حسن رسولی، عضو هیئت رییسه جبهه اصلاحات با تاکید بر اینکه همچنان روی اجرای بندهای بیانیه جبهه اصلاحات اصرار دارند، می گوید که در وضعیت فعلی کشور و با توجه به موضوع مکانیسم ماشه، باید رییس جمهور با استفاده از اختیارات قانونی، هماهنگی بین سران قوا و اعتمادی که رهبری به او دارد، تغییرات زودهنگام را در دستور کار قرار دهد تا شرایط بدتر نشود.

به گزارش هم میهن در ادامه مشروح این گفتگو را می خوانید:

طی روزهای اخیر، با خبر آغاز فرآیند فعال شدن مکانیسم ماشه روبه رو بوده ایم. ارزیابی تان از این ماجرا چیست و این روند در مسائل داخلی ایران، چه تاثیری می تواند به همراه داشته باشد؟

بدون شک، فعال کردن سازوکار ماشه در شرایط فعلی یکی از اقدامات و اهرم های فشار سیاسی علیه ملت ایران است که علاوه بر پیامدهایی که در حوزه روابط خارجی دارد، در داخل ایران نیز، در صورتی که روند به همین شکل ادامه پیدا کند، آثار نسبتاً گسترده ای روی اقتصاد، معیشت و آرامش روانی و اجتماعی مردم ما خواهد داشت.

از این منظر، این اقدام، تشدیدکننده و تکمیل کننده اقداماتی است که در عرصه بین المللی علیه کشور ما، با سرعت شتابنده نسبت به گذشته جریان دارد. به همین علت و قبل از این مقطع فعلی، جبهه اصلاحات ایران، برگرفته از هویت سیاسی و جایگاهی که برای خودش در عرصه دفاع از ایران قائل است، با ادبیاتی شفاف تر نسبت به موضع گیری های قبلی، از آقای رییس جمهور و شورای عالی امنیت ملی و سایر مراجع تصمیم گیر کشور، تقاضا کرده بود، برای بدتر نشدن اوضاع، چاره جویی هایی را به انجام برسانند.

در این راستا، پیشنهادهای گوناگونی خدمت مسئولان کشور، ارائه دادیم که یکی از پیشنهادات، این بود که با فعال تر شدن مردان حوزه سیاست خارجی، از فعال شدن این اهرم تهدیدکننده علیه کشور، ممانعت به عمل بیاید و البته در کنار این پیشنهادات، نظرهای دیگری را هم مطرح کردیم که متاسفانه از ناحیه برخی از ارکان حکومتی، به خصوص قوه قضاییه، به رغم گفت وگوهایی حضوری که بین نمایندگان جبهه اصلاحات با ایشان در موارد دیگر صورت گرفته بود و در آن گفت وگوها، آقای اژه ای روی ضرورت گفت وگو و تفاهم در کشور، مشاهده کردیم که با کمترین رواداری، دادستان تهران را مامور کردند که به وظایف قانونی خودش عمل کند و متعاقب این موضع گیری، در مجلس هم شاهد موضع گیری های مشابه بودیم.

در صداوسیما هم که باید رسانه ملی باشد، با خطی از جهت گیری های سیاسی مواجه شدیم که نه تنها این نظردهی و پیشنهادات را از موضع یک جبهه قانونی و رسمی نظام، مورد استقبال قرار ندادند، بلکه به صورت آشکار و مستقیم و با دعوت از کارشناسانی یکسویه، سعی شد که با قلب واقعیت، این بسته پیشنهادی جبهه اصلاحات، وارونه نمایی شود و تعابیر بسیار نامطلوبی را علیه این بیانیه به کار ببرند. به هر حال، من به عنوان یک شهروند و هم عضو جبهه اصلاحات، همچنان معتقد هستم که در شرایط فعلی و با لحاظ کردن اوضاع معیشتی مردم، راهکار همان راهکار بیانیه است.

