اخیرا در یکی از برنامه های اینترنتی، مناظره ای میان احمد زیدآبادی، فعال سیاسی اصلاح طلب، و حمید رسایی، نماینده مجلس برگزار شد. گفت وگویی که به جای تبدیل شدن به فرصتی برای تضارب آرا و ارتقای فهم سیاسی جامعه، به جدلی پر از کنایه و ادبیات نامتعارف بدل شد.

به گزارش روزنامه خراسان، در بخشی از این مناظره، حمید رسایی برای اثبات ادعای خود درباره غرب گرایی دولت یازدهم از تشبیهی استفاده کرد که نه تنها سطح گفت وگو را پایین آورد، بلکه موجب واکنش منفی گسترده ای در فضای مجازی و فعالان سیاسی شد. رسایی گفته بود علاقه حسن روحانی به آمریکا مثل علاقه بچه به پستان مادرش است. چنین عباراتی علاوه بر این که با فرهنگ گفت وگوی سیاسی در تضاد است، عملاً اصل نقد را از محتوا تهی می کند و آن را به نزاعی کلامی و بی ثمر فرو می کاهد.

نقد دولت ها و سیاستمداران، اگر با واژه های دقیق و منطقی بیان شود، می تواند چراغ راه آینده باشد. اما هنگامی که نقد به توهین و تحقیر تبدیل می شود، نتیجه ای جز تشدید شکاف های اجتماعی ندارد. در مورد دولت حسن روحانی، دهه 1390 پر از تجربه های تلخ اقتصادی و سیاسی بود. از رکود و تورم تا ناکامی در برجام. اگر قرار است این دوران مورد نقد قرار گیرد، باید با زبانی فنی، مستند و اخلاقی انجام شود تا جامعه بتواند از اشتباهات گذشته درس بگیرد. اما وقتی نقد به ادبیاتی هیجانی و تحقیرآمیز آلوده می شود، افکار عمومی از اصل ماجرا منحرف شده و ناکارآمدی ها در سایه جنجال ها پنهان می مانند.

متأسفانه در سال های اخیر برخی چهره های سیاسی و رسانه ای تصور می کنند تند گفتن یعنی حق بودن. در حالی که سیاست در تراز انقلاب، یعنی نقد مودبانه برای جلوگیری از ایجاد جنجال و ارائه ایده برای آینده. ادبیات تند، فقط به تولید خشم و نفرت در جامعه می انجامد و فضای رسانه ای را از گفت وگو و اقناع تهی می کند. این همان چیزی است که دشمنان کشور برای تضعیف سرمایه اجتماعی ایران آرزو می کنند یعنی جامعه ای عصبانی، بی اعتماد و گرفتار در دو قطبی های بی پایان.

نقش رسانه ها در این میان تعیین کننده است. وقتی برنامه سازان به جای دعوت از کارشناسانی با ایده و راه حل برای آینده، کسانی را می آورند که تنها هنرشان جنجال آفرینی و تولید کلیپ های وایرال است، نتیجه ای جز تضعیف امر ملی ندارد. ما به مناظره نیاز داریم، اما نه مناظره ای برای تسویه حساب سیاسی، بلکه گفت وگویی که از دل آن فکر تازه و راه حل اجرایی بیرون بیاید. در این مناظره حتی طرف مقابل هم ایده ای برای آینده نداشت و تکرار حرف هایی بود که بارها و بارها در رسانه ها نقد شده است. زیدآبادی در این مناظره طوری صحبت می کرد که انگار در مسئله بین ایران و غرب، ایران خطاکار است.

جامعه ایران بیش از هر زمان دیگری نیازمند گفت وگویی عقلانی، اخلاقی و ملی است. نقد صریح لازم است، اما با حفظ حرمت وعدم تحریک و عصبانی کردن طرفداران طرف مقابل. زیرا وقتی نقدها تند شود، هیچ کس از این میدانِ جنجالی و بدون منطق برنده بیرون نمی آید. نه اصلاح طلب، نه اصولگرا، نه مردم.