فرارو- در رژه بزرگ 3 سپتامبر 2025 در پکن، ارتش آزادی بخش خلق برای نخستین بار مثلث استراتژیک هسته ای خود را به صورت هم زمان و آشکار به نمایش گذاشت: موشک های هسته ای پرتاب شونده از خشکی، دریا و هوا.

به گزارش فرارو، هدف سیاسی این نمایش ارسال پیام بازدارندگی چندلایه به مخاطبان منطقه ای و فرامنطقه ای—از ایالات متحده و متحدانش تا قدرت های منطقه ای و حتی خریداران بالقوه تسلیحات—و تأکید بر توان بقا و تلافی هسته ای چین بود. گزارش های میدانی رسانه های بین المللی در روز برگزاری رژه، وجود این سه رکن را تأیید کردند و بر بافت پیام سیاسیِ قدرت نمایی بازدارنده آن انگشت گذاشتند. اما مثلث استراتژیک هسته ای چین چیست و قرار است چه نقشی در معادلات نظامی بین الملل ایفا کند؟

از منظر مفهومی، مثلث هسته ای یعنی داشتن توان شلیک سلاح هسته ای از سه حامل مستقل: موشک های قاره پیمای زمینی (ICBM)، موشک های زیردریایی پرتاب (SLBM) و سامانه های هوابرد (بمب افکن ها یا موشک های هواپرتاب). فلسفه استراتژیک این چینش، افزایش بقاپذیری و تضمین ضربه دوم است: اگر یک یا دو رکن با حمله پیش دستانه از کار بیفتد، رکن دیگر بتواند تلافی هسته ای را تضمین کند. چین سال ها به داشتن این سه رکن نزدیک بود، اما رژه 2025 اولین نمایش عمومی بود که هر سه جزء—از جمله جزء هوایی—را به طور صریح کنار هم نشان داد.

در رکن زمینی، چین موشک های قاره پیمای جدید و به روزشده را به رژه آورد. دانگ فِنگ-61 (DF-61) به عنوان یک ICBM متحرکِ جاده ای تازه پدید به نمایش درآمد—سامانه ای که به گفته منابع تخصصی و رسانه ای، جانشین/مکمل نسل های پیشین و بخشی از نوسازی نیروی موشکی است، هرچند مشخصات دقیق مانند برد و تعداد کلاهک ها به صورت رسمی اعلام نشده است. در کنار آن، گونه ای نو از خانواده DF-31 با نام DF-31BJ نیز عبور کرد که نشان دهنده تداوم اتکای چین به پرتابگرهای متحرک سوختِ جامد برای افزایش بقاپذیری در برابر شناسایی و حمله است. همچنین از DF-5C —موشک قاره پیمای سوخت مایعِ سنگین—یاد شد که به دلیل توان حمل چندکلاهکه (MIRV) و برد میان قاره ای اش، نقش وزنه سنگین بازدارندگیِ دوربرد را ایفا می کند. در گزارش ها، DF-5C به عنوان نمونه ای با قابلیت حمل چند کلاهک مستقل و برد جهانی توصیف شد، گرچه جزییات فنی دقیق معمولاً در ابهام نگه داشته می شود. این مجموعه نشان می دهد چین رکن زمینی را با ترکیب تحرک بالا (DF-61/DF-31BJ) و توان حمل سنگین (DF-5C) لایه بندی کرده است.

در رکن دریایی، نمایش جولانگ-3 (JL-3) اهمیت ویژه داشت. گزارش ها آن را موشک قاره پیمای زیردریایی پرتاب توصیف کردند که در صورت پرتاب از زیردریایی های حامل، توان هدف گیری اهداف دوربرد از آب های نزدیک چین را فراهم می کند. حضور JL-3 در رژه معنای عملی مهمی دارد: نشان می دهد پکن می خواهد بر پایداری ضربه دوم با تکیه بر زیردریایی های بالستیک پرتاب (SSBN) تأکید کند، زیرا بقاپذیریِ سکوی دریایی (به ویژه در دریاهای عمیق و با الگوهای گشت پنهان کارانه) ستون فقرات بازدارندگی مدرن است. این پیام صریحاً در گزارش های واشنگتن پست نیز برجسته شد که JL-3 را قادر به رسیدن به خاک آمریکا توصیف کرد—بردِ دقیق در منابع رسمی اعلام نشده، اما مقیاس میان قاره ای بودن آن مبین نقش بازدارندگی جهانی است.

اما برجسته ترین بخش رژه برای تحلیلگران، رکن هوایی بود: رونمایی از یک موشک هواپرتاب دوربرد که رسانه های رسمی چین آن را جینگ لِی-1 / JL-1 نامیدند و صراحتاً گفتند این جزء، رکن هوابردِ مثلث را تکمیل می کند. بر اساس روایت خبرگزاری های دولتی و بازنشر رسانه های بین المللی، JL-1 در قالب موشک دوربردِ هواپرتاب معرفی شد و کنار JL-3 (دریاپرتاب) و DF-61/DF-31BJ (زمین پرتاب) در تشکیل هسته ای رژه حرکت کرد. از منظر فنی، رسانه های عمومی هنوز به طور قاطع روشن نکرده اند که JL-1 دقیقاً از کدام حامل عملیاتی—برای مثال گونه ای از بمب افکن های H-6—و با چه پیشران/پیکربندی (کروز یا بالستیکِ هواپرتاب) بهره می گیرد؛ لذا قضاوت های قطعی درباره برد، نوع سرجنگی و پروفایل پروازی آن زودهنگام است. با این حال، صرفِ نمایش یک موشک هواپرتابِ دوربرد با نقش استراتژیک، نشان می دهد پکن در پی بستن حلقه ای بوده که سال ها خلأ نمادین آن در مقایسه با آمریکا و روسیه محل اشاره بود.

در سطح کارکرد عملیاتی، چین با این سه رکن به ترکیب زیر دست می یابد: پرتابگرهای زمینی متحرک برای افزایش بقاپذیری و پراکندگی، پرتابگرهای ثابت سنگین برای حمل چندکلاهکه و ایجاد ظرفیت اشباع ، زیردریایی های حامل SLBM برای تضمین ضربه دوم خارج از دید سامانه های زمینی دشمن، و جزء هوایی برای انعطاف پذیری بیشتر در پیام دهیِ بحران، گشت های بازدارنده، و گزینه های پاسخ پله به پله. این آرایش با روند کلی نوسازی هسته ای چین همخوان است و به طور ضمنی، پیام قابلیت تلافی تضمین شده را به رقبای راهبردی مخابره می کند—نکته ای که در روایت های تحلیلی رسانه های بین المللی پیرامون همین رژه هم تکرار شد.

با وجود این نمایش چشمگیر، هنوز توجه به چندنکته ضروری است. نخست، بخش بزرگی از داده های فنی درباره سامانه های معرفی شده—از جمله برد دقیق DF-61 یا مشخصات پروازی JL-1—به صورت رسمی منتشر نشده و گزارش های موجود عمدتاً بر مشاهدات رژه و اعلام های رسانه های دولتی تکیه دارند؛ بنابراین عدد و رقم های دقیق (برد، تعداد کلاهک های MIRV، CEP، پیشران) فعلاً باید تخمینی/ادعایی تلقی شود تا وقتی که منابع مستقل یا اسناد فنی قابل اتکای بیشتری منتشر گردد. دوم، نمایش یک سامانه الزاماً به معنای آمادگی عملیاتیِ انبوه نیست؛ برخی تحلیلگران—حتی در گزارش های حامی ایده بازدارندگی چین—تأکید کرده اند که پیوند دادن همه این ظرفیت ها در C2ISR یکپارچه و آزمون پس داده، چالش برانگیز است. با این همه، نفسِ نمایش هم زمان سه رکن و نام گذاری صریحِ آن ها، سطحِ ابهام راهبردی چین را در خصوص داشتنِ مثلث کامل کاهش داده و سیگنال آشکاری به رقبا فرستاده است.

از زاویه دکترین، چین همچنان بر عدم استفاده نخستین (NFU) و بازدارندگی حداقلیِ مؤثر تأکید داشته است؛ اما گسترش کمی و کیفی سکوها—از افزایش تحرک در رکن زمینی تا بردهای بلندِ دریایی و افزودن جزء هوایی—به آن معناست که حداقلِ مؤثر امروز، از نظر ظرفیتِ بقا و تنوع ابزار، به مراتب قدرتمندتر از یک دهه پیش است. با ورود سامانه های جدید، پیام رسانی بحران (به ویژه با جزء هوایی و گشت های احتمالی) ابزارهای دیپلماتیک-نظامی تازه ای در اختیار پکن قرار می دهد و در سناریوهای رقابت قدرت های بزرگ، به ارتقای آستانه های بازدارندگی کمک می کند—همان برداشتی که در تحلیل های روزِ رژه نیز انعکاس یافت.

به طور جمع بندی، رونمایی هم زمان از JL-3 (دریاپرتاب)، DF-61/DF-31BJ/DF-5C (زمین پرتاب) و یک موشک هواپرتاب دوربرد به نام JL-1، نشان می دهد چین می خواهد کارت هسته ای خود را نه فقط در بُعد موجودی، بلکه در بُعد تنوع سکو، انعطاف عملیاتی و بقاپذیری ارتقا دهد. پرسش های فنیِ حل نشده کم نیست—از مشخصات دقیق JL-1 و نرخ استقرار تا الگوهای گشت SSBN و یکپارچگی فرماندهی و کنترل—اما حتی با این ابهامات، پیام استراتژیک رژه روشن بود: مثلث هسته ای چین دیگر صرفاً ظرفیت بالقوه نیست، بلکه یک سازه عملیاتیِ آشکار است که برای بازدارندگی در برابر هر مداخله ای در محیط پیرامونی، به ویژه بحران های پیرامون تایوان و غرب اقیانوس آرام، طراحی و به نمایش گذاشته شد.