فرارو- طناز سادات حسینی فر؛ تهران تنها 150 تالار فعال دارد. برخی بررسی ها نشان داده است که بسیاری از عروس و دامادهای جوان به دلیل هزینه های بسیار سنگین مراسم عروسی، ترجیح می دهند یا حتی ناچار هستند که پول خود را صرف آغاز زندگی مشترک و داشتن سقفی برای زندگی کنند. این در حالیست که برگزاری مراسم ختم در تالارها از ازدواج پیشی گرفته است.

به گزارش فرارو، گفته می شود که نمی توان برای مرگ برنامه ریزی مالی کرد، اما برای عروسی چرا. حتی در مورد مراسم ختم هم، از برگزاری هفت شبانه روز عزاداری و چهلم و سال، بسیاری صرفاً به یک مراسم ساده بسنده می کنند که از جمله دلایل آن مسائل اقتصادی است. یک مدیر تشریفات به خبرنگار فرارو گفت: این روزها تالارها برای مرگ شلوغ تر از زندگی هستند. در اکثر موارد برای مراسم ختم نیز خانه را ترجیح می دهند و از تشریفات می خواهند تا پذیرایی و پک ها را ساماندهی کنند.

از طرفی در ایران امروز، در برابر آمار ازدواج، آمار رو به افزایش مرگ ایستاده است. روزنامه خراسان در خرداد ماه امسال نوشت: تعداد ازدواج ها طی 10 سال اخیر با کاهش 40 درصدی مواجه شده است. این در حالی است که طبق آخرین آمارها، تعداد فوتی های ثبت شده در کشور افزایش یافته است .

برگزاری مراسم عروسی یکی از سنت های دیرینه در فرهنگ ایرانیان است؛ از خواستگاری گرفته تا پاتختی، هر مرحله تشریفات خاص خود را دارد، سنتی که ریشه های آن را حتی در آیین زرتشتی نیز می توان یافت. اما امروز، مشکلات معیشتی و دگرگونی های اجتماعی مرزهای این سنت ها را جابه جا کرده است. اگرچه برخی خانواده ها همچنان بر برگزاری مراسم های پرزرق وبرق اصرار دارند، بسیاری از جوانان در برابر این خواست ایستاده اند.

محمد فولادی، جامعه شناس، در پژوهشی توضیح می دهد: در هر جامعه ای، هنجارها و آداب و رسوم پذیرفته شده، مجموعه ای از بایدها و نبایدها از جمله سن مناسب ازدواج را تعیین می کند. در جامعه ما، وجود تشریفات پرهزینه مانند مهریه های سنگین، الزام به داشتن شغل و تحصیلات عالی، خانه مستقل و ماشین، شیربهای زیاد، جهیزیه درخور و مراسم پرخرج عروسی باعث شده است که بسیاری از جوانان نتوانند در زمان مناسب ازدواج کنند.

در این میان تصمیم زوج های جوان در حال حاضر برای برگزار نکردن عروسی به تعبیری ایستادن رودروی چنین آداب و رسوم هایی انتخاب کرده اند. فاطمه، 26ساله که به تازگی نامزد کرده است به خبرنگار فرارو گفت: قرار نیست عروسی بگیریم. سفر می رویم و خاطره می سازیم. باقی مبلغ را نیز برای بهبود وضعیت اقتصادی زندگی مان هزینه می کنیم تا از این طریق زودتر بتوانیم زیر یک سقف قرار بگیریم.

مریم هم که در سن 32 سالگی قصد ازدواج دارد گفت: به جای عروسی پول هایمان را برای رهن خانه و خرید لوازم اولیه زندگی کنار می گذاریم. اما مراسم عقد کوچکی برگزار می کنیم تا با پول اندازی کمکی از اقوام داشته باشیم. به هر حال خانواده من هم برای تمام بچه های آن ها در پول اندازی شرکت کرده اند. ازدواج دیگه نمایش تجمل نیست، بلکه آزمون بقاست .

یکی دیگر از دلایل کاهش برگزاری مراسم عروسی، پدیده ازدواج های غیررسمی است. معاون امور جوانان وزارت ورزش در این خصوص اشاره کرد که آمار رسمی برای این نوع همزیستی در دسترس نیست و افزود: برخی پژوهش های غیررسمی و گزارش های میدانی نشان می دهند که این پدیده در حال رشد است، به ویژه در کلانشهرهایی که تغییرات فرهنگی و فشارهای اقتصادی نقش پررنگی در سبک زندگی جوانان ایفا می کنند. شریفی یزدی، جامعه شناس و روانشناس اجتماعی، نیز گفت: اگر به تجربه فردی استناد کنم، به طور متوسط از هر 50 پرونده زوجین که مراجعه می کنند، متأسفانه یک یا دو مورد در تهران ازدواج شان، ازدواج سفید است. نکته قابل تأمل اما دلایل گسترش این نوع ازدواج هاست.

در پژوهشی تحت نظر تقی آزاد ارمکی، جامعه شناس آمده است که هم خانگی یا ازدواج سفید در ایران نه به عنوان الگویی برآمده از تحولات داخلی، بلکه به عنوان الگویی وارداتی با ریشه های غربی ظهور کرده است. در بسیاری از کشورها، هم خانگی پس از چند دهه تغییرات اجتماعی به یک الگوی رایج و تثبیت شده در کنار اشکال سنتی خانواده تبدیل شده است؛ اما در ایران چنین ویژگی ای دیده نمی شود و آنچه وجود دارد بیشتر محصول شرایط خاص جامعه در حال گذار است.

ندا بذر افشان، روانشناس و مدرس دانشگاه، در این باره توضیح داد: بیکاری گسترده، تورم ، نبود امنیت شغلی و هزینه های سرسام آور زندگی، از جمله اجاره مسکن، باعث شده تا ثبات مالی از جوانان سلب شود. این وضعیت حس عمیق ناامیدی نسبت به آینده در آن ها ایجاد کرده و باعث می شود احساس کنند از پس تأمین هزینه های یک رابطه جدی و متعهدانه مانند ازدواج رسمی برنمی آیند.

فرزانه، دختر 21 ساله، در مورد تجربه خود با ازدواج سفید گفت: وقتی برای تحصیل به تهران آمدم، با پسری آشنا شدم که شرایط اقتصادی مناسبی نداشت. بنابراین ابتدا مخفیانه و سپس در حالی که خانواده در جریان بودند، بدون ازدواج رسمی زندگی مشترک را شروع کردیم. سال گذشته لاتاری ثبت نام کردیم و ورق زندگی مان برگشت. همین مسأله باعث شد که ازدواج کنیم. بدون سروصدا و مراسم مجلل، با کتونی و یک پیراهن ساده به محضر رفتم.

فرزاد اما دیدگاهی متفاوت دارد. او که تقریباً چهار سال با یک دختر زندگی کرده، اکنون با جای خالی او دست وپنجه نرم می کند و به خبرنگار فرارو گفت: در این نوع ازدواج هیچ تعهدی وجود ندارد و هر لحظه باید حدس بزنی که تنها می مانی. ما حتی یک شب در حضور دوستان کنار ساحل جشن گرفتیم که به حساب جشن تعهدمان بود، اما الان من ماندم و یک عالم خاطره!