بورس تهران بالاخره پس از پنج هفته ریزش، رشد هفتگی را ثبت کرد. کارشناسان معتقدند ادامه مسیر صعودی بازار وابسته به بهبود ارزش معاملات است. اگر تقاضای خرد جدید وارد شود، شاخص ها توان صعود دارند؛ در غیر این صورت، احتمال بازگشت فشار فروش همچنان بر سر بازار سنگینی می کند.

به گزارش دنیای اقتصاد، بازار سرمایه پس از 5 هفته متوالی ریزش، هفته جاری را با سبزپوشی پشت سر گذاشت. پس از سرخ پوشی بازار در روز شنبه، از روز یکشنبه بازار جان دوباره ای گرفت و روند مثبتی را تا انتهای هفته سپری کرد. به دنبال صعود در روزهای گذشته محدوده کلیدی 2 میلیون و 500 هزار واحدی که هفته های اخیر از دست رفته بود، بازپس گرفته شد.

با توجه به اینکه بازار به لحاظ بنیادی در محدوده های ارزنده ای قرار گرفته است، به طوری که ارزش دلاری بازار پس از افت به محدوده 78 میلیارد دلاری پتانسیل مطلوبی از ارزندگی بازار را با وجود ریسک های گوناگون نوید می داد. با این وجود همچنان سایه سنگین ریسک های گوناگون بر سر بازار وجود دارد و در صورتی که اتمسفری از مذاکرات بین المللی به بازارها مخابره شود، می توان روند فعلی را ادامه دار دانست. در این میان توجه به ارزش معاملات روز شنبه اهمیت ویژه دارد. در صورتی که روز شنبه ارزش معاملات رشد محسوسی داشته باشد می توان نسبت به بهبود نسبی بازار امیدوار بود.

دماسنج اصلی تالار شیشه ای روز چهارشنبه با افزایش ارتفاع 1.87 درصدی روبه رو شد و در نهایت روز معاملاتی را در محدوده 2 میلیون و 523 هزار واحدی به پایان رساند. این در حالی است که بازدهی هفتگی شاخص کل پس از 5 هفته مثبت شد و به 3.8 درصد رسید. در این بین نماگر هموزن نیز روز چهارشنبه با رشد ارتفاع 1.06 درصدی مواجه و در نهایت در سطح 773 هزار و 500 واحدی قرار گرفت.

از سوی دیگر شاخص کل فرابورس نیز که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، همسو با سایر نماگرها حدود 0.57 درصد سبزپوش بود و روز چهارشنبه را در سطح 23 هزار و 322 واحدی به اتمام رساند. ارزش معاملات خرد روز چهارشنبه بازار سرمایه که شامل سهام، حق تقدم و صندوق های سهامی بازار می شود مقدار 5 هزار و 23 میلیارد تومانی را ثبت کرده است که نسبت به روز سه شنبه حدود 35 درصد رشد داشته است. از طرفی حدود 640 میلیارد تومان نقدینگی نیز روز چهارشنبه به بازار تزریق شده است.

سعید مشکات، کارشناس بازار سرمایه در خصوص وضعیت روز گذشته بازار عنوان کرد: بورس تهران در روزهای اخیر شاهد بهبود نسبی شرایط بوده و عوامل مختلفی در این تغییر نقش داشتند. در ماه های اخیر بازار در سایه ریسک های گوناگون ریزش ناامیدکننده ای داشته است. به طوری که ارزش دلاری حدودی 84 میلیارد دلاری فعلی بازار بسیار پایین تر از دوران اوج و حتی متعادل است.

در این میان بررسی ها از منظر تکنیکال نیز احتمال بازگشت بازار بر ریل صعودی را نشان می دادند. البته باید عنوان کرد در محدوده 2 میلیون و 500 هزار تا 2 میلیون و 600هزار واحدی، مقاومت مهمی وجود دارد که مشابه سطوح شاخصی سال 1402 است. در صورت عبور بازار از این سطوح، می توان به بهبود وضعیت بازار نگاه عمیق تری انداخت. عبور از این سطوح می تواند روند بازار را تغییر دهد. همچنین صندوق های اهرمی در ماه های گذشته به دلیل تنش های بین المللی وضعیت مناسبی نداشتند، اما امید به بهبود آنها وجود دارد.

در صورت بازگشت بازار عمومی و عبور شاخص از سطوح فعلی، این صندوق ها می توانند منتفع شوند. همچنین به لحاظ بررسی نسبت های بازاری، زمانی که نسبت P/E تحلیلی به حوالی 5 می رسید، کف بازار آنجا بسته می شد. در شرایط فعلی نیز به نظر می رسد بازار به کف خود رسیده است.

از سوی دیگر به لحاظ بررسی P/E ttm حوالی 5تا6 واحد بازار اصطلاحا به کف می رسید و بهبود بازار بارز می شد. بنابراین بازار به لحاظ بنیادی در شرایط مناسبی قرار دارد. به لحاظ ارزش دلاری، بازار در 14 سال گذشته در دو مقطع سال های 91 و 97 کمترین میزان ارزش دلاری را به ثبت رسانده بود.

در سال 91، با جهش دلار از هزار تومان به حدود 4 هزار تومان در مدت کوتاه، ارزش بازار به حدود 40 تا 50 میلیارد دلار رسیده بود. سال 97 نیز با افزایش نرخ ارز از 3 هزار تومان به حدود 18 هزار تومان شرایط مشابهی برای ارزش دلاری رخ داد. در ماه های گذشته نیز به دلیل بروز ریسک های گوناگون، ارزش دلاری بازار به پایین تر از 80 میلیارد دلار رسید.

مشکات ادامه داد: موضوع فعال سازی مکانیسم ماشه که در روزهای اخیر مطرح بوده و از تب و تاب آن در هفته جاری کاسته شده نیز می تواند در روند بلندمدت بازار تاثیرگذار باشد. در صورت فعال سازی احتمالی آن، اثری دولبه بر بازار ظاهر خواهد شد. به دلیل افزایش ریسک ها ابتدا نقدینگی به سمت دارایی های کم ریسک روانه خواهد شد. از سوی دیگر نرخ ارز افزایش پیدا می کند و به تبع آن این افزایش می تواند موجب افزایش قیمت دلار توافقی تا 50 درصد نسبت به مقطع فعلی باشد و بازار متناسب با آن رشد کند.

مشکات در پایان تاکید کرد: پیش بینی برای روزهای آینده و تا پایان شهریورماه دشوار است و نمی توان به طور قطعی اظهارنظر مشخصی ارائه داد. با این حال محتمل است بازار مرحله رشدی را آغاز کند. تحلیل پیچیدگی های بورس تهران در شرایط فعلی نشان می دهد عوامل اقتصادی، ارزی و ژئوپلیتیک نقش کلیدی دارند. سرمایه گذاران باید با احتیاط عمل کنند و به تحلیل های تکنیکال و بنیادی توجه ویژه داشته باشند.

عرفان کاظم زاده، کارشناس بازار سرمایه نیز پیرامون روند روزهای اخیر بازار گفت: بازار سرمایه در روزهای اخیر پس از تعطیلات میان هفته، نشانه هایی از تحرک مثبت را به نمایش گذاشته است. معاملات با حضور پررنگ خریداران همراه بوده و برخی سهام بازدهی مطلوبی را ثبت کردند. با این وجود باید اظهار کرد تا زمانی که شرایط سیاسی کشور به ثبات نرسد، انتظار شکل گیری یک رالی بلندمدت در بازار سرمایه دور از ذهن است.

سایه سنگین مسائلی مانند احتمال بازگشت مکانیسم ماشه (اسنپ بک) و مذاکرات پیچیده با کشورهای غربی، مانند آمریکا و اروپا، همچنان بر اقتصاد ایران سنگینی می کند. این بلاتکلیفی سیاسی، سرمایه گذاران را در حالت انتظار نگه داشته و مانع از تصمیم گیری های جسورانه در بازار شده است. از این رو تا زمانی که تکلیف سناریوهای سیاسی مشخص نشود، بازار نمی تواند مسیر مشخصی را در پیش بگیرد.

در صورتی که سناریوهای نامطلوب، مانند تشدید تحریم ها رخ دهد، باید منتظر تاثیرات منفی آن بر اقتصاد و بازار بود. از سوی دیگر، در صورتی که گشایشی در مذاکرات حاصل شود، می توان به صعود پایدار بازار امیدوار بود. اما در شرایط کنونی، به نظر می رسد بازار در هفته های آینده در بهترین حالت، متعادل و شاید با گرایش مثبت حرکت کند.

کاظم زاده افزود: صنایع مختلف در ایران همچنان با چالش های ساختاری مانند ناترازی اقتصادی و نرخ بالای تامین مالی دست وپنجه نرم می کنند. با این حال، برخی شرکت ها پس از تنش های اخیر، عملکردی بهتر از انتظار داشتند. برخلاف پیش بینی ها مبنی بر افت شدید تولید و فروش، بسیاری از شرکت ها توانستند سطوح تولید و فروش خود را به قبل از بحران بازگردانند یا حتی فراتر از آن عمل کنند.

این موضوع می تواند نویدبخش گزارش های مالی قوی در ماه های آینده باشد. با این وجود، رکود اقتصادی همچنان یک چالش کلیدی برای صنایع محسوب می شود. نرخ بالای تامین مالی، هزینه های تولید را افزایش داده و حاشیه سود شرکت ها را تحت فشار قرار داده است. در این شرایط بازار سرمایه به نقطه ای رسیده که سرمایه گذاری در سهام برخی شرکت ها با نسبت قیمت به درآمد (P/E) پایین، تفاوت چندانی با سرمایه گذاری در صندوق های درآمد ثابت ندارد. یکی از نکات قابل توجه در بازار کنونی، کاهش قابل توجه ارزش سهام برخی از شرکت ها است که نسبت P/E آنها را به سطوحی مانند 3 رسانده است. این موضوع موجب شده سرمایه گذاری در برخی سهام، از نظر بازدهی، شباهت زیادی به صندوق های درآمد ثابت پیدا کند.

این مقایسه نشان دهنده عمق افت بازار، از منظر ریالی و دلاری است. با این حال، برخی سرمایه گذاران معتقد هستند که این ارزش گذاری پایین می تواند فرصت هایی برای سرمایه گذاران بلندمدت ایجاد کند، به ویژه در صورتی که گشایش های سیاسی و اقتصادی در آینده رخ دهد. همچنین یکی از نگرانی های اصلی بازار، احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه است که می تواند درآمدهای ارزی کشور را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.

با توجه به اطلاعات موجود، خوش بینی نسبت به رفع این تهدید در کوتاه مدت اندک است. با توجه به شرایط کنونی، انتظار می رود بازار سرمایه در هفته های آینده در یک وضعیت متعادل باقی بماند. عملکرد بهتر از انتظار برخی شرکت ها، به ویژه در بخش تولید و فروش، می تواند اعتماد سرمایه گذاران را تا حدی تقویت کند، اما رفع بلاتکلیفی های سیاسی و اقتصادی همچنان کلید اصلی برای حرکت بازار به سمت یک روند صعودی پایدار است.