روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله خود نوشت: جمهوری اسلامی ایران از دوران 10ساله اشغال افغانستان توسط ارتش سرخ شوروی (1358 تا 1368) همواره پذیرای مردم این کشور بود و آنان، اعم از احزاب سیاسی و مردم عادی، در ایران مورد تکریم بودند.

بعد از خروج ارتش سرخ شوروی از افغانستان در اواخر دهه 1360 و تشکیل دولت مجاهدین افغان در این کشور، جمهوری اسلامی ایران به دولت اسلامی افغانستان که توسط مجاهدین افغان تشکیل شده بود کمک های زیادی کرد. اتباع افغانستانی که در دوران اشغال کشورشان توسط شوروی، به ایران پناه آورده بودند به کشور خود برگشتند و تلاش برای عمران و آبادانی آن را برعهده گرفتند. در این میان، تحصیل کرده های دانشگاهی که در دهه 1360 در دانشگاه های ایران به مدارج عالی علمی رسیده بودند، توانستند نقش مهمی در پیشرفت کشورشان ایفا کنند.

ظهور گروه تروریستی طالبان در اواخر دهه 1370 و کودتای خونین آنان علیه دولت مجاهدین افغان که به سلطه این گروه به مدت 5 سال بر افغانستان منجر شد، بار دیگر اتباع افغان را به کشورهای همسایه ازجمله ایران گسیل داشت. این بار نیز مردم ایران از پناهندگان افغانستانی به گرمی استقبال و پذیرایی کردند.

در سال 1380 با انفجار برج های دوقلوی نیویورک، آمریکا به افغانستان حمله کرد، آن را به اشغال نظامی خود درآورد و به سلطه طالبان بر این کشور پایان داد. این اشغال 20 سال طول کشید تا اینکه در 24 مرداد سال 1400 براساس تبانی گروه تروریستی طالبان با آمریکا دولت جمهوری افغانستان به ریاست اشرف غنی سقوط کرد و طالبان به کمک آمریکا بار دیگر بر افغانستان مسلط شد که تاکنون ادامه دارد و اکنون چهارمین سالگرد این سلطه ننگین را پشت سر گذاشته است.

این بار طالبان با ظاهری فریبنده مدعی شد که در سیاست های خود تجدید نظر کرده و تعدیل شده است و حتی ادعای مبارزه با آمریکا را نیز چاشنی این ظاهرسازی قرار داد. متأسفانه مسئولین جمهوری اسلامی نیز فریب این ادعای دروغین را خوردند و بنا را بر همکاری با طالبان گذاشتند و به خواسته مردم افغانستان که طالبان را قبول ندارند اعتنایی نکردند.

این گروه متحجر و دست نشانده آمریکا، بدون آنکه از مردم نظر بخواهد و در یک انتخابات از مردم دعوت کند برای تعیین دولت به پای صندوق های رأی بروند، خود را حاکم افغانستان دانست، قانون اساسی را کنار گذاشت و با تعیین یک حاکم تحت عنوان خلیفه، همه چیز را به فرمان او وابسته کرد. چنین حکومتی که در جهت عکس خواسته مردم قرار دارد، از دولت جمهوری اسلامی ایران امتیازات زیادی گرفت در حالی که به هیچیک از حقوق قانونی مردم ایران تن نداد حتی با غصب حقابه ایران از هیرمند و هریرود ظلم بزرگی به مردم شرق کشورمان کرد.

آنچه در این میان تأسفبارتر است اینست که افرادی از مسئولین کشورمان راه را برای ورود میلیون ها نفر از اتباع افغانستانی باز و برای آن ها تسهیلاتی فراهم کردند که توانستند بیش از 10 درصد امکانات کشورمان را به خود اختصاص دهند و در مواردی حتی اکثریت ساکنان بعضی مناطق را تشکیل دهند. در این زمینه سخنان استاندار تهران بسیار قابل تأمل است و عمق فاجعه را نشان می دهد.

او می گوید: در حوزه کالاهای اساسی ازجمله برنج، روغن و حتی صف ها نانوایی، بخش قابل توجهی از یارانه ها به صورت ناخواسته به جمعیت اتباع خارجی تخصیص پیدا می کند، به گونه ای که این میزان یارانه از کل اعتبارات استان تهران هم فراتر رفته است. جمعیتی معادل چند استان کشور از اتباع خارجی در تهران ساکن هستند. همین موضوع موجب افزایش مصرف آب، برق و نان و همچنین فشار بر حوزه آموزشی شده است.

در بخش آموزش و پرورش با اینکه طبق گفته مسئولین وزارت مربوطه مشکل کمبود کلاس درس حاد است، حدود 6 هزار کلاس درس در اختیار دانش آموزان اتباع خارجی قرار دارد. جنگ تحمیلی 12 روزه به کشف توطئه هایی منجر شد که مسئولان را به اخراج اتباع غیرمجاز افغانی مصمم کرد. با این اقدام، طبق گزارش های رسمی تاکنون در بخش برنج و روغن و کالاهای اساسی و برق و آب شاهد کاهش مصرف بوده ایم.

این کاهش نشان می دهد حضور اتباع در کشورمان همانطور که وزیر کشور دولت چهاردهم بارها گفت، خارج از مقدورات بوده و اجازه ورود دادن به این تعداد زیاد اتباع خارجی اقدامی غیرطبیعی بود. در زمینه مصرف نان هم به گفته، وزیر کشور، با رد مرز بیش از یک میلیون و صد هزار اتباع افغانستانی به کشورشان تاکنون 6 درصد تراکنش نان کاهش یافته است. براساس آمار اعلامی در سال 1403، روزانه 8/5 میلیون تراکنش خرید نان ثبت می شد که 6 درصد معادل بیش از 550 هزار تراکنش است و با توجه به آنکه افغان ها به مراتب بیشتر نان مصرف می کردند، رقم صرفه جویی از این رقم مشتمل بر میلیون ها نان یارانه در روز بوده است.

ازجمله نکات قابل تأمل، مشکلی است که حضور بی رویه اتباع در زمینه مسکن برای کشور به وجود آورد. براساس آمار ارائه شده توسط اتحادیه مشاوران املاک، اخیراً با ایجاد موج بازگشت افغان ها به کشور خودشان، عرضه مسکن استیجاری در کلانشهرها ازجمله تهران افزایش یافته و این مسأله منجر به آرامش نسبی در این بازار شده است بطوری که پس از خروج اتباع در برخی مناطق جنوبی تهران عرضه مسکن بر تقاضا پیشی گرفته است.

امنیت نیز از موضوعات مهمی است که در 4 سال اخیر به علت ورود بی رویه اتباع غیرمجاز و حضور بی حساب و کتاب آن ها در ایران دچار آسیب های جدی شد و طبق اعلام رسمی مسئولین امنیتی بعد از آغاز اخراج آنان، آمار ناامنی کاهش یافته است. این موضوع که به ویژه در شرایط حساس کنونی برای کشورمان بسیار مهم است باید عامل شتاب دهنده روند اخراج اتباع باشد تا راه را برای رسیدن کشور به امنیت پایدار هموار نماید.

نکته بسیار مهم اینست که مسئولان نباید تحت تأثیر افراد و جریان هایی که با بهانه های مختلف تلاش می کنند روند اخراج اتباع را متوقف کنند قرار گیرند. خوشبینانه ترین نگاه اینست که این افراد و جریان ها از عوارض منفی حضور انبوه اتباع آگاه نیستند و صرفاً با تکیه بر احساسات نظر می دهند. مسئولان نظام باید علاوه بر تسریع در روند اخراج اتباع، پرونده ای برای آن دسته از مسئولین که با تصمیمات و اقدامات غلط باعث ورود و ماندگاری میلیون ها اتباع افغانی در کشور شدند و اینهمه ضربه اقتضادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی به ایران وارد کردند باز کنند و آن ها را محاکمه و مجازات نمایند.

در سرتاسر جهان نمی توان کشوری را پیدا کرد که بیش از 12 درصد جمعیتش را اتباع یک کشور دیگر تشکیل دهند و مسبب اینهمه عوارض منفی شوند که تا مدت ها گریبان گیر جامعه خواهد بود. این، یک اقدام طبیعی نبود و به همین دلیل باید با دقت و قاطعیت مورد بررسی قرار گیرد و با عوامل پدیدآورنده آن برخورد شود.