در سایر عرصه ها هم وضعیت مطلوبی نداریم، این در حالی است که به شهادت وقایع مربوط به دفاع دوازده روزه ملت ایران، علیه اسراییل و متجاوزین به کشور، بدون شک، یکی از مولفه های تاثیرگذار بر ناکام گذاشتن متجاوزین به سرزمین مان که هدف فروپاشی جمهوری اسلامی و تغییر نظام سیاسی را داشتند، همراهی مردم بود. با توجه به عدم همراهی اکثریت مردم با متجاوزین، مردم مستحق این بودند و هستند که شاهد تجدیدنظر اساسی در روابط و مناسبات دولت و ملت باشیم اما متاسفانه برخلاف این انتظار و امیدواری کارشناسانه و دلسوزان کشور، شاهد تدوام همان وضعیت قبل بودیم.

من فکر می کنم دکتر عراقچی که امروز وظیفه بسیار خطیری از حیث سیاسی و تاریخی، در قبال صیانت از حیثیت و حقوق اساسی مردم ایران بر دوش دارد، باید حساب شده تر، هوشمندانه تر و دقیق تر از قبل به مدیریت نتیجه بخش تر بحران های جاری در بخش سیاست خارجی بپردازد و به طور مشخص، به لحاظ شکلی و محتوایی، به نظر می رسد ایشان باید در انتخاب واژگان و ادبیات تجدیدنظر کند.

من مطلع هستم که راهبری تام و تمام سیاست خارجی ایران، به تنهایی دست شخص وزیر خارجه و دستگاه وزارت خارجه نیست و صرفاً او پیگیر و مجری دستورالعمل هایی است که مراجع بالاتر و مشخصاً شورای عالی امنیت ملی برای او تعیین می کنند ولی در انتخاب واژگان، می توان تفاوت آشکاری را قائل شد. من همچنان امیدوارم که شاهد تجدیدنظر در رویکرد قبلی باشیم که عمدتاً مبتنی بر سبک شماری این تهدید بود.

به ویژه این استدلالی که بعضاً گفته می شود حجم تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران به قدری بالاست که اضافه شدن تحریم های سازمان ملل، در صورت به نتیجه نرسیدن تلاش های پیشگیرانه، تاثیر آنچنانی در شرایط امروز ایران ندارد. هر کارشناس مبتدی حوزه سیاست می داند بین تحریم های یکجانبه آمریکا و بازگشت تحریم های سازمان ملل و قرار گرفتن ایران ذیل فصل هفتم و ماده 41 تفاوت آشکاری وجود دارد که در آن صورت فشار علیه ما به گونه ای خواهد بود که تمام کشورها، موظف هستند که تمهیدات بسیار شدیدی در عرصه بین المللی در بخش های مختلف علیه ملت ایران اعمال کنند و طبعاً این وضعیت، سوای از تشدید بحران در سیاست خارجی، در داخل نیز آثار و عواقب بسیار ناگواری دارد. کافی است به رفتار عکس العملی بازار بورس، قیمت های طلا و ارز طی روزهای اخیر توجه داشته باشیم.

جبهه اصلاحات، معتقد به این نیست که ما باید از سر انفعال و تسلیم، در میز مذاکره ایفای نقش کنیم، می توان با هوشمندی، تحرک بیشتر، عبور از خوش بینی و پرهیز از سبک شماری اینگونه تهدیدها، به نحو اثربخش تری برای کاهش آثار زیان بار مجموعه تهدیدها عمل کرد.

من امیدوار هستم که با استفاده از هماهنگی و وفاق مثال زدنی که امروز بین سران قوا ساری و جاری است و همچنین اعتماد مطلقی که بین رهبری و آقای رییس جمهور وجود دارد، با مداخله آقای رییس جمهور و همکاری سایر مراجع، شاهد این باشیم که با منتفی شدن تهدید، از این گردنه سخت عبور کنیم.

یکی از اشاره هایی که داشتید، در بحث امنیت روانی مردم بود. به هر حال این روند فعال شدن مکانیسم ماشه آغاز شده و همانطور که اشاره کردید، می تواند روی مردم هم تاثیر بگذارد. مجموعه حاکمیت برای بهبود و یا بدتر نشدن وضعیت چه باید کند؟

من فکر می کنم که وجدان عمومی مردم و افکار عمومی به صورت دقیق، رویدادهای سیاست داخلی و عرصه روابط بین الملل مرتبط با ایران را رصد و تحلیل می کنند و از حافظه تاریخی و تجارب قبلی استفاده می کنند. طبعاً، اینکه ما شاهد وجود التهاب جدی در فضای افکار عمومی باشیم، واقعیتی است که با ژرفای تاریخی و تمدنی مردم ایران و فهم سیاسی بالای آن ها منطبق است.

به ویژه اینکه، آتش بس سست بنیان است. درست است که نیروهای مسلح ما در آماده باش صددرصدی هستند ولی به هر حال از منظر حقوق و جامعه شناسی جنگ، کاملاً شرایط جاری بین ما و اسراییل، شرایط ناپایدار و برخوردار از بالاترین حدعدم اعتماد است. در چنین شرایطی، فعال شدن سازوکار ماشه، نگرانی ها را تشدید می کند و طبعاً تداوم این وضعیت، بیشترین اثر فرسایشی را روی قدرتمندترین متغیر قدرت ملی ایران، یعنی ایستادگی مردم مقابل متجاوز خواهد گذاشت.

واقع مطلب این است که ما در جنگ 12روزه، فقط درگیر نبرد هوایی بین خودمان و اسراییل نبودیم بلکه مقابل ما، کل ظرفیت دفاعی، آفندی و پدافندی ناتو، آمریکا و متحدین منطقه ای اسراییل وجود داشتند و در یکی دو روز اول جنگ، برخی از مسئولان اسراییلی، به رییس جمهور برخی کشورها اعلام کرده بودند که کار جمهوری اسلامی تمام است؛ چراکه طبق طراحی و پیش بینی ای که داشتند، در مقطع میانی اجرای عملیات شان، منتظر بودند که مردم به خیابان ها بریزند.

من کارشناس نظامی نیستم، اما در حدی که در حوزه سیاسی تجربه دارم، می دانم که زدن ساختمان شیشه ای صداوسیما و زندان اوین، نشان می دهد که پشت پرده چه طراحی هایی از این عملیات مدنظر بوده است. همین مردم در شرایط فعلی، با تاثیرپذیری از تشدید نگرانی های روانی و اجتماعی، از افزایش پی درپی قیمت ها بیشترین ضربه را می بینند.

طبیعی است که باید انتظار داشته باشیم که مسئولان اداره کننده کشور، تدابیری را اتخاذ کنند که نتایج حاصل از به کارگیری این راهبردها، نه تنها تضعیف بنیه مردمی جمهوری اسلامی نباشد، بلکه باعث تقویت و امید دادن بیشتر به مردم باشد.

در صورتی که می بینیم کمتر با مردم حرف زده می شود و در آن حدی هم که حرف زده می شود، برخی از نماینده های مجلس بدون توجه به واقعیت ها، همچنان بر طبل توسعه درگیری ها می کوبند و پیشنهادهای غیرواقعی و مضر به امنیت ملی و منافع مردم می دهند که از جمله این پیشنهادها می توان به بحث خروج ایران از NPT اشاره کرد.

مجموعه این رفتارهای ناهماهنگ و مضر به حال امنیتی روانی، اجتماعی و اقتصادی کشور، شرایط امروز را تشدید خواهد کرد. انتظار می رود که آقای رییس جمهور با استفاده از اختیارات قانونی خودش و حُسن استفاده به موقع از اعتمادی که رهبری نسبت به ایشان دارد، طی روزهای باقی مانده، تصمیمات امیدبخش تری نسبت به گذشته در برخورد با این تهدید اتحاذ کنند.

در بخش اول حرف هایتان، به موضوع کوچک نمایی اشاره داشتید و بحث تحریم ها را اشاره کردید. طی این دو روز هم از تریبون های رسمی شاهد اظهارنظرهایی در راستای کوچک نشان دادن آثار فعال سازی مکانیسم ماشه هستیم و بخشی سعی می کنند به مردم القا کنند که اتفاقی نیفتاده و نخواهد افتاد و منتقد آن هستند که سیاستمداران و تحلیلگران از نگرانی هایشان درباره مکانیزم ماشه استفاده کنند. تحلیل شما از این نوع رفتارها چیست؟

همانطور که گفتم، کم شماری تحریم ها یکی از ریشه های انباشت مشکلات امروز کشور بوده و هست. من به یاد دارم که رهبری در یکی از سخنرانی های رسمی شان اشاره های مهمی را در این زمینه داشتند که البته اینجا نقل به مضمون آن حرف ها را می زنم. ایشان اشاره کردند که در برآورد توان دشمن و موازنه بین قدرت ملی خودمان و قدرت دشمن، از دو خطای راهبردی باید پرهیز کرد.

یک خطا، کم شماری توان دشمن است. یعنی دشمن را نباید ذلیل و زبون و ناتوان حساب کرد. من بسیار متاسف هستم که شنیدم فردی در کسوت نمایندگی مردم در مجلس و عضوی از کمیسیون تخصصی امنیت ملی و سیاست خارجی، اینگونه اظهارنظر کرد که این هواپیماهای B52 آمریکایی، قارقارکی بیش نیستند.

این حرف از سوی یک آدم معمولی زده نشده است، فردی این حرف را زده که در خانه ملت نشسته است و یا تعابیری که در صداوسیما و برخی از تریبون های عمومی کشور بیان می شود که تصور می کنند با این شیوه حقیرشماری دشمن، می توانند مقاومت ملی و عمومی کشور را تقویت کنند، غافل از اینکه امروز افکار عمومی ایران صاحب نظر و تحلیل است؛ 50سال رویدادها را تجربه کرده است.

دو جنگ بزرگ را پشت سر گذاشته است و این قبیل گزاره های ساده انگارانه نه تنها تاثیر مثبتی در امنیت روحیه عمومی مردم ندارد، بلکه باعث تعجب و حیرت عمومی می شود. همینطور رهبری فرموده اند که بنیه ملی کشور هم نباید کم پنداشته شود. یعنی در مواجهه با طرف هایی که با آن ها درگیر هستیم، هم باید تصمیم گیری ها از اعتماد به نفس کافی برخوردار باشد و هم از ناتوان انگاری دشمن پرهیز شود.

یکی دیگر از خواسته های ما در بیانیه 11بندی، ایجاد تغییر در زبان و ادبیات حاکمیتی در مواجهه با داخل و جهان بود که نه تنها تاکنون شاهد آثار مثبتش نبودیم، بلکه با کمال تعجب، می بینیم که قرار است در بر همان پاشنه بچرخد. مسئولان اداره کشور، باید این گزاره را بپذیریند که هیچ کدام از عرصه های مرتبط با حوزه امنیت ملی و مصالح کلی کشور، در شرایط فعلی، مشابه و قابل مقایسه با جنگ نابرابر 12روزه نیست.

شاید گفته شود که ما 8سال جنگ را پشت سرگذاشتیم در حالی که مقایسه این جنگ 12روزه با آن نبرد قهرمانانه 8ساله، از پایه و اساس ایراد دارد. در آن جنگ، ما با رژیم صدام و کشور همسایه درگیر بودیم و توازن قوای نسبتاً مساوی داشتیم ولی جنگ امروز، جنگ هوشمند است، جنگ تکنولوژی است.

ما همچنان بر پیشنهادات خودمان در جبهه اصلاحات اصرار داریم و انتظار داریم که شاهد تغییرات زودهنگام منتهی به پیش گیری از شرایط بدتر باشیم. وقتی که سال ها پیش گفته شد که رفتار دیپلمات های ما باید براساس سه اصل عزت، حکمت و مصلحت باشد، اگر همین سه معیار راهبردی در شرایط فعلی با سرعت عمل، هوشمندی و با دقت مورد عمل قرار بگیرد، هنوز این امکان وجود دارد که ما شاهد این باشیم که از شدت خسارات وارد شده به کشور، کاسته شود.