اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در گفت وگو با رسانه چینی با تأکید بر اهمیت اجلاس آتی سازمان همکاری شانگهای گفت: این سازمان بیش از 40 درصد جمعیت و 20 درصد اقتصاد جهان را در بر می گیرد و می تواند به روابط بین الملل جهت مثبت بدهد.

به گزارش ایسنا، بقایی سفر مسعود پزشکیان رییس جمهوری اسلامی ایران به چین را نقطه عطفی در توسعه روابط تهران پکن دانست و افزود: ایران و چین دارای شراکت راهبردی و قرارداد 25 ساله هستند و روابط دوجانبه در حوزه های مختلف رو به گسترش است.

وی سازمان همکاری شانگهای و بریکس را بستر مقابله با یک جانبه گرایی و تحریم های ناعادلانه خواند و تأکید کرد: اعضا باید برای حفظ منافع جمعی و مقابله با فشارهای آمریکا و متحدانش همکاری کنند.

بقایی اقدام سه کشور اروپایی در فعال سازی مکانیسم ماشه را نقض برجام و قطعنامه 2231 توصیف کرد و گفت: ایران هرگز تسلیم خواسته های غیرقانونی نخواهد شد و از حقوق مشروع خود ذیل NPT دفاع می کند.

متن کامل مصاحبه بقایی با خبرگزاری شینهوا به این شرح است:

مجری: پرسش نخست خود را در ارتباط با سازمان همکاری شانگهای مطرح می کنم. در جهان کنونی و با توجه به شرایط فعلی، نظر شما در ارتباط با اجلاس آتی این سازمان چیست؟

بقایی: سازمان همکاری شانگهای (SCO) یک گروه بندی بین المللی نوظهور است که هرچند جوان است، اما بسیار تأثیرگذار و مؤثر عمل می کند، زیرا منافع و دغدغه های جهان جنوب را نمایندگی می نماید. این سازمان بیش از 40 درصد جمعیت جهان و حدود 20 درصد تولید ناخالص داخلی جهانی را شامل می شود. بنابراین یک سازمان بسیار مهم است که می تواند روابط بین الملل را به شکل مثبت تحت تأثیر قرار دهد.

آرمان های رهبران این سازمان بر حفظ حاکمیت قانون در سطح بین المللی و ارزش های مشترکی استوار است که همه کشورهای عضو آن ها را قبول دارند. این نکته مهم است، زیرا امروز شاهد زوال حاکمیت قانون و افزایش تعرضات به نظام هنجاری بین المللی هستیم که پس از جنگ جهانی دوم چارچوب روابط میان دولت ها را شکل داده است.

برای جمهوری اسلامی ایران، اجلاس آتی نیز بسیار مهم است. این نخستین سفر آقای دکتر پزشکیان به چین در مقام ریاست جمهوری خواهد بود. اگرچه ما در سه سال گذشته عضو کامل این سازمان بوده ایم، اما این اجلاس فرصتی ویژه برای توسعه روابط دوجانبه با چین و گفت وگو با دیگر رهبران کشورهای عضو فراهم می آورد.

مجری: آیا این نخستین باری است که ایران به عنوان عضو دائم در این اجلاس شرکت می کند؟

بقایی: ایران از ژوییه 2022 عضو کامل سازمان همکاری شانگهای شده است. نخستین بار مرحوم شهید ابراهیم رییسی، رییس جمهور وقت ایران، به صورت آنلاین در اجلاس شرکت داشت. در دور بعد، معاون اول رییس جمهور، آقای محمد مخبر، در نشست سران حضور یافت. اکنون این سومین حضور ایران به عنوان عضو کامل است و نخستین سفر آقای دکتر پزشکیان به پکن خواهد بود.

مجری: آقای پزشکیان برای اولین بار به چین سفر می کنند. این سفر علاوه بر حضور در اجلاس، شامل دیدار با رییس جمهور چین و دیگر رهبران جهان نیز خواهد بود. انتظارات شما از این سفر چیست؟

بقایی: ایران و چین دارای شراکت راهبردی هستند. قرارداد 25 ساله میان دو کشور در حال اجرا و پیشرفت است. روابط دوجانبه بسیار خوب و رو به رشد است و ما ارزش زیادی برای این رابطه قائل هستیم. سفر آقای پزشکیان نقطه عطفی در توسعه روابط و تثبیت جایگاه ایران در سازمان همکاری شانگهای خواهد بود. این سفر دو جنبه مهم دارد: در سطح دوجانبه با چین و در سطح چندجانبه از طریق گفت وگو با رهبران سایر کشورها.

مجری: شرایط کنونی روابط ایران و چین را چگونه ارزیابی می کنید؟

بقایی: توافقات متعددی در حوزه های تجارت، اقتصاد، انرژی، کشاورزی و گردشگری میان دو کشور وجود دارد. رهبران هر دو کشور مصمم به تقویت روابط هستند. این همکاری ها بر پایه پیوندهای تاریخی، تمدنی و فرهنگی و نیز اعتماد متقابل شکل گرفته و بسیار مستحکم است.

مجری: جنبه فرهنگی این روابط چگونه است؟

بقایی: بعد فرهنگی بسیار مهم است. ایران بخشی از جاده ابریشم بوده و میراث مشترک تمدنی، در کنار ظرفیت های نوین، فرصت های بسیاری برای توسعه روابط ایجاد کرده است.

مجری: تهدیدات امنیتی فراملی مانند تروریسم و جرائم سایبری رو به افزایش است. اعضای سازمان همکاری شانگهای چگونه می توانند امنیت منطقه ای را تقویت کنند؟

بقایی: تروریسم و جرائم فراملی مانند قاچاق مواد مخدر تهدیدی مشترک برای همه اعضاست. مبارزه با این پدیده ها نیازمند همکاری اطلاعاتی، قضایی، امنیتی و رسانه ای است. ایران و شرکای خود در سازمان همکاری شانگهای برای تقویت این همکاری ها تلاش می کنند.

مجری: نقش سازمان همکاری شانگهای را چگونه ارزیابی می کنید؟

بقایی: این سازمان چارچوبی مؤثر برای همکاری کشورهای جنوب است. در کنار بریکس، می تواند بستر مناسبی برای توسعه چندجانبه گرایی، تقویت نظم مبتنی بر منشور سازمان ملل و مقابله با یک جانبه گرایی و قلدرمآبی برخی قدرت ها باشد.

مجری: سازمان در حوزه تجارت و پروژه های اتصال چه جایگاهی دارد؟

بقایی: یکی از حوزه های مهم همکاری، گسترش ارتباطات اقتصادی و ترانزیتی است. هرچند هنوز به سطح مطلوب نرسیده، اما روند رو به رشد است. این سازمان جوان است و تاکنون اقدامات مؤثری انجام داده است.

مجری: با افزایش حمایت گرایی و روندهای ضدجهانی شدن، این سازمان چه نقشی می تواند ایفا کند؟

بقایی: سازمان باید اعتماد میان اعضا را تقویت کند. تحریم ها و تعرفه های ناعادلانه آمریکا و متحدانش بر کشورهای در حال توسعه فشار وارد می کند. شانگهای باید سازوکارهایی برای مقابله با این سیاست ها ایجاد کند تا منافع اعضا حفظ شود.

مجری: درباره آغاز مکانیسم ماشه توسط سه کشور اروپایی چه نظری دارید؟

بقایی: این اقدام نقض برجام و قطعنامه 2231 است. سه کشور اروپایی از سال 2018 به تعهدات خود عمل نکرده اند و اکنون نیز تحت فشار آمریکا اقدام کرده اند. این رفتار خلاف نص و روح برجام بوده و دیپلماسی را تضعیف کرده است. به جای فشار بر ایران، آنها باید حملات غیرقانونی علیه تأسیسات هسته ای ایران را محکوم می کردند. ایران در تماس با روسیه و چین است و امیدوار است این کشورها در شورای امنیت مواضع مناسبی اتخاذ کنند.

مجری: آیا انتظار دارید اعضای شانگهای در اجلاس این اقدام اروپا را محکوم کنند؟

بقایی: هر سازمان معتبر باید از اعضای خود در برابر فشارهای غیرقانونی حمایت کند. همان طور که از بریکس و شانگهای انتظار می رفت حملات آمریکا و اسراییل به ایران را محکوم کنند، اکنون نیز باید اقدام اروپا را رد کنند. دیپلماسی ایران با حسن نیت پیش می رفت، اما اسراییل با حمله به ایران و آمریکا با همراهی در این حملات آن را نابود کردند. این رفتار غیرقانونی باید پاسخ داده شود.

مجری: تنها 30 روز تا پایان مهلت مکانیسم ماشه باقی مانده است. ایران این وضعیت را چگونه می بیند؟

بقایی: اعتبار شورای امنیت در آزمون بزرگی قرار دارد. ایران هرگز تسلیم خواسته های غیرقانونی نخواهد شد. ما عضو معاهده NPT هستیم و باید از حقوق مندرج در آن، از جمله حق بهره مندی از فناوری هسته ای صلح آمیز، برخوردار باشیم. همه اعضای سازمان ملل باید در برابر این روند خلاف اصول، ایستادگی کنند.