا زندگی می کردند.

بازسازی شیوه دفن صاحب جمجه پترالونا

جمجمه پترالونا در سال 1960 در غار پترالونا نزدیک تسالونیکی یونان کشف شد. در عمق تاریک غار، رسوبات آهکی جمجمه را به دیواره چسبانده بود و یک استالاگمیت، مانند شاخ از پیشانی بیرون زده بود. فک پایین جمجمه گم شده بود، اما همین پوشش آهکی طبیعی موجب شد جمجمه برای هزاران سال سالم و دست نخورده باقی بماند. تعیین گونه این جمجمه تا امروز چالشی بزرگ برای پژوهشگران بوده است. پیش تر پژوهشگران سن این جمجمه را بین 170 تا 700 هزار سال تخمین زده و آن را گاهی به انسان هوشمند، گاهی به نئاندرتال و گاهی به Homo heidelbergensis نسبت داده بودند.

این تیم برای تعیین سن دقیق جمجمه، از تکنیک پیشرفته تاریخ گذاری اورانیوم-توریم استفاده کرد. این تکنیک به دلیل شرایط ویژه غارها، برای تعیین قدمت استالاگمیت ها و استالاکتیت ها مناسب است. در این فرآیند طبیعی، آب از دل سنگ ها عبور کرده و لایه ای از مواد معدنی روی جمجمه و دیواره غار شکل می دهد. این رسوبات آهکی حاوی مقدار کمی اورانیوم هستند که به مرور به توریم تبدیل می شوند. از آنجا که توریم در آب حل نمی شود، با سنجش نسبت اورانیوم به توریم می توان قدمت دقیق این لایه های آهکی را تعیین کرد.

نتایج نشان داد که قدیمی ترین لایه آهکی روی جمجمه حداقل 277 هزار سال قدمت دارد و قدیمی ترین رسوبات دیواره غار 539 هزار سال پیش شکل گرفته اند. بنابراین، اگر جمجمه از ابتدا به دیواره چسبیده باشد، قدمت آن بین 277 تا 539 هزار سال است و در صورتی که بعدها در این محل قرار گرفته باشد، سن آن بین 277 تا 410 هزار سال تخمین زده می شود.

نمونه قالب گیری شده از جمجمه پترالونا در موزه باستان شناسی تسالونیکی

آناتومی جمجمه پترالونا با انسان های مدرن و نئاندرتال ها متفاوت است این یافته ها نشان می دهد که جمجمه ممکن است متعلق به Homo heidelbergensis باشد؛ گونه ای که جایگاهش در شجره انسان ها هنوز مشخص نیست. جمجمه پترالونا شباهت زیادی به جمجمه Kabwe در زامبیا دارد. این شباهت نشان می دهد که جمجمه احتمالا به متعلق به Homo heidelbergensis است.

محققان می گویند: مطالعه رسوبات معدنی چسبیده به جمجمه پترالونا نشان می دهد که این جمجمه نیز مانند Kabwe حدود 300 هزار سال قدمت دارد و با اواخر دوره میانه پلیستوسن همزمان است.