غزل لطفی در اعتماد نوشت: ما هم سن اینها بودیم همه کارهای خانه را انجام می دادیم/ ما در سن این بچه ها، تابستان ها سر کار می رفتیم/ ما دبیرستانی که بودیم از خواهر و برادر کوچک ترمان مراقبت می کردیم و… .

جملات بالا بعضی موضوعات مورد بحث والدین نسل زدی ها است که هر بار دور هم جمع می شوند پیرامون آن صحبت می کنند و برخی از آن ها معتقدند نوجوانان فعلی اصلا مسوولیت پذیر نیستند و حتی از عهده امورات خودشان هم برنمی آیند. اما در نقطه مقابل، بعضی هم بر این باورند که نوجوان اصلا نباید خودش را درگیر این قبیل کارها یا فکرها بکند و فقط باید راحت طلبی بدون هیچ گونه مسوولیتی را اختیار کند.

اما واقعا نوجوان نسل زدی بی مسوولیت است؟ تعهد را نمی فهمد؟ در این رابطه بهترین راه برای اینکه به پاسخ ملموسی برسیم، این است که ابتدا دایره مسوولیت هایی که برای نوجوان مان تعریف کردیم را مشخص کنیم.

آیا از او انتظار داریم در نبود ما مدیریت خانه و خواهر و برادرش را برعهده بگیرد؟ آیا هنوز هم مثل دهه پنجاه و شصت، در فصل تابستان به دنبال حرفه ای هستیم که فرزندمان در عین حال که آن را به صورت تجربی می آموزد، درآمدی هم کسب کند؟ آیا فرزندان مان را کمک خرج خانواده می دانیم؟ اصلا آیا از مشکلات زندگی با او صحبت می کنیم؟ مثلا آیا فرزندمان می داند برای اینکه حقوق مان کفاف همه ماه را بدهد باید صرفه جویی کنیم یا فکر می کنیم بیان این مسائل روح و روانش را آزرده می کند؟

اینها برخی مسائلی هستند که رعایت یاعدم رعایت آن را در دایره مسوولیت پذیری یاعدم مسوولیت پذیری نسل زدی ها قرار داده ایم. اما مهم ترین نکته این است که ما فرزندمان را چطور تربیت کرده ایم؟ کدام موضوعات را به آن ها به عنوان فضیلت آموخته ایم؟ و مهم تر اینکه باید بدانیم و بپذیریم، ما همان را که کاشته ایم، درو می کنیم و مثلا نمی شود سالیان سال به فرزندمان گفته باشیم تو فقط درس بخوان، ما همه شرایط را برای تو فراهم می کنیم و حالا انتظار داشته باشیم که او درکی که ما می خواهیم از صرفه جویی و مشکلات معیشتی داشته باشد.

انتظارات باید در محدوده تربیت و آموزش باشد. بهتر است ابتدا آنچه به عنوان ارزش به فرزندمان آموخته ایم، مرور کنیم تا بتوانیم انگیزه های او را برای انجام یاعدم انجام کارهای گوناگون، تحلیل کنیم و همه چالش ها را هم به گردن تغییر نسل نیندازیم.

این نسل، تلاش می کند تا میان آنچه از خانه و والدین و مدرسه و معلمان آموخته و آنچه در دنیای وب دیده و شناخته، ارتباط برقرار کند و از میان آن، اهداف، علائق و آرزوهایش را بیرون بکشد. کوتاه و شفاف مطالباتش را بیان می کند و برای تحقق آن ها انرژی فراوانی صرف می کند. نوجوان نسل زدی، تعامل را به خوبی می فهمد و برای هم فکری با والدین و معلمینش به عنوان اولین بزرگ ترهایی که با آن ها وارد گفت و شنود جدی شده است، علاقه نشان می دهد، اما تحدید را تحمل نمی کند و برای هر قانون و مقرراتی که برایش وضع می شود، دلیل قانع کننده می خواهد و اگرهایش بسیار است و برای سوال هایش هم پاسخ در خور می خواهد و با جواب های دم دستی راضی نمی شود.

با درنظر گرفتن مجموعه عواملی که گفته شد این طور نتیجه گیری می شود که ابتدا باید معیار و عیار مسوولیت پذیری مشخص شود، سپس به قضاوت نوجوانان نسل زدی بپردازیم.