فرارو سخنگوی سپاه پاسداران در برنامه ماجرای جنگ که از سوی سازمان تبلیغات اسلامی ساخته می شود، چند نکته درباره جریان جنگ 12 روزه و تحولات پس از 7 اکتبر که مربوط به ایران بود، صحبت کرد.

به گزارش فرارو، صحبت های سردار نایینی با توجه به این که در حال حاضر مسئولیت دارد و مقام پیشین محسوب نمی شود، بیشتر مورد توجه قرار گرفت. به خصوص این که او به عنوان سخنگوی سپاه، برخی مسائل پیشین مطرح شده از سوی چهره های مختلف سیاسی و نظامی در پاسخ به انتقادات جریان تندروی داخلی درباره تعلل در پاسخ به حملات اسراییل و آنچه آن ها کارشکنی می نامیدند را نیز پاسخ داد. چهار نکته درباره این صحبت ها وجود دارد.

عملیات وعده صادق که پس از حمله اسراییل به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق انجام شد، اولین تجربه جدی عملیات موشکی و پهپادی ایران بود. تا پیش از این، حملاتی به مواضع گروه های تروریستی در کردستان عراق و سوریه از سوی ایران انجام شده بود. حمله به عین الاسد هم در سال 1398 رخ داد. اما وعده صادق 1 متفاوت از همه این اقدامات بود و طراحی تاکتیکی آن هم خالی از عنصر غافلگیری بود. به شکلی که ابتدا پهپادها شلیک شدند و دشمن مطلع شد، سپس

با توجه به این اصل که ایرادات تسلیحات در میدان جنگ و نه مانور یافت می شود، این مسئله در وعده صادق 1 رخ داد. پس از ترور رهبر حماس در تهران، با توجه به تغییر دولت و ذهنیتی که درباره نگاه جایگزین کابینه چهاردهم وجود داشت، هجمه ای شکل گرفت که مانعی برای عملیات ایران به وجود آمده است. این هجمه خود را در قالب کمپین های توییتری، برخی تجمعات کم تعداد و اظهارنظرهای رسانه ای نشان می داد. حتی این تعبیر شکل گرفت که ترسی برای پاسخ وجود دارد.

نایینی موضوع را به این شکل روایت کرد: بلافاصله پس از وقوع شهادتِ شهید هنیه، جلسه شورای امنیت کشور تشکیل شد. سردار سلامی همان صبح تماس گرفت و با پیگیری های انجام شده، شورای امنیت در کوتاه ترین زمان ممکن تشکیل و جمع بندی اولیه، ضرورت پاسخ دادن به عاملان حادثه اعلام شد. به دنبال تشکیل جلسه، ملاقات ها و جلسات مرتبط آقای پزشکیان لغو شد و جلسه محدودتری با رهبر انقلاب ادامه پیدا کرد که نتیجه نهایی آن نیز اتخاذ تصمیم به پاسخ گویی بود؛ زمان اجرای پاسخ اما به اختیار نیروهای مسلح واگذار شد. این اختیار را نیاز به رفع نواقص فنی و تاکتیکی عنوان کردند؛ اشاره ای که به تجربه عملیات وعده صادق 1 و نقاط ضعف برآمده از اولین حمله نظامی دوربرد کشور به رژیم صهیونیستی داشته است. پس از آن عملیات اولیه، در فاصله ای حدود دو ماه تیم های فنی و مهندسی اقداماتی فشرده و شبانه روزی انجام دادند تا ضعف های شناسایی شده در طرح ریزی، فنی و تاکتیکی برطرف شود؛ کاری که پیش بینی می شد یک سال زمان ببرد اما در مدت کوتاه تری تحقق یافت و موجب تقویت توان عملیاتی شد.

از زمان ترور اسماعیل هنیه، رییس دفتر سابق سیاسی حماس در تهران و در مکانی حفاظت شده، سناریوهای مختلفی درباره نحوه عملیات مطرح می شد. از خرابکاری و بمب گذاری تا حمله پهپادی و موشکی. بسیاری از سوالات مربوط به این ترور هنوز هم بی پاسخ است و سردار نایینی در گفتگوی خود، صرفاً یکی از سناریوهایی که از مرداد 1403 مطرح بود را تایید کرد: محل اقامت مقتول از سوی نیروی قدس تعیین و متعلق به این نیرو بود. از ظهر همان روز، روند بررسی و روایت سازی آغاز شد؛ در سپاه تیمی فنی از حوزه های انفجار، مواد و موشک مسئولیت بررسی را برعهده گرفت. پس از 48 ساعت بررسی، اطلاعیه های دوم و سوم منتشر شد و مشخص شد حادثه، خرابکاری داخلی نبوده است. ادعاهایی از جمله قرار دادن بمب زیر تخت یا بالش، نادرست اعلام شد.

او ادامه داد: تحلیل های فنی نشان داد دوش پرتاب از پنجره محل اقامت وارد شده و دقیقاً به نقطه ای که مقتول روی تخت و در حال مکالمه تلفنی بود، اصابت کرده است. با استفاده از سیگنال تلفن، محل حضور وی مشخص و هدف گیری انجام شد. گزارش حاکی است برخی گروه ها و رسانه های منطقه ای تلاش داشتند این ترور را به عنوان اختلاف میان اهل سنت و شیعه و یا خرابکاری داخلی نشان دهند. مقتول چهره ای سیاسی و فعال رسانه ای بود و با داشتن تبلت و چند خط تلفن همراه، به طور مستمر اخبار و رسانه ها را دنبال می کرد. سبک زندگی و حضور او در اماکن عمومی، ردیابی سیگنالی و هدف گیری را آسان کرده بود. هدف اصلی این حمله صرفاً ترور فردی مانند هنیه نبود؛ بلکه کاهش بازدارندگی ایران و هدف قرار دادن سپاه مدنظر بود.

موضوع غافلگیری در حمله اسراییل هنوز مورد توجه افکار عمومی است. نایینی نیز روایت های پیشین که از سوی چهره های مختلف از جمله محمدباقر قالیباف مطرح شده بود را بازگو کرد. این که ایران از لحاظ تاکتیکی غافلگیر شد اما در اصل وقوع جنگ و رخ دادن حمله غافلگیر نشد. او بر این نکته تاکید کرد که ما برآوردی نداشتیم که دشمن در همان موج اول فرماندهان را می زند. اما به این نکته هم اشاره می کند که ایران غافلگیر نشد و شهیدان حاجی زاده و سلامی در محل کارشان هدف قرار گرفتند؛ یعنی آرایش نظامی وجود داشت و همچنین بعد از هدف قرارگرفتن فرماندهان در ساعت 4 صبح عملیات پهپادی را آغاز کردیم و شب همان روز موشک شلیک کردیم. 2 روز قبل از جنگ شهید سلامی گفت توانمندی فنی موشکی ما بعد از وعده صادق 2 حداقل 40 درصد ارتقا پیدا کرده و این در جنگ جدید خودش را نشان می دهد؛ ما غافلگیر نشدیم. شهیدان حاجی زاده و سلامی در محل کارشان هدف قرار گرفتند؛ یعنی آرایش نظامی وجود داشت.

با توجه به شرایط سیاسی کشور، مطالبه درگیری نظامی به صورت جدی از سوی برخی گروه های فکری به خصوص در دو سال گذشته مطرح می شد. نایینی بر این موضوع تاکید می کند که برآورد قرارگاه مرکزی خاتم الانبیا تحت فرماندهی سرلشکر رشید از بهمن ماه سال گذشته به صورت جدی این بوده که جنگ رخ خواهد داد. از این مقطع است که رزمایش های اقتدار برنامه ریزی و اجرا شد. به گفته سخنگوی سپاه سردار رشید گفت اولویت نخست جلوگیری از درگیری نظامی است. بهمن سال گذشته احتمال وقوع جنگ به عنوان یک فرض جدی مطرح بوده و بر این اساس مجموعه رزمایش اقتدار تحت عنوان طرح های مدیریتی و هدایت شده برای ایجاد بازدارندگی تعریف و اجرا شده است. با این حال، این اقدامات شامل رزمایش ها و دیپلماسی در برخی موارد نتوانست محاسبات دشمن را تغییر دهد و از تصمیم جنگ جلوگیری کند.

سخنگوی سپاه در توضیح همین رویه، دو نکته را مطرح کرد: فرماندهی عالی جنگ دو هدف راهبردی را هم زمان دنبال می کند نخست ارتقای سطح بازدارندگی به گونه ای که از وقوع جنگ جلوگیری شود و دوم رسیدن به سطحی از قدرت تهاجمی که در صورت وقوع جنگ، دشمن را شکست دهد. جلوگیری از وقوع جنگ خود یک راهبرد است که اغلب مورد غفلت قرار می گیرد. و این که سردار باقری، رشید و سلامی به دنبال بازدارندگی بودند. ایجاد بازدارندگی سه شرط اصلی دارد. داشتن قدرت، انتقال این قدرت و ایجاد باور در دشمن نسبت به قابلیت ها. انتقال قدرت می تواند از طریق رزمایش، نمایش توان، اطلاع رسانی و تصویرسازی انجام شود، اما اینگونه اقدامات در همه موارد موفق به منصرف کردن دشمن نشد. مباحث مطرح شده در شبکه های اجتماعی یا فضای رسانه ای هرچند دارای شور و احساسات عمومی، متفاوت از تصمیم گیری تخصصی در اتاق جنگ است.