رهبران 10 کشور جهان از جمله ایران برای اجلاس سازمان همکاری شانگهای(SCO) در چین گرد هم می آیند؛ رویدادی که احتمالا با هدف به چالش کشاندن نفوذ آمریکا در تجارت و مناقشات منطقه ای برگزار خواهد شد.

به گزارش ایرنا از اکونومیک تایمز هند، ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه، نارندرا مودی، نخست وزیر هند و سران هشت کشور دیگر قرار است در تازه ترین اجلاس سازمان همکاری شانگهای در شمال چین ملاقات کنند و احتمالا رویکردهای غیرمنسجم آمریکا در حوزه تجارت و همچنین جنگ های منطقه ای را به چالش بکشند.

این گروه 10 عضوی که امروز و فردا در شهر بندری تیانجین گرد هم می آیند، در 24 سال گذشته از حیث وسعت و نفوذ رشد داشته اند هرچند اهداف و برنامه های سازمان همکاری شانگهای مبهم بوده و مقبولین و رسمیت جهانی آن پایین مانده است. با این حال، برخی آن را خوفناک ترین گروهی که تا به حال نام آن را شنیده اید ، خوانده اند.

روسیه، بلاروس، چین، هند، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، پاکستان، تاجیکستان و ازبکستان دارندگان عضویت کامل این گروه هستند. سازمان همکاری شانگهای که در ابتد سپری در برابر نفوذ آمریکا در آسیای مرکزی انگاشته می شد، با اضافه شدن هند و پاکستان در سال 2017، ایران در سال 2023 و بلاروس در سال 2024، گسترش پیدا کرد.

این روزنامه با یادآوری اینکه این سازمان که از بلوکی منطقه ای در سال زمان تاسیس در سال 2001 به ائتلافی جامع بدل شده است، چین را ابرقدرت اقتصادی منطقه و بازیگر اصلی آن دانست و نوشت: در شرایطی که هم مسکو و هم پکن از این ائتلاف به عنوان چارچوبی برای همکاری نظامی منطقه ای بهره برده اند، بلاروس، ایران و هند برای بهره مند شدن از نفوذ روبه رشد سازمان همکاری شانگهای، بعدها به آن ملحق شدند.

اکونومیک تامیز هند در ادامه به بررسی راهبردهای اقتصادی و سیاسی این کشور از حضور در شانگهای پرداخته و نوشته است: از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین در فوریه 2022، هندوستان به خریدار اصلی نفت روسیه بدل شده و تنش ها با واشنگتن را تشدید کرده است. مودی (نخست وزیر هند) نیز پس از دیدار دیپلمات های ارشد دهلی نو و پکن در ماه آگوست، از بهبود روابط با چین با آهنگی یکنواخت و احترام به منابع و حساست های طرفین سخن به میان آورده است.

خبرگزاری شینهوا دوشنبه هفته گذشته این گردهمایی را بزرگ ترین اجلاس سازمان همکاری شانگهای (SCO) در تاریخ نامید و اعلام کرد که از این فرصت برای تدوین طرح توسعه این بلوک برای دهه آینده استفاده خواهد شد. رهبران حدود دوازده کشور دیگر از جمله مصر، نپال و چند کشور جنوب شرق آسیا، به عنوان شرکای گفت وگو یا میهمان در این اجلاس حضور دارند.

شینهوا از هدایت این سازمان با سکان روح شانگهای سخن گفت که ویژگی هایی همچون اعتماد متقابل، منافع دوجانبه، برابری، مشورت، احترام به تنوع تمدن ها و پیگیری توسعه مشترک را در بر می گیرد. پکن با اشاره به افزایش تجارت و حمل ونقل ریلی بین چین و دیگر اعضا، کشورهای ناظر و شرکای گفت وگو، به نظر می رسد مشتاق است تا بر مزایای اقتصادی این بلوک تاکید کند.

شینهوا یادآور شده است که در این اجلاس اسنادی امضا خواهد شد؛ از جمله بیانیه ای به مناسبت هشتادمین سالروز پایان جنگ جهانی دوم، که حزب کمونیست حاکم چین، سوم سپتامبر این مناسبت را با رژه نظامی در مرکز پکن گرامی خواهد داشت.

دالی یانگ، پژوهشگر علوم سیاسی دانشگاه شیکاگو می گوید که سازمان همکاری شانگهای یکی از برجسته ترین سازمان های منطقه ای است که چین در تأسیس آن نقش داشته است.

یانگ گفت: تشکیلات سیاسی و حاکمیتی چین، تأکید زیادی بر حفظ روابط موجود در عرصه بین المللی دارند؛ هرچند سازمان همکاری شانگهای در مقابله با چالش های عمده امروزی چندان مؤثر نبوده است. این اجلاس چند روز پیش از رژه نظامی عظیمی در پکن برگزار می شود که به مناسبت هشتادمین سالگرد تسلیم ژاپن در پایان جنگ جهانی دوم برگزار خواهد شد و شی جین پینگ، رییس جمهوری چین و سایر رهبران، از جمله کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی که حضورش نادر است، در آن شرکت خواهند کرد.

جون توفل درِیر، کارشناس سیاست چین در دانشگاه میامی می گوید: به نظر می رسد سازمان همکاری شانگهای تمایل دارد از یک سکوی گفت وگو به مکانیسم کامل همکاری عملی تبدیل شود که نتایجی ملموس برای شهروندان کشورهای عضو به ارمغان آورد. با این حال، پرسش ها همچنان به قوت خود باقیست؛ با چه هدفی و چگونه؟

به باور درایر، از نگاه شی جین پینگ، ریاست بر این اجلاس در تیانجین باید برای او تبلیغاتی مثبت به همراه داشته باشد و شاید تصویر او را به عنوان رهبر نظم نوین جهانی تقویت کند.