فرارو خاویر سی. هرناندز، رییس دفتر نیویورک تایمز در توکیو

به نقل از روزنامه نیویورک تایمز، سانائه تاکایچی، نخستین زنی که بر صندلی نخست وزیری ژاپن تکیه زده است، هنوز فرصت دیدار با دونالد ترامپ را نیافته است. او نه از گلف خوشش می آید، ورزشی که رییس جمهور آمریکا به آن دلبسته است و نه ذائقه ای مشابه او در همبرگر خوردن دارد. با این همه، در آستانه ورود رسمی ترامپ به توکیو در روز دوشنبه، تاکایچی برگه ای در اختیار دارد که می تواند روابط دو کشور را در مسیری تازه قرار دهد. آن برگه، میراث سیاسی و عاطفی شینزو آبه، نخست وزیر فقید ژاپن است. آبه، که در سال 2022 ترور شد، نه تنها راهنمای سیاسی تاکایچی بود، بلکه پلی میان واشنگتن و توکیو در دوران پرتنش ترامپ ایجاد کرد. او از معدود رهبران جهانی بود که توانست با سیاست ورزی به دل ترامپ راه یابد و رابطه ای شخصی و استثنایی با او برقرار کند.

به گفتهٔ میرا رَپ-هوپر، تحلیلگر ارشد گروه آسیا گروپ ، سانائه تاکایچی تلاش می کند با تکیه بر میراث سیاسی شینزو آبه، خود را به عنوان چهره ای وفادار و قابل اعتماد برای دونالد ترامپ معرفی کند؛ زنی که او در آسیا می تواند رویش حساب کند. تاکایچی اکنون در تلاش است تا ترامپ را به بازسازی اتحاد دیرینه و امنیتی میان واشنگتن و توکیو ترغیب کند و همکاری های دو کشور را در برابر گسترش نفوذ چین در آسیا گسترش دهد. او همچنین قصد دارد بر نقش نظارتی ژاپن بر صندوق عظیم 550 میلیارد دلاری که قرار است در ایالات متحده سرمایه گذاری شود، تأکید کند تا جایگاه کشورش را در معادلات اقتصادی و امنیتی منطقه تقویت نماید.

دونالد ترامپ تلاش می کند همچنان نفوذ خود را بر تصمیم گیری دربارهٔ نحوهٔ هزینه کرد سرمایه های ژاپنی در ایالات متحده حفظ کند. انتظار می رود او از سانائه تاکایچی نیز بخواهد سرعت افزایش بودجهٔ دفاعی ژاپن را بالا ببرد، هرچند توکیو پیش تر برنامه ای برای دو برابر کردن بودجهٔ نظامی خود اعلام کرده است. تاکایچی، که به عنوان سیاستمداری محافظه کار و سرسخت شناخته می شود، از نگاه بسیاری از ناظران بهترین امید ژاپن برای برقراری رابطه ای سازنده با ترامپ و مهار رویکردهای غیرقابل پیش بینی او به شمار می آید.

به گفتهٔ شینسوکه جی. سوگی یاما، سفیر پیشین ژاپن در واشنگتن، تاکایچی که در رقابت ناموفق رهبری حزب در سال 2021 از حمایت شینزو آبه برخوردار بود، اکنون یک فرصت طلایی برای بازتعریف روابط میان توکیو و واشنگتن در اختیار دارد. او می گوید تاکایچی به دقت مطالعه کرده است که نخست وزیر آبه چگونه با ترامپ تعامل می کرد و از آن تجربه ها درس های بسیاری آموخته است. سوگی یاما باور دارد اگر تاکایچی و ترامپ دربارهٔ نقش و میراث شینزو آبه گفت وگو کنند، بعید است در هیچ زمینه ای با یکدیگر دچار اختلاف شوند.

شینزو آبه در دوران زمامداری خود به عنوان استاد هنر تعامل با دونالد ترامپ شناخته می شد. او هنگام سفر ترامپ به ژاپن با شکوهی کم سابقه از او استقبال کرد، وی را به تماشای مسابقات کشتی سومو برد و نخستین رهبر خارجی بود که زمینه دیدار ترامپ با امپراتور تازه تاج گذاری کرده ژاپن را فراهم کرد. اکنون، پس از چند سال، ترامپ بار دیگر به توکیو بازمی گردد؛ روز دوشنبه با امپراتور ناروهیتو دیدار خواهد کرد و روز سه شنبه در کاخ آکاساکا با سانائه تاکایچی، نخست وزیر جدید ژاپن ناهار خواهد خورد. او همچنین در پایگاه دریایی نزدیک پایتخت، در جمع نیروهای آمریکایی که شمارشان در ژاپن به بیش از پنجاه هزار نفر می رسد، سخنرانی خواهد کرد.

سانائه تاکایچی، همانند استاد سیاسی اش آبه، باور دارد که ژاپن باید پس از دهه ها صلح طلبی، از قید محدودیت های نظامی رهایی یابد و نقشی فعال تر در معادلات امنیتی جهان ایفا کند. او با شتابی محسوس تلاش می کند وفاداری خود را به ترامپ نشان دهد؛ رییس جمهوری که همواره متحدان واشنگتن را به افزایش بودجه های دفاعی فراخوانده است. روز جمعه، تاکایچی اعلام کرد که ژاپن تا بهار آینده دو درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به امور دفاعی اختصاص خواهد داد.

میراث سیاست های انزواگرایانهٔ دونالد ترامپ در برابر متحدان آمریکا هنوز سایه ای سنگین بر سیاست خارجی ژاپن انداخته است. توکیو که هم زمان با تهدیدهای فزایندهٔ چین، کره شمالی و روسیه روبه روست، تلاش می کند بار دیگر از حمایت قاطع واشنگتن اطمینان یابد. در دیدار پیش ِ رو با ترامپ، سانائه تاکایچی قصد دارد موضوع نظامی سازی گستردهٔ چین در دریای جنوبی را در صدر گفت وگوها قرار دهد. او از حامیان پرشور تایوان به شمار می آید و در بهار گذشته با رییس جمهور این جزیره دیدار کرد تا بر ضرورت تقویت همکاری های امنیتی دو طرف تأکید کند. در همین حال، نشانه هایی از سردی در روابط میان پکن و توکیو آشکار شده است. شی جین پینگ پس از پیروزی تاکایچی در انتخابات، هیچ تبریک علنی ای به او نگفت و همین رفتار، نشانه ای روشن از چالش های جدید در مناسبات شرق آسیا به ویژه میان دو قدرت رقیب منطقه ای محسوب می شود.

جفری دبلیو. هورنونگ، کارشناس برجستهٔ امور ژاپن در اندیشکدهٔ رَند در واشنگتن، بر این باور است که سانائه تاکایچی در دیدار پیشِ رو با دونالد ترامپ به دنبال اطمینان یافتن از تداوم تعهد آمریکا به امنیت تایوان خواهد بود. او می گوید: مقامات ژاپنی می خواهند بدانند راهبرد واقعی ایالات متحده در منطقهٔ هند-اقیانوس آرام چیست و تا کجا حاضر است در برابر چین بایستد.

در محور اقتصادی، توافق تجاری میان ژاپن و آمریکا در صدر دستور کار ترامپ قرار دارد. ژاپن در ماه ژوییه، در ازای تزریق 550 میلیارد دلار سرمایه به اقتصاد آمریکا، با تعرفه ای 15 درصدی بر صادرات خود موافقت کرد؛ تعرفه ای که از تهدید اولیهٔ واشنگتن نرم تر بود. اکنون دو طرف در حال گفت وگو دربارهٔ نحوهٔ تخصیص این مبلغ در قالب سرمایه گذاری ها، وام ها و تضمین های مالی هستند.

با این حال، فراتر از مسائل اقتصادی، تاکایچی تلاش می کند رابطه ای ماندگار و شخصی با ترامپ بسازد؛ رابطه ای در سبک و سیاق شینزو آبه، نخست وزیر فقیدی که توانست با رییس جمهور جنجالی آمریکا پیوندی کم سابقه برقرار کند. تاکایچی امیدوار است با تکیه بر همان الگو، جایگاه ژاپن را در سیاست آمریکا تثبیت کند و صدای توکیو را در تصمیمات واشنگتن پررنگ تر سازد.

اما در پس این تلاش ها، سایه ای از نگرانی دیده می شود. برخی تحلیل گران هشدار می دهند که اگر روابط ترامپ و شی جین پینگ بیش از حد گرم شود، ژاپن در موقعیتی دشوار قرار خواهد گرفت. قرار است این دو رهبر در پایان هفته در کرهٔ جنوبی دیدار کنند. به گفتهٔ میرا رَپ-هوپر، مقام پیشین دولت بایدن، بزرگ ترین دغدغهٔ تاکایچی احتمالاً این است که دیدار ترامپ و شی بیش از حد خوب پیش برود. اگر روابط واشنگتن و پکن به شکلی بی سابقه بهبود یابد، توکیو با معمایی پیچیده روبه رو خواهد شد: چگونه باید با چین تعامل کند، در حالی که آمریکا مسیر تازه ای در پیش گرفته است؟