فرارو- ادعای اینفلوئنسرهای اینستاگرامی درباره آربیتراژ طلا بین ایران و ترکیه را در بهترین حالت می توان تبلیغی ضعیف برای رویای یک شبه پولدار شدن دانست.

به گزارش فرارو؛ در روزهایی که قیمت اونس از مرز 4250 دلار عبور کرده و قیمت هر گرم طلای 18 عیار در بازار ایران حول و حوش 11 میلیون تومان است، موجی از تبلیغات در فضای مجازی، به خصوص اینستاگرام، به راه افتاده که مردم را تشویق می کند با خرید طلا از ایران، انتقال آن به ترکیه و فروشش سودی کلان به جیب بزنند. برخی از این صفحات حتی وعده می دهند با این کار می توان ظرف یک سال صاحبخانه شد! اما واقعیت چیست؟ آیا این روش که به آربیتراژ یا سوداگری از تفاوت قیمت ها شهرت دارد، آنقدر که به نظر می رسد ساده و سودآور است؟ آیا با وجود پیچیدگی های قانونی و تفاوت عیار طلای رایج در دو کشور، می توان با خیال راحت چمدان طلا بست و به ترکیه رفت؟ در این نوشته به تمام این سوالات جواب می دهیم.

اولین و مهم ترین سد در برابر کسانی که رؤیای ثروتمند شدن از این راه را در سر می پرورانند، قوانین سخت گیرانه خروج طلا از ایران است. تبلیغات اینستاگرامی عموماً این واقعیت را نادیده می گیرند که امکان خروج تجاری طلا برای افراد عادی تقریباً صفر است.

بر اساس قوانین گمرکی ایران، هر مسافر چه زن باشد و چه مرد، تنها مجاز است حداکثر تا 150 گرم زیورآلات شخصی از کشور خارج کند. منظور از زیورآلات شخصی طلاهایی است که جنبه تزیینی و مصرف شده دارند و فاقد بسته بندی تجاری هستند.

قانون اینجا به طور مشخص درباره انگشتر، گردنبند، دستبند، گوشواره یا النگو حرف می زند نه شمش و سکه یا حتی طلای آب شده.

از این نقطه نظر، خروج هرگونه سکه طلا (حتی یک عدد) و طلای خام (شمش یا آب شده) اکیداً ممنوع است و در صورت کشف طلای بیشتر از 150 گرم، مازاد آن توسط مأموران گمرک توقیف و فرد مشمول پیگرد قانونی خواهد شد.

ترکیه هم واردات فیزیکی طلا از سوی اشخاص معمولی را ممنوع می داند مگر اینکه مجوز گمرکی و مدارک مبدأ داشته باشند. در واقع، شما نمی توانید با چمدان پر از طلا وارد ترکیه شوید و انتظار داشته باشید مأمور گمرک لبخند بزند و خوش آمد بگوید. در بسیاری موارد، اگر مدارک مبدأ نداشته باشید، طلا توقیف و جریمه سنگین در انتظار شماست.

نکته: حتی اگر ترکیه با آغوش باز منتظر ورود طلاهای شما باشد قوانین ایران اجازه نمی دهد محموله تجاری کوچک (مثلاً یک کیلوگرمی) را به صورت قانونی از مرز خارج کنید. بنابراین، کل ایده خرید و فروش طلا در ترکیه تنها می تواند در مقیاس کوچک (در حد همان 150 گرم) انجام شود که آن هم با هدف کسب سود کلان و یک ساله اصلاً توجیه اقتصادی ندارد.

شما نمی توانید با چمدان پر از طلا وارد ترکیه شوید و انتظار داشته باشید مأمور گمرک خوش آمد بگوید

یکی از نکات فنی مهمی که در تبلیغات نادیده گرفته می شود، استانداردهای متفاوت عیار طلا در دو کشور است. این تفاوت مستقیماً بر قیمت فروش شما در بازار ترکیه تأثیر می گذارد.

استاندارد ساخت مصنوعات طلا در ایران 18 عیار است و برای این کار از طلا با خلوص 750 در 1000 استفاده می کنند. در ترکیه، استاندارد بازار عمدتاً 22 عیار (916) است و در بعضی مناطق طلای 24 عیار هم پیدا می شود. طلای 18 عیار در ترکیه وجود دارد اما به اندازه ایران رایج نیست.

پس وقتی شما طلای 18 عیار ایران را به ترکیه می برید و قصد فروش آن به یک طلافروش ترکیه ای را دارید، احتمالاً دو سناریوی جلوی رویتان می گذارند. یکی اینکه طلافروش، طلای شما را به عنوان طلای کهنه یا طلای آب کردنی خریداری کند. در این حالت، او ابتدا عیار آن را با دستگاه یا اسید تأیید خواهد کرد. سپس وزن خالص طلای شما را با قیمت لحظه ای طلای خام 18 عیار در ترکیه (بدون اجرت ساخت) محاسبه می کند.

در حالت دوم، طلای شما را با کسر اجرت ساخت خریداری می کنند. حتی گاهی مبلغی اضافی بابت ذوب و بازسازی از رقم کل کسر می شود که به شدت سود احتمالی را پایین می آورد.

نکته: اختلاف عیار ذاتا مانع فنی نیست اما باعث می شود شما طلای 18 عیار خود را در بازاری بفروشید که این عیار را استاندارد نمی داند. این امر به معنای کاهش قیمت خرید توسط طلافروش اهل ترکیه و در نتیجه، کاهش شدید سود مورد انتظار شماست.

حتی اگر بتوان موانع قانونی و فنی را نادیده گرفت، سود اقتصادی مورد ادعا در بیشتر موارد، یک توهم است. آربیتراژ طلا، نه برای افراد عادی بلکه فقط برای صادرکنندگان بزرگ و قانونی که مجوز بانک مرکزی دارند و در مقیاس تن فعالیت می کنند، سودآور است.

فرض کنید شما بیشترین مقدار مجاز یعنی 150 گرم طلا از ایران خارج می کنید و برای جلوگیری از توقیف، تنها 100 گرم آن را برای فروش در نظر می گیرید (به قیمت تقریبی 11 میلیون و 500 هزار تومان در هر گرم و ارزش کل یک میلیارد و 150 میلیون تومان)

یک هزینه ضروری در این حالت مثل خوره به جان سود شما می افتد. مورد اول اجرت ساخت و مالیات در ایران است که هنگام فروش مجدد از بین می رود. هزینه بلیط رفت و برگشت به استانبول، هزینه هتل، غذا، حمل ونقل و ... را هم حساب کنید.

حالا نوبت کسر ارزش هنگام فروش در ترکیه می رسد. طلافروش ترکیه ای طلای شما را با نرخ خام و با کسر هزینه ذوب و ضرر و زیان می خرد. در ادامه شما باید لیر را به دلار تبدیل کنید.

با کسر این هزینه ها، حتی اگر در لحظه خرید و فروش تفاوت قیمت قابل توجهی وجود داشته باشد، سود خالص باقی مانده از فروش 100 گرم طلا، در مقایسه با کل سرمایه در گردش، آنقدر ناچیز است که هزینه های سفر و ریسک قانونی را توجیه نمی کند. سود مورد انتظار شما برای خرید خانه ظرف یک سال، به سرعت به یک درآمد جزیی تبدیل می شود.

آربیتراژ واقعی طلا زمانی اتفاق می افتد که یک صادرکننده رسمی بتواند مقادیر زیاد (مثلاً 50 کیلوگرم) شمش طلا را با نرخ های ترجیحی دولتی (به عنوان پاداش صادرات) خریداری کند و بدون هزینه اجرت ساخت (چون شمش است) و با کارمزدهای بانکی پایین، در بازارهای جهانی (نه خرده فروشی های ترکیه) بفروشد. این فرآیند کاملاً با آن چه صفحات اینستاگرامی تبلیغ می کنند، متفاوت است و نیاز به مجوز رسمی و شبکه تجاری گسترده دارد.

اگر می خواهید به جای دنبال کردن تبلیغات فریبنده شبکه های اجتماعی، سرمایه گذاری در طلا را با کمک روش های قانونی و کم ریسک پیگیری کنید توصیه ما خرید شمش های معتبر داخلی، سکه های قانونی یا سرمایه گذاری در صندوق های طلا (ETF) است. این روش ها نمی توانند شما را یک شبه پولدار کنند اما ریسک توقیف سرمایه و درگیری با مراجع قانونی را هم ندارند.