با پایان یافتن مهلت ثبت نام در آخرین طرح فروش ایران خودرو در ساعت 20:00 روز سه شنبه، ششم آبان ماه 1404، آمارهای اولیه حاکی از رقابتی بسیار فشرده و تداوم تقاضای انبوه در بازار خودروی کشور است. آمار رسمی منتشر شده نشان می دهد که تعداد شرکت کنندگان نهایی از مرز 4 میلیون نفر عبور کرده است که بار دیگر گواهی بر شکاف عمیق میان عرضه و تقاضا در بازار خودروهای داخلی است.

به گزارش خودرو بانک، بر اساس داده های رسمی اعلام شده تا پایان مهلت ثبت نام، مجموعاً 4 میلیون و 600 هزار و 280 کد رهگیری توسط سامانه فروش ایران خودرو صادر شده است. با این حال، آمار حائز اهمیت، تعداد نهایی افراد شرکت کننده در این فرآیند است که رقم 4 میلیون و 78 هزار نفر را نشان می دهد.

این اختلاف قابل توجه (522,280) میان تعداد کدهای رهگیری و تعداد ثبت نام کنندگان نهایی، ناشی از انصراف بخشی از متقاضیان پس از ثبت نام اولیه و یا انتخاب مجدد خودرو توسط آن ها در طول بازه زمانی ثبت نام بوده است. این پدیده می تواند نشان دهنده تردید در انتخاب نهایی یا تلاش برای تغییر استراتژی در مواجهه با خودروهای عرضه شده باشد. در ادامه، جدول آماری این دوره از ثبت نام ارائه شده است:

رقم 4.078 میلیون متقاضی، بیش از آنکه یک آمار فروش باشد، نشانه ای واضح از تقاضای انباشته و عظیم در بازار خودروی ایران است. اگرچه تعداد دقیق خودروهای عرضه شده در این طرح مشخص نیست، اما با رجوع به سوابق طرح های پیشین، واضح است که عرضه، کسری بسیار ناچیز از این میزان تقاضا خواهد بود.

این عدم تعادل شدید، فرآیند خرید خودرو از کارخانه را عملاً به یک بخت آزمایی با شانس موفقیت بسیار پایین تبدیل کرده است. از دیدگاه تحلیلی، نیروی محرکه اصلی این هجوم گسترده، اختلاف قیمت فاحش میان نرخ مصوب کارخانه و قیمت خودرو در بازار آزاد است.

تا زمانی که این شکاف قیمتی قابل توجه پابرجا باشد، تداوم این سطح از تقاضا در هر طرح فروش آتی، قابل پیش بینی خواهد بود. به عنوان یک نقطه ضعف بالقوه در این فرآیند، مدیریت این حجم از تقاضا، فشار فنی و لجستیکی سنگینی را بر زیرساخت های فناوری اطلاعات و همچنین فرآیندهای راستی آزمایی خودروساز تحمیل می کند.

نکته بسیار مهمی که باید در نظر داشت، اولیه بودن آمار 4.078 میلیون نفری است. همانطور که در اطلاعیه رسمی نیز اشاره شده، این آمار نهایی نیست و پس از پایان فرآیند، ممکن است دستخوش تغییر شود.

مرحله بعدی، فرآیند پایش یا راستی آزمایی متقاضیان است. در این مرحله، اطلاعات ثبت نام کنندگان با پایگاه های داده نهادهای مختلف (مانند ثبت احوال، پلیس راهور و...) تطبیق داده می شود تا افراد فاقد صلاحیت (مانند دارندگان پلاک فعال انتظامی، افرادی که در 48 ماه گذشته از خودروسازان خرید کرده اند یا سایر محدودیت های قانونی) شناسایی و از لیست نهایی حذف شوند.

بنابراین، تعداد نهایی افرادی که واجد شرایط شرکت در قرعه کشی خواهند بود، قطعاً از آمار فعلی کمتر خواهد بود. بازار اکنون در انتظار اعلام آمار نهایی واجدین شرایط و سپس تاریخ برگزاری مراسم قرعه کشی از سوی ایران خودرو خواهد بود